Lũng Vân là thung lũng nằm ở độ cao 1200m so với mặt biển, quanh năm mây mù bao phủ nên còn có tên gọi Thung Mây. Thung lũng được bao bọc bởi núi Trâu, núi Pó, núi Tiên, khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình vào khoảng 20 - 23,3ºC.
Bất chấp dòng chảy thời gian, văn hóa Mường ở Lũng Vân được bảo tồn khá nguyên vẹn, từ những mái nhà sàn dốc hình con rùa với đức tin con rùa tượng trưng cho sự vững chãi đến những bộ váy của người phụ nữ Mường. Những chiếc váy truyền thống đa phần là màu đen, đầu váy trang trí bằng những hoa văn thổ cẩm nổi bật. Ngày nay, để phù hợp với lao động, váy có ngắn hơn song những đường nét tinh tế trong trang trí vẫn được lưu giữ. Lễ hội văn hóa xứ Mường Bi là một trong những sinh hoạt văn hóa cộng đồng được đông đảo người dân và du khách quan tâm. Mỗi lễ hội là một bức tranh phản ánh hiện thực xã hội Mường cổ, tiêu biểu như Nạ Mụ, Nhóm lửa, Xuống đồng, Rửa lá lúa, đặc biệt là hai lễ hội lớn: Khai hạ, Cơm mới. Bên cạnh đó, người dân Lũng Vân với sự chân chất vốn có từ trong nếp ăn ở tới lối suy nghĩ hay niềm tin thờ tự cũng tạo ra sức hấp dẫn không kém với du khách. Cảnh sách thiên nhiên thanh bình và con người hiền hòa nơi đây cách xa những ồn ã, khói bụi của thành thị, dễ khiến du khách mở lòng và tạm gác mọi toan lo thường nhật.
Với những tiềm năng sẵn có, Lũng Vân hiện đang là một điểm thu hút khách du lịch. Du khách đến Lũng Vân thường tập trung vào hai ngày cuối tuần và đông hơn vào mùa lễ hội, tức dịp đầu năm, sau tết âm lịch truyền thống hoặc theo lịch thời vụ gieo cấy, thu hoạch lúa, hoa màu... Đến Lũng Vân, du khách có thể tham quan, nghỉ đêm tại nhà sàn của người Mường, cùng làm những công việc hàng ngày với người dân hay tham gia các sinh hoạt văn hóa cộng đồng… Ở Lũng Vân có một chợ duy nhất, nằm ngay trung tâm xã, họp mỗi tuần một lần vào ngày thứ 3, du khách có thể đến đây để tìm hiểu những màu sắc văn hóa của dân tộc Mường. Những du khách thích khám phá sẽ không quên dành thời gian tắm suối, leo núi cô Tiên…
Những nhà dân có dịch vụ cho khách ngủ đêm thường chỉ có ở xóm Chiềng, tiêu biểu là nhà ông Thọ và nhà anh chị Trương Miệt. Giá chung cho một đêm ở là 200.000 đồng, khách sẽ ăn cùng gia chủ hoặc nhờ đặt ăn theo yêu cầu. Nhà hàng ở đây chưa xuất hiện nhiều, chỉ có vài địa điểm, được biết đến nhiều nhất là quán Trúc Hánh. Muốn tổ chức các hoạt động tập thể như đốt lửa trại hay dựng lều ngủ tại khu đốt lửa trại cần liên hệ trước với chính quyền xã, chi phí trung bình cho hoạt động này từ 100.000 - 300.000 đồng. |
Nói về đề án phát triển du lịch của tỉnh Hòa Bình, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ Du lịch - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hòa Bình Đặng Tuấn Hùng nhấn mạnh đến xu hướng phát triển du lịch văn hóa giai đoạn 2010 - 2015. Trong đó, những nét văn hóa của người Mường Bi được khuyến khích phát triển, đặc biệt để phục vụ du lịch cộng đồng. Hy vọng một ngày không xa, Lũng Vân sẽ trở thành điểm du lịch cộng đồng thu hút đông đảo du khách tìm đến khám phá và trải nghiệm.
Đinh Nhật Lê
Trần Thị Diệu Vân