Hướng phát triển mới
Du lịch trách nhiệm (Responsible Travel - RT) là nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp du lịch vừa và nhỏ bằng cách xây dựng, phát triển các hoạt động bền vững, thực hiện các tiêu chí của du lịch có trách nhiệm.
Du lịch trách nhiệm có ba thành phần trọng tâm tham gia, đó là cư dân địa phương - doanh nghiệp - du khách, nhằm phát triển ba loại hình: du lịch cộng đồng, du lịch gắn với xóa đói giảm nghèo và du lịch sinh thái - văn hóa. Đây là biện pháp mấu chốt nhằm thu hút khách nước ngoài, tạo nhiều cơ hội cho dân địa phương hưởng lợi từ du lịch.
Trong một khảo sát của Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) trên 5 điểm du lịch chính ở Việt Nam là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hội An, Hạ Long và TP. Huế, cho thấy: Du khách ngày càng quan tâm đến nhiều vấn đề xung quanh du lịch như xả rác nơi công cộng, ô nhiễm sông hồ và tiếng ồn. 97% khách du lịch được phỏng vấn đều tỏ ra sẵn sàng chi nhiều tiền hơn cho một kỳ nghỉ có trách nhiệm với môi trường và mang lại lợi ích cho người nghèo. Cụ thể, tỷ lệ khách quốc tế/Việt Nam sẽ đóng góp nhiều hơn 47/27USD cho mỗi chuyến đi nếu có dịch vụ về du lịch trách nhiệm trong tour
Tiếp tục nhân rộng
Theo tổng kết của Văn phòng tổ chức SNV tại Huế, trong năm 2010 đã có 4 khách sạn và resort 2 - 3 sao, 14 doanh nghiệp lữ hành gồm nhóm du lịch trách nhiệm (RTG) tại Huế; RTC Hà Nội và Tara Tours tại Hội An tham gia thí điểm mô hình du lịch trách nhiệm.
Trong đó, RTG tại Huế có sáu đơn vị lữ hành đứng đầu hiện nay ở Huế: DMZ travel, Huetourist, Vietnamtourism, Viet-Phap Service, Asia Travelland và Hương Giang Travel đã triển khai xây dựng 6 tour du lịch sinh thái cộng đồng: tham quan làng cổ Phước Tích; khám phá Tam Giang tại Quảng Điền; trải nghiệm du lịch sinh thái - văn hóa - thăm chiến trường xưa tại A Lưới; tìm hiểu làng quê cầu ngói Thanh Toàn; khám phá nghề làm tranh giấy làng Sình và hoa giấy Thanh Tiên tại Phú Mậu… “Tiêu chí chúng tôi đặt ra là cứ 10 du khách tham quan, sẽ tạo việc làm cho 6 người dân địa phương với thu nhập khoảng 50 - 60 ngàn đồng/người” - ông Trần Quang Hào, Giám đốc Công ty Huetourist cho biết. Qua thống kê ở tour du lịch Tam Giang do RTG thực hiện tại cộng đồng Hà Úc - Vinh Phú (Thừa Thiên - Huế), trung bình mỗi tháng nơi đây đón được 2 đoàn khách khoảng 18 khách quốc tế, 98 khách nội địa. Bình quân mỗi đoàn mang lại cho mỗi người dân gần 100 ngàn đồng và có từ 5 - 7 người dân được hưởng lợi.
Nhóm du lịch trách nhiệm hình thành không nằm ngoài mục đích kết nối các doanh nghiệp, cùng nhau đưa ra ý tưởng, xây dựng sản phẩm mới, gắn khai thác du lịch với bảo vệ môi trường, hỗ trợ người dân địa phương làm du lịch trên nguyên tắc cùng nhau hưởng lợi và chịu trách nhiệm để sản phẩm có tính bền vững. Các doanh nghiệp lưu trú, lữ hành đã được tổ chức SNV hỗ trợ tập huấn về hệ thống quản lý bền vững, quản lý môi trường trong khách sạn, quản lý môi trường, tiết kiệm điện, nước; hỗ trợ kỹ thuật triển khai các hoạt động môi trường, tiết kiệm điện, nước, xây dựng chính sách môi trường và chính sách xã hội của doanh nghiệp.
Bà Phạm Thị Duyên Anh - cố vấn SNV tại Huế cho biết: Theo kế hoạch năm 2011, SNV tiếp tục khuyến khích, hỗ trợ quy trình nhân rộng mô hình du lịch trách nhiệm, hỗ trợ, hợp tác quảng bá các doanh nghiệp thực hiện du lịch trách nhiệm và có khả năng hợp tác với dự án “Du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội” do EU tài trợ cho Tổng cục Du lịch Việt Nam, “Dự án đào tạo kỹ năng du lịch cho nhóm lao động phổ thông” của SNV. Hy vọng với sự hỗ trợ của SNV, sự hợp tác thật sự của các doanh nghiệp và nỗ lực của mỗi cộng đồng, mô hình du lịch trách nhiệm sẽ ngày càng được nhân rộng và thật sự đạt hiệu quả như mong đợi.
Minh Hạnh