Trong văn hóa ẩm thực của người Khmer cũng giống như người Kinh, họ sử dụng gạo để làm lương thực chính cho các bữa ăn, ngoài ra họ còn dùng gạo nếp để nấu xôi và chế biến thành các loại bánh khác nhau như cốp dẹp, bánh gừng, bánh tai yến, bánh lá dứa… Các loại bánh này đã xuất hiện như những món ăn vặt trên khắp đường phố, ngõ hẻm của Cà Mau.
Trong chế biến món ăn, người Khmer thường sử dụng nguyên liệu như sả, hành, tiêu, đường, ớt, nước cốt dừa…, đặc biệt, không thể không nhắc tới món mắm prohoc truyền thống là gia vị cho mọi món ăn. Mắm prohoc được chế biến từ các loài cá linh, cá trắng, tép... Điểm đặc biệt nhất của loại mắm này là để càng lâu càng ngon và người Khmer sử dụng mắm hầu như trong tất cả các món ăn theo những cách chế biến khác nhau. Mắm cũng là một trong những món ăn phổ biến hiện nay của người Cà Mau nhưng đã được biến tấu đa dạng hơn như: mắm cá lóc, mắm cá sặc, mắm tép, mắm ba khía, mắm cá sơn, mắm cá phi… Từ mắm, có thể chế biến thành nhiều món ăn như bún nước lèo, mắm chưng, mắm sống trộn chanh ớt, mắm chiên, lẩu mắm… Các món ăn này hầu như trở thành thương hiệu đặc sắc của ẩm thực Cà Mau.
Người Khmer cũng đặc biệt thích ăn những loại rau quả có vị chua, đắng và chát kèm theo trong các món ăn. Họ thường ưa chuộng vị đắng của lá sầu đâu dùng để nấu canh, luộc hoặc trộn gỏi với khô cá lóc. Ngày nay, một số loại quả có vị chua như khế, vị chát như chuối sống được xắt ăn kèm với mắm kho, mắm sống, thịt nướng, cá lóc nướng trui… Một số loại rau có vị đắng như: rau đắng biển, rau đắng đất được nhiều người ưa chuộng để nấu canh, nhúng lẩu, nhúng cháo.
Món canh chua cũng là một trong những món ăn khoái khẩu của người Cà Mau. Do sự ảnh hưởng phần nào của ẩm thực Khmer mà các món canh cua của người Cà Mau trở nên phong phú hơn với nhiều loại nguyên liệu khác nhau như: canh chua nấu bằng cơm mẻ, lá me non, trái me xanh kết hợp với các loại rau như: trái chuối xiêm xanh, bắp chuối thái mỏng, cây chuối non, các loại rau mùi... Đặc biệt, Cà Mau vốn có nhiều loại cá tươi ngon với các loài cá nước mặn như cá hanh, cá ngát, cá kèo, cá vồ chó, cá nâu, cá chẽm… và các loại cá đồng như cá lóc, cá rô, cá sặc, lươn rừng… làm cho món canh chua trở nên vô cùng hấp dẫn.
Sự phong phú và đa dạng từ nguồn nguyên liệu, kết hợp cùng phong cách chế biến món ăn của người Khmer, người Kinh và người Hoa đã làm nên ẩm thực Cà Mau đặc sắc.
Bài và ảnh: Dương Kim Chuyển