Vai trò Của E-Marketing
Với tốc độ phát triển mạnh mẽ của internet như hiện nay thì việc lựa chọn hình thức e-marketing thực sự trở thành yêu cầu bắt buộc để theo kịp nhu cầu thị trường và nâng cao sức cạnh tranh. E-marketing đem lại nhiều lợi ích đối với các tổ chức marketing du lịch, đối tượng khách hàng và điểm đến du lịch.
Đối với tổ chức marketing du lịch, e-marketing giúp truyền tải thông tin trực tiếp tới khách hàng một cách nhanh chóng, cập nhật và trọn gói. Các tour, chương trình khuyến mãi, giảm giá, ưu đãi... có thể được quảng bá qua nhiều hình thức như website, thư điện tử, diễn đàn, banner... Nhiều doanh nghiệp du lịch đã xây dựng website và cho phép khách hàng có thể đặt tour qua mạng. Điều này giúp doanh nghiệp cũng như khách hàng tiết kiệm chi phí. Sự phát triển của công nghệ thông tin cũng giúp công ty có thể dễ dàng quản lý và phân loại hệ thống khách hàng.
Đối với khách hàng, e-marketing giúp họ không phải mất thời gian, công sức, chi phí đến tận nơi tìm hiểu và đặt sản phẩm, dịch vụ du lịch mà chỉ cần dùng máy tính kết nối internet để tìm kiếm, tra cứu thông tin về chuyến du lịch sắp tới của mình và lựa chọn, đăng ký, thanh toán chi phí cho chuyến đi du lịch của mình qua mạng.
Đối với điểm đến du lịch, e-marketing mang lại nhiều lợi ích như: xây dựng thương hiệu điểm đến thông qua các hoạt động quảng bá, cho phép người sử dụng trải nghiệm những thông tin, hình ảnh sống động, giàu tính tương tác; thúc đẩy sự tương tác hai chiều giữa tổ chức quản lý điểm đến, nhà cung cấp và khách hàng cũng như giữa các khách hàng với nhau; giúp hoạt động quảng bá, xúc tiến được kết nối thông suốt với hoạt động mua bán trực tuyến; giảm chi phí do chuyển tải thông tin qua website, thư điện tử và điện thoại di động...; có thể kết hợp với các phương thức marketing khác để nâng cao hiệu quả marketing (như từ website tới tờ rơi, điện thoại hay từ điện thoại tới website...); tạo điều kiện hợp tác với các tổ chức, đơn vị khác...
Một số nhóm ứng dụng chính
Việc ứng dụng e-marketing phục vụ quảng bá xúc tiến du lịch là rất đa dạng, tùy thuộc vào đối tượng thực hiện. Tuy nhiên, có thể liệt kê bốn nhóm ứng dụng chính sau đây:
Giới thiệu, quảng bá sản phẩm, dịch vụ và xây dựng thương hiệu du lịch qua mạng
Internet cho phép thông tin số hóa có thể trao đổi gần như vô hạn, tốc độ truyền tải nhanh, phạm vi rộng, chi phí thấp; cho phép liên kết với mọi phương tiện thông tin truyền thống như máy tính, điện thoại, fax, TV, các thiết bị điện tử di động và cho phép khả năng trình bày thông tin hoàn hảo qua các trang web với đầy đủ âm thanh, hình ảnh sống động... Điều này mở ra những cơ hội rất to lớn đối với việc quảng bá sản phẩm, dịch vụ và xây dựng thương hiệu du lịch trên mạng.
Sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu du lịch có thể được giới thiệu và xây dựng qua mạng internet thông qua một số mô hình sau đây:
Mô hình bảng hiệu
Đây là mô hình đơn giản nhất và dễ nhất để thông tin về sản phẩm, dịch vụ và thương hiệu tới người tiêu dùng trên internet. Các nội dung về sản phẩm, dịch vụ được đăng qua giao diện website riêng hay trên một website thông dụng nào đó, giúp cho khách hàng tìm kiếm được những thông tin cần thiết và những lý do tin tưởng để đưa ra quyết định chọn mua sản phẩm hay dịch vụ. Điểm chính yếu cần làm trong mô hình này là giúp cho khách hàng biết địa chỉ (thư điện tử, web hay địa chỉ thông thường) để liên hệ. Một số doanh nghiệp du lịch Việt Nam đã có các website được thiết kế một cách chuyên nghiệp, giao diện bắt mắt, mang đậm dấu ấn riêng, nội dung và thông tin phong phú như Saigontourist, Vietravel…
Mô hình những trang vàng
Một trang web sẽ tạo ra một bảng danh mục cho phép con trỏ nhấp đến các nguồn thông tin hay địa chỉ cung cấp sản phẩm. Khách hàng có thể tìm thông tin bằng cách nhấn nút “tìm kiếm” (search) bằng tên, ngành hay loại hình kinh doanh.
Mô hình cuốn sách hướng dẫn điểu khiển
Tất cả hướng dẫn chi tiết về sản phẩm và về công ty được giới thiệu trên website được xây dựng giống như một cuốn sách. Đây là mô hình cung cấp thông tin và phân loại sản phẩm chi tiết, kể cả tư vấn về cách sử dụng và dịch vụ khuyến mãi, các bài viết liên quan đến sản phẩm. Nhiều trang web còn lập ra một mẫu đơn thiết kế sẵn để khách hàng có thể yêu cầu đặt hàng theo những lựa chọn của họ. Đây là một mô hình phổ biến trên thế giới vì nó cung cấp những tiện ích cần thiết cho khách hàng trong việc tìm hiểu kỹ về sản phẩm cũng như đối thoại gián tiếp với nhà cung cấp sản phẩm, dịch vụ.
Mô hình quảng cáo
Với mô hình này, có thể giới thiệu quảng cáo sản phẩm, dịch vụ trên các trang web như Google, Yahoo, Bing, Coccoc… Đây là các trang web có công cụ tìm kiếm cực mạnh, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian lướt mạng và có số liệu so sánh giữa các trang với nhau. Không chỉ đưa ra website, mô hình quảng cáo cũng có chức năng hiển thị cung cấp không gian quảng cáo trên trang web bên cạnh việc hỗ trợ tìm kiếm. Một số trang web còn có khả năng “quảng cáo theo yêu cầu”. Chẳng hạn bạn đang tìm kiếm một loại thông tin nào đó, biểu ngữ (banner) có chứa thông tin về sản phẩm tương ứng sẽ xuất hiện trên màn hình.
Mô hình đăng ký
Mô hình này được mô phỏng như là một câu lạc bộ dành riêng cho hội viên và khách hàng. Nó bắt buộc khách hàng đăng ký tên và mật khẩu để truy cập vào nội dung chính của website, có thể phải trả tiền để có được những quyền lợi đặc biệt hơn.
Mô hình cửa hàng ảo
Mô hình hoạt động như một cửa hàng mở 24h/ngày, 7 ngày/tuần, đây được xem là dịch vụ thông tin hoàn hảo nhất. Mô hình này không chỉ giúp làm tiếp thị cho sản phẩm và dịch vụ ngay trên mạng mà còn giúp mua bán trực tiếp từ website và hỗ trợ tối đa cho khách hàng (thanh toán trực tuyến, cấp mật mã riêng cho hội viên, lập ra danh sách khách hàng thường xuyên để gửi những thông tin mới nhất về sản phẩm…).
Nghiên cứu, phân đoạn thị trường du lịch qua mạng internet
Theo quan điểm marketing hiện đại, nghiên cứu thị trường là một công cụ thiết yếu và là điều kiện cần để tiếp cận thị trường thành công. Nghiên cứu thị trường qua internet sẽ mang lại những lợi ích như chi phí rẻ, thấp hơn rất nhiều so với nghiên cứu truyền thống; kết quả nghiên cứu nhanh và có được số lượng thông tin nhiều hơn về thị trường; phạm vi khảo sát lớn, tiếp cận được nhiều đối tượng khác nhau... Trong môi trường internet, có thể tiến hành hầu hết các phương pháp, cách thức nghiên cứu thị trường cơ bản. Tùy theo loại dữ liệu cần và khoản chi phí sẵn sàng bỏ ra mà có thể áp dụng phương pháp nghiên cứu thị trường trực tuyến cho phù hợp.
Điều tra, khảo sát
Nghiên cứu thị trường theo phương pháp này với bảng hỏi ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề, có thể phân tích được nhóm khách hàng mẫu đại diện cho thị trường mục tiêu, mẫu càng lớn thì mức độ chính xác của kết quả điều tra càng cao. Có thể tích hợp vào các trang web để thu thập thông tin, trực tiếp thu nhận ý kiến khách hàng thông qua mẫu phản hồi thông tin đặt trên website…
Phỏng vấn nhóm
Sử dụng một chuỗi các câu hỏi hay chủ đề đã được soạn sẵn để dẫn dắt cuộc thảo luận giữa một nhóm người tập trung thông qua forum, chatroom, netmeeting…, trong khoảng thời gian từ 1 - 2 tiếng.
Phỏng vấn sâu
Bao gồm các câu hỏi mở, không có cấu trúc nhất định, kéo dài trong vòng 1 tiếng thông qua thư điện tử (email group), chatroom, netmeeting...
Quan sát hành vi
Máy chủ hoặc các phần mềm chuyên dụng có thể cho phép theo dõi quá trình khách hàng duyệt website, cho biết thời gian vào mạng, mở những trang web nào, chọn và mua những sản phẩm gì, đã mở trang web có sản phẩm đó bao nhiêu lần, quan tâm tới nhóm sản phẩm nào, ưa thích màu gì… Thông tin này giúp người làm marketing giới thiệu sản phẩm phù hợp với hành vi mua sắm và thói quen sử dụng của khách hàng.
Thử nghiệm
Đưa bản thử nghiệm của các sản phẩm, dịch vụ mới lên mạng để thử phản ứng của khách hàng, giúp hoàn thiện sản phẩm, điều chỉnh lại giá hay cải tiến chất lượng.
Phân đoạn thị trường trực tuyến
Có nhiều cách phân đoạn thị trường trực tuyến khác nhau tùy theo mục tiêu của từng hoạt động marketing. Một trong những cách phân đoạn thị trường trực tuyến phổ biến hiện nay như sau:
Người xem hàng hóa: Website cần thật sự ấn tượng để thu hút được những khách hàng này bằng từ ngữ và hình ảnh đặc biệt để tạo dấu ấn.
Người tìm hiểu về hàng hóa: Website cần có công cụ để so sánh các sản phẩm, dịch vụ, nhận xét của khách hàng, gợi ý, tư vấn.
Người mua hàng hóa: Website cần được tổ chức và thiết kế sao cho việc mua hàng thuận tiện nhất.
Khai thác thông tin du lịch và thị trường du lịch qua mạng
Các quốc gia, các tổ chức quốc tế chuyên ngành, các công ty nghiên cứu thị trường, các đơn vị kinh doanh du lịch... đều có những kênh thông tin trên mạng internet để quảng bá, xúc tiến du lịch. Do đó, thông qua mạng internet, có thể tìm thấy nhiều thông tin hữu ích về lĩnh vực công nghiệp du lịch và thị trường du lịch ở quy mô quốc gia và toàn cầu như thống kê về tình hình phát triển du lịch, thông tin về các quy định đối với hoạt động kinh doanh du lịch, danh mục các đơn vị kinh doanh du lịch, tài liệu giới thiệu về đặc điểm thị trường khách du lịch mỗi nước và hướng dẫn kinh doanh đối với từng thị trường cụ thể, thông tin về giá cả sản phẩm, dịch vụ du lịch, thông tin hỗ trợ lập quan hệ với bạn hàng, thông tin về các hội chợ, triển lãm, sự kiện du lịch quốc tế, thông tin về các kỹ thuật marketing quốc tế... Các thông tin này có thể được cung cấp tại các kênh như sau:
Website, catalogue điện tử, thư điện tử
Website là kênh thông tin, giới thiệu các sản phẩm trực tuyến, được hiển thị 24 giờ mỗi ngày và 365 ngày trong 1 năm, sẵn sàng phục vụ người tiêu dùng. Khách hàng có thể đặt hàng các sản phẩm, dịch vụ và thanh toán trực tiếp trên mạng.
Catalogue điện tử là các trang thông tin về sản phẩm dưới dạng điện tử, bao gồm một cơ sở dữ liệu về sản phẩm, các công cụ tìm kiếm và hiển thị.
Thư điện tử là phương thức cung cấp thông tin về sản phẩm, dịch vụ và thu thập phản hồi từ khách hàng. Cơ sở dữ liệu về địa chỉ thư điện tử của khách hàng tiềm năng và hiện tại có thể được thu thập hoặc được mua. Hiện nay, có nhiều phần mềm hỗ trợ thực hiện marketing qua thư điện tử hiệu quả, tiết kiệm nhiều thời gian và tác động được đúng tới khách hàng tiềm năng.
Các tâm điểm thương mại
Tâm điểm thương mại là một website làm trung tâm chứa tất cả các thông tin phục vụ hoạt động kinh doanh như thông tin về thị trường, các đơn vị cung cấp hàng hóa, dịch vụ, vận tải, bảo hiểm, môi giới, các quan hệ với cơ quan quản lý nhà nước như hải quan, thuế... và được kết nối tới các tâm điểm thương mại khác để mở rộng mạng lưới thông tin trên toàn cầu.
Sàn giao dịch thương mại điện tử (TMĐT)
Đây là một website mà tại đó người mua và người bán trên khắp thế giới gặp nhau, trao đổi và giao dịch. Doanh nghiệp có thể sử dụng sàn giao dịch điện tử để giới thiệu, quảng bá dịch vụ và tiến hành các giao dịch điện tử do đây là nơi tập trung nhiều cá nhân, tổ chức và chính phủ, được đầu tư để cung cấp các giải pháp bảo mật, thanh toán hỗ trợ cho các giao dịch điện tử của doanh nghiệp.
Cơ hội kinh doanh điện tử trên internet (Electronic Trade Opportunity - ETO)
ETO là một dịch vụ được nhiều doanh nghiệp quan tâm khi triển khai e-marketing. Nhờ dịch vụ này, các doanh nghiệp có thể tìm kiếm người mua hàng, người bán hàng hay phát hiện ra nhu cầu thị trường. Dịch vụ ETO được cung cấp trên các tâm điểm thương mại, sàn giao dịch TMĐT hoặc các cổng TMĐT. ETO cho phép các doanh nghiệp tham gia gửi các đơn chào hàng, hỏi hàng lên một địa điểm trên website và mọi doanh nghiệp trên khắp thế giới đều có thể tiếp cận được thông qua internet. Đây được coi là một hoạt động khá tiêu biểu của hầu hết các tâm điểm thương mại.
Dịch vụ và quan hệ khách hàng (Customer relationship management - CRM) qua mạng
Việc triển khai hệ thống CRM cho phép thu thập dữ liệu về khách hàng bao gồm nhiều thông tin chi tiết về hành vi và giao dịch của họ; khả năng phân tích dữ liệu khách hàng làm cơ sở cho việc ra quyết định và hành động; công cụ để thuyết phục, thúc đẩy khách hàng ra quyết định du lịch và cái nhìn tổng thể về một khách hàng qua nhiều kênh thông tin khác nhau. CRM được sử dụng cho nhiều mục đích, trong đó chủ yếu là giữ khách hàng hiện tại, thu hút khách hàng mới và nâng cao nhận diện thương hiệu.
Các tổ chức có thể sử dụng các kỹ thuật CRM khác nhau song hiện nay có các phần mềm có thể tự động hóa hầu hết các nguyên lý của CRM. Phần mềm CRM nhận số liệu từ các phần mềm khác như tự động hóa bán hàng, phục vụ khách hàng, quảng cáo... và thu thập dữ liệu về các thao tác của khách hàng trên trang web để giúp hoạch định, triển khai chiến lược marketing và tùy biến sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu của khách hàng tốt hơn.
Như vậy, để có thể thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của e-marketing trong ngành Du lịch, Nhà nước, các tổ chức du lịch cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc vai trò then chốt của mình trong việc tạo lập các điều kiện cơ bản để cung cấp thông tin cập nhật và thu hút nhằm quảng bá Du lịch Việt Nam đến với du khách.
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Hoàng Việt và các tác giả (2011), Marketing thương mại điện tử, NXB Thống kê, Hà Nội
2. ThS. Lê Tuấn Anh (2015), Chủ nhiệm Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp Bộ: Ứng dụng marketing điện tử trong quảng bá, xúc tiến du lịch
3. Tổng cục Du lịch (Viện nghiên cứu Phát triển Du lịch), Chiến lược phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, Tổng cục Du lịch.
ThS. PHẠM LONG CHÂU*
ThS. NGUYỄN HOÀNG ANH**
Tạp chí Du lịch