Những chuyến du lịch “tình nguyện” có thể là dự án xây một lớp học cho trẻ em dân tộc miền núi, vùng sâu vùng xa chưa có đường giao thông thuận tiện, chưa có điện thắp sáng; dự án đó có thể là dạy tiếng Anh cho các em học sinh nghèo ham học tại các trẻ mồ côi; giúp đỡ các em tật nguyền tại trung tâm nuôi dưỡng bảo trợ xã hội; giúp đỡ các tổ chức phi chính phủ trong các dự án bảo tồn thiên nhiên và động vật hoang dã…
Hội Việt Pháp CODEV đã xây dựng một hệ thống các dự án mà khách du lịch có thể tham gia như: dạy tiếng Pháp cho trẻ em, cải tạo vườn rau, xây dựng thư viện… Hội này đã nhân rộng mô hình du lịch kết hợp từ thiện đến các vùng xã đang gặp nhiều khó khăn ở Quảng Nam - Đà Nẵng, Phú Thọ… Hiện nay, dự án vẫn còn hoạt động dưới hình thức khai thác các tour cộng đồng ở làng Phước Tích (Thừa Thiên – Huế), hỗ trợ một phần kinh phí cho người dân địa phương tái tạo lại nghề gốm Phước Tích và phát triển dịch vụ homestay tại địa phương này.
Một số công ty du lịch đã đưa ra hàng loạt các hoạt động như: dự án xây dựng nhà tình nghĩa cho nạn nhân chất độc da cam; dự án xây dựng lớp mẫu giáo cho các trẻ em dân tộc miền núi; khám chữa bệnh từ thiện cho trẻ em nghèo hay trẻ em mồ côi tại các bản làng đồng bào dân tộc thiểu số ở Nam Đông, A Lưới; các dự án bảo tồn thiên nhiên tại Vườn quốc gia Bạch Mã.
Ý tưởng để thiết kế các tour này cần xác lập quỹ thời gian dài, chẳng hạn các tour từ thiện có thể kéo dài một tuần hoặc một tháng tuỳ thuộc vào thời gian du khách tham gia. Trong khoảng thời gian đó, khách du lịch có thể dành một nửa thời gian để tham quan các danh lam thắng cảnh, một nửa là kết hợp làm một dự án từ thiện. Khách tham gia tour kết hợp làm từ thiện thường là du khách nước ngoài, họ có một số kỹ năng như dạy học, xây dựng, y tế, công tác cộng đồng… Các đoàn bác sỹ tham gia khám bệnh, đoàn giáo viên tham gia dạy ngoại ngữ, các bạn sinh viên tham gia các dự án như sơn tường, quét vôi lớp học, chăm sóc động vật tại các trung tâm bảo tồn động vật quốc gia, chăm sóc trẻ em tật nguyền… Tất cả họ đều là những người giàu lòng nhân ái, có trách nhiệm với cộng đồng và sau chuyến đi họ không chỉ khám phá đất nước, cảnh quan, con người ở những vùng đất mới mà còn có được những kỷ niệm không thể nào quên khi mang lại những nụ cười hạnh phúc cho những người kém may mắn hơn. Bên cạnh đó, khách du lịch làm từ thiện còn có thể trải nghiệm những thử thách khi ngủ tại nhà sàn của đồng bào dân tộc miền núi, trải nghiệm những thiếu thốn, khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày của người dân ở những nơi chưa có đủ nước sinh hoạt, phải đi bộ vượt núi để có thể đến được các bản làng khác…
Về phía những người tổ chức, việc điều hành các tour kết hợp từ thiện tuy không đơn giản như các tour thông thường mà họ còn phải tham gia vào rất nhiều công việc cùng với du khách. Nhưng trên hết, với tấm lòng nhân ái, họ hiểu rằng những người làm du lịch có trách nhiệm là một việc làm có ích lợi cho cộng đồng.
Khi xây dựng sản phẩm tour từ thiện, những đơn vị lữ hành đều mong muốn đóng vai trò là "cây cầu" đưa ngày càng nhiều du khách có lòng hảo tâm đến với những bản làng vùng sâu, vùng xa để cùng giao lưu và mang đến niềm vui cho người dân nghèo. Mặt khác, họ cũng tin tưởng rằng, sản phẩm này sẽ tạo nên nhiều hiệu ứng tốt trong cộng đồng.
Dù chưa thực sự phát triển nhưng du lịch từ thiện ở nước ta đã bước đầu nhận được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng. Với ý nghĩa nhân văn cao đẹp, tour "đặc biệt" này vừa thể hiện văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp, vừa mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng địa phương, đồng thời cũng tạo thêm nhiều ý nghĩa, tính hấp dẫn cho sản phẩm du lịch. Hiện nay, ngày càng nhiều hãng lữ hành lớn như: Buffalo Tours, Lửa Việt, Saigontourist, Vietravel, Hanoi Redtours… xây dựng các chùm tour kết hợp làm từ thiện với nhiều hình thức phong phú góp phần thúc đẩy thực hiện các mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, nâng cao sức khỏe, đồng thời bảo vệ môi trường, bảo tồn thiên nhiên.
Thiết nghĩ, du lịch tình nguyện là sản phẩm rất hấp dẫn, độc đáo. Hy vọng ngày một không xa các công ty du lịch trong và ngoài nước sẽ có nhiều sản phẩm du lịch đầy lòng nhân ái trong các chương trình dành cho du khách.
Du lịch kết hợp từ thiện hay du lịch có trách nhiệm (responsible tourism) là một hướng đi mới trong những năm gần đây. Đó là các dự án tình nguyện vì thiên nhiên, vì cộng đồng có kết hợp với du lịch tại địa phương. Loại hình du lịch này đang càng ngày được các cá nhân, tổ chức hướng đến. Du lịch kết hợp từ thiện là một sản phẩm độc đáo, hấp dẫn và có thể thu hút được những trái tim nhân ái trong toàn xã hội xích lại gần nhau và hiểu nhau hơn. |
Tài liệu tham khảo
1. Anna Spenceley (2008) "Responsible tourism". Published by Earthscan in the UK and USA.
2. David Leslie (2012) "Responsible Tourism: Concepts, Theory and Practice". Published by CAB International
3. Du lịch tình nguyện viên, tài liệu lớp học về du lịch bền vững; Phượng Hồng (2011);
4. Phạm Trung Lương (2004); Thực trạng và những vấn đề đặt ra để phát triển du lịch bền vững, Tạp chí Du lịch Việt Nam, Tháng 12/2004. |
ThS. Nguyễn Thị Ngọc Cẩm
(Nguồn: Tạp chí Du lịch)