Thái Nguyên phát triển du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục

Hoạt động du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục tại Thái Nguyên

Những năm gần đây, một số trường học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã chủ động liên kết với các doanh nghiệp lữ hành tổ chức các buổi du lịch trải nghiệm cho học sinh, sinh viên. Các địa điểm như: Làng Háo Hức Khu trải nghiệm về nguồn ATK Định Hóa, Không gian Văn hóa trà và vùng chè Tân Cương; Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải… được nhiều trường lựa chọn làm điểm đến cho hành trình trải nghiệm gắn với giáo dục.

Làng Háo Hức ở xóm 7, xã Phúc Tân (TP. Phổ Yên) có quy mô 14ha, gồm 2 ngôi nhà sàn dùng cho tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và 5 ngôi nhà được xây dựng bằng tường tranh vách đất. Nội thất bên trong nhà khá đơn sơ, mộc mạc, chủ yếu được làm từ tre, nứa, gỗ. Xung quanh nhà có lối đi trải đầy hoa, có vườn trồng rau, cây ăn quả, khu nuôi gà, ao thả cá, rừng keo xanh mướt và khu bể bơi.

Tại xã Tân Cương (TP. Thái Nguyên), nhiều hộ dân trên địa bàn đã cải tạo xưởng sản xuất, mở thêm không gian thưởng trà phục vụ du khách. Các em học sinh đến đây có thể thỏa sức ngắm nhìn những đồi chè, trải nghiệm việc thu hái, sao chè, đóng gói, thưởng thức và chọn mua chè đặc sản về làm quà tặng.

Hoạt động giáo dục Trải nghiệm về nguồn - ATK Thủ đô gió ngàn tại khu vực sân lễ hội của xóm Đèo De, xã Phú Đình, huyện Định Hóa bao gồm: khu vui chơi trẻ em, khu xưởng sáng tạo theo phương pháp giáo dục STEM qua đó giúp học sinh, người dân và du khách được trải nghiệm, tìm hiểu về nơi Bác Hồ đã từng sinh sống và làm việc, di tích của các cơ quan Trung ương đặt tại ATK Định Hóa…

Nhìn chung, các điểm đến được lựa chọn trong tour du lịch trải nghiệm này thường gắn với văn hóa, truyền thống, các trò chơi được xây dựng phù hợp với từng lứa tuổi từ học sinh tiểu học đến sinh viên đại học. Với lứa tuổi mẫu giáo, nhiều trường chọn các điểm tham quan gần, có độ an toàn cao. Với học sinh phổ thông, các trường thường lựa chọn mô hình lớn để học sinh được hòa mình vào thiên nhiên, tìm hiểu cuộc sống nông nghiệp, trải nghiệm các công đoạn sản xuất nghề thủ công truyền thống hay tham gia trò chơi dân gian... Đặc biệt, chương trình teambuilding với nhiều hoạt động tập thể cùng với MC vui nhộn, hài hước là phần trải nghiệm khiến các em học sinh rất hào hứng, tạo nên một không gian vui tươi, sống động. Đây vừa là sân chơi vừa là phương pháp giảng dạy giúp các em tăng khả năng hoạt động nhóm, phát triển tư duy logic và mở rộng mối quan hệ, khả năng giao tiếp, tự tin về bản thân. Khi xây dựng tour, ngoài mục tiêu kinh doanh, các công ty lữ hành mong muốn đưa kiến thức văn hóa, lịch sử, con người một cách dễ nhớ, dễ hiểu để các em hiểu rõ và tự hào về lịch sử, vùng đất, con người Thái Nguyên.

Theo kết quả khảo sát về thực tế các tour du lịch trải nghiệm cho học sinh trên địa bàn TP. Thái Nguyên với số lượng mẫu 250 phiếu, phần lớn các em đánh giá “rất hài lòng” (52,21%) và “hài lòng” (23,53%) với các chương trình du lịch giáo dục thử nghiệm. Trong đó, tại Làng Háo Hức được 62,22% đánh giá hài lòng và 24,44% đánh giá rất hài lòng. Hai địa điểm còn lại được đánh giá khá tốt với 45,45% hài lòng và 18,18% rất hài lòng. Đối với độ dài thời gian tham quan của chương trình này là một ngày, 46,81% đánh giá phù hợp và 8,51% đánh giá rất phù hợp. Hướng dẫn viên (HDV) trong chương trình là đội ngũ HDV, cộng tác viên của các công ty du lịch trên địa bàn thành phố Thái Nguyên. Vào mùa cao điểm (tháng 4 - 7) do nhu cầu du lịch tăng cao, các công ty phải huy động cả đội ngũ cộng tác viên là sinh viên các trường đại học nên đánh giá về chất lượng HDV chưa cao (mức hài lòng 34,04%).

Một số giải pháp đẩy mạnh chương trình giáo dục trải nghiệm tại Thái Nguyên

Nhằm hoàn thiện chương trình du lịch giáo dục đã trải nghiệm, tác giả đã tổng hợp các ý kiến đề xuất của khách tham gia và thu được kết quả ở Bảng 1.

Bảng 1: Ý kiến của khách du lịch

Số liệu khảo sát cho thấy, mong muốn lớn nhất của khách tham gia là sử dụng đội ngũ HDV chuyên nghiệp hơn, chiếm tỷ lệ 30.8%. Trong chương trình giáo dục trải nghiệm, HDV luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc truyền tải kiến thức, làm rõ chủ đề của chương trình, đảm bảo an toàn và mang lại giá trị giáo dục cho khách. Vì thế cần có đội ngũ HDV chuyên nghiệp thực hiện chương trình du lịch giáo dục trải nghiệm. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề mà các công ty du lịch Thái Nguyên cần tìm giải pháp khắc phục, nhất là vào mùa cao điểm.

Mong muốn tiếp theo là việc đa dạng hóa các chương trình du lịch trải nghiệm, chiếm 23.2%. Các chương trình du lịch trải nghiệm hiện nay chủ yếu là hoạt động giới thiệu, thuyết minh, cung cấp kiến thức cho khách và tham gia một số trò chơi dân gian chứ chưa có nhiều các hoạt động trải nghiệm khác. Vì vậy nên có thêm những hoạt động trải nghiệm hoặc tăng cường tương tác giữa khách với người dân địa phương hoặc giữa khách với nhau như: mô hình tọa đàm, giao lưu, tổ chức học nấu ăn tại cộng đồng địa phương… Ngoài việc đa dạng hóa các hoạt động trong chương trình, 13.6% khách tham gia đề xuất cần đa dạng hóa các chủ đề của chương trình du lịch giáo dục trải nghiệm để phát triển nhiều chương trình đáp ứng được nhu cầu học tập khác nhau của các nhóm khách du lịch.

Các tour du lịch trải nghiệm gắn với giáo dục là sản phẩm mới không chỉ giúp các em học sinh tham quan các di tích lịch sử mà còn được tham gia trực tiếp vào các hoạt động trải nghiệm thực tế để trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng sống, bồi đắp lý tưởng cách mạng, giáo dục truyền thống lịch sử của dân tộc. Ngành Du lịch của Thái Nguyên kỳ vọng hướng đi mới này sẽ thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là đoàn viên thanh niên, học sinh, sinh viên, các cháu thiếu nhi trong và ngoài tỉnh. Dựa trên những đánh giá nêu trên, tác giả sẽ tiếp tục hoàn thiện các chương trình đang có cũng như xây dựng thêm một số chương trình mới, kết hợp thêm một số điểm tham quan đặc trưng của Thái Nguyên, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng HDV, đa dạng hoạt động trải nghiệm, xây dựng bài thuyết minh các điểm tham quan liền mạch theo các chủ đề khác nhau phù hợp cho nhiều đối tượng khách.

Tài liệu tham khảo:
1. Rodger, D. (1998), Leisure, learning, and travel. Journal of Physical Education, (Nxb. Recreation & Dance), 69(4), 28–31.
2. UBND tỉnh Thái Nguyên, Đề án phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030

ThS. Nguyễn Hồng Vân

(Tạp chí Du lịch tháng 3/2023)