Khách du lịch thế hệ Z
Theo báo cáo của UNWTO năm 2017, thế hệ Z (những người được sinh ra từ những năm cuối thập niên 1990 đến những năm đầu thập niên 2010) coi du lịch là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ. Thế hệ Z chiếm 23% lượng khách du lịch quốc tế trong năm 2017. Thế hệ này có xu hướng ở lại lâu hơn và chi tiêu nhiều hơn so với những khách du lịch thông thường. Đối với việc ra quyết định du lịch, thế hệ Z thường quan tâm nhiều tới các thông tin về dịch vụ lưu trú, các tụ điểm vui chơi, giải trí, hệ thống nhà hàng, quán ăn và các giá trị ẩm thực tại điểm đến và họ tìm kiếm những thông tin liên quan tới y tế, an toàn sức khỏe ít hơn những thế hệ còn lại. Tuy nhiên, kể từ khi dịch bệnh COVID-19 xảy ra, những đặc điểm hành vi nói trên đã có một số thay đổi. Họ không còn hoàn toàn bàng quan với những thông tin về sức khỏe, y tế... mà có xu hướng đánh giá, cảm nhận về những rủi ro và khả năng chống chịu những rủi ro (đặc biệt là rủi ro dịch bệnh) khi đi du lịch tại các điểm đến (Teeroovengadum & cộng sự, 2020).
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành cuộc khảo sát với 309 người thuộc nhóm tuổi từ 16 đến 35 (gen Z) trong khoảng thời gian từ tháng 12/2021 đến hết tháng 01/2022. Mục tiêu của khảo sát là để xác định những cảm nhận, đánh giá của khách du lịch thế hệ trẻ Việt Nam về khả năng ứng phó với rủi ro dịch bệnh của điểm đến và ý định đi du lịch của họ. Kết quả cho thấy, khác với giai đoạn trước khi dịch bệnh xảy ra, người trẻ ở giai đoạn này rất quan tâm tới các yếu tố giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh khi lựa chọn điểm đến du lịch. Hầu hết các câu trả lời về tầm quan trọng của các biện pháp an toàn phòng dịch ở điểm đến đối với khách du lịch đều đạt giá trị trung bình ở mức cao từ 3.97 đến 4.17 (mức quan trọng đến rất quan trọng). Trong đó, các yếu tố về biện pháp an toàn tại sân bay, của các hãng hàng không và các phương tiện vận chuyển mặt đất tại điểm đến; các yếu tố về hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe đều được đánh giá là hết sức quan trọng. Ngoài ra, người tiêu dùng trẻ cũng đặc biệt quan tâm tới các chính sách, biện pháp đảm bảo an toàn dịch bệnh ở nơi công cộng của chính quyền điểm đến và cho rằng, cộng đồng cư dân tại điểm đến thực hiện đeo khẩu trang là biện pháp quan trọng để giảm thiểu rủi ro dịch bệnh cho khách du lịch. Cuối cùng, việc điểm đến có thông tin rõ ràng, minh bạch về tình hình dịch bệnh sẽ là cơ sở quan trọng nhất giúp người tiêu dùng trẻ Việt Nam đánh giá về mức độ phòng dịch ở điểm đến và điều này giúp họ giảm thiểu rủi ro dịch bệnh khi đi du lịch.
Một số gợi ý đối với các điểm đến và doanh nghiệp du lịch ở Việt Nam
Kết quả khảo sát về ý định du lịch của thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ dịch bệnh COVID-19 cho thấy, họ đã sẵn sàng đi du lịch ngay khi được cho phép tại các điểm đến du lịch trong nước (4.07, ở hơn mức đồng ý) và có ý định lựa chọn những điểm đến du lịch gần gũi với thiên nhiên, văn hóa bản địa để giảm thiểu những căng thẳng về tâm lý (4.00), cũng như sẽ lựa chọn những điểm đến vắng vẻ thay vì đến những nơi đông đúc náo nhiệt như trước kia (3.91). Đối với ý định đi du lịch nước ngoài, người trẻ ở Việt Nam còn chưa thực sự sẵn sàng với giá trị trung bình đạt mức 3.67 (ở giữa mức trung bình và đồng ý).
Từ kết quả nghiên cứu và những phân tích về bối cảnh của Du lịch Việt Nam trong thời kỳ dịch bệnh COVID-19, nhóm tác giả nêu ra một số gợi ý về mặt quản lý và chính sách đối với các điểm đến và doanh nghiệp du lịch ở Việt Nam.
Đối với các điểm đến du lịch
Khảo sát đã cho thấy, trong thời gian gần, khách du lịch tiềm năng thuộc thế hệ trẻ ở Việt Nam đã sẵn sàng đi du lịch nhưng điểm đến mà họ lựa chọn sẽ là các điểm du lịch trong nước. Như vậy, trong giai đoạn từ năm 2022 đến khi dịch bệnh có thể có những chuyển biến tích cực hơn, du lịch nội địa vẫn sẽ là thị trường quan trọng để vực dậy ngành Du lịch. Tuy nhiên, ở giai đoạn hiện tại, hành vi của người tiêu dùng du lịch trẻ ở Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Họ đã quan tâm nhiều hơn tới các yếu tố giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh của điểm đến. Các yếu tố được người tiêu dùng thế hệ trẻ xem là rất quan trọng để đánh giá khả năng giảm thiểu rủi ro cho khách du lịch gồm: thông tin về tình hình dịch bệnh ở điểm đến; các biện pháp an toàn phòng dịch của các sân bay, các hãng hàng không, các phương tiện vận chuyển mặt đất ở điểm đến; các biện pháp an toàn phòng dịch của người dân và chính quyền ở điểm đến; sự sẵn sàng, chất lượng của dịch vụ y tế tại điểm đến. Như vậy cần có sự hợp tác, phối hợp chặt chẽ của các ngành Giao thông, Y tế, cơ quan quản lý ở địa phương và những cơ quan truyền thông về dịch bệnh với các cơ quan quản lý điểm đến và doanh nghiệp du lịch. Sự phối hợp này sẽ giúp các điểm đến và ngành Du lịch địa phương có điều kiện tốt nhất để thu hút khách du lịch thế hệ trẻ trong nước, hướng đến phục hồi từng bước để tiếp tục đón các thị trường khách du lịch nước ngoài.
Đối với các doanh nghiệp
Khác với trước đây, khi đi du lịch, người trẻ thường có xu hướng lựa chọn những điểm du lịch nổi tiếng, đông đúc với những loại hình dịch vụ, sản phẩm hiện đại, đến nay hành vi này đã có sự thay đổi. Thế hệ trẻ quan tâm hơn tới những điểm đến gần gũi với thiên nhiên, văn hóa bản địa để giảm thiểu những căng thẳng về tâm lý, đồng thời có xu hướng du lịch tới những điểm đến ít đông đúc để giảm thiểu những rủi ro có thể xảy ra khi dịch bệnh vẫn còn là một mối lo ngại với sức khỏe. Kết quả này đưa ra gợi ý đối với doanh nghiệp kinh doanh lữ hành, du lịch về việc tạo ra những sản phẩm, chương trình du lịch giúp cân bằng tâm lý; lựa chọn những điểm đến du lịch sinh thái, gần gũi với tự nhiên và văn hóa khi xây dựng chương trình du lịch hoặc giới thiệu điểm đến với thế hệ trẻ để đảm bảo phù hợp với nhu cầu của họ trong giai đoạn hiện tại.
Tài liệu tham khảo:
1. Báo cáo đề xuất phát triển du lịch nội địa năm 2021 của Hội đồng Tư vấn Du lịch TAB, 2021
2. Báo cáo của UNWTO năm 2017 về khách du lịch thế hệ Z, 2017
3. Teeroovengadum, V., Seetanah, B., Bindah, E., Pooloo, A., & Veerasawmy, I. (2021). Minimising perceived travel risk in the aftermath of the COVID-19 pandemic to boost travel and tourism. Tourism Review.
*TS. Đào Minh Ngọc
Phạm Xuân Mai
Lê Khánh Ly
(Nguồn: Tạp chí Du lịch tháng 4/2022)