Phát huy vai trò của di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững

Ở Việt Nam hiện có hơn 40 nghìn di tích, trong đó có hơn 10.000 di tích cấp tỉnh, hơn 3.610 di tích quốc gia, 128 di tích quốc gia đặc biệt, 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới; khoảng 70.000 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê, 483 di sản được Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có 15 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh… Các di sản văn hóa, di tích, danh lam thắng cảnh sau khi được xếp hạng, ghi danh và được bảo tồn, tu bổ, tôn tạo đã trở thành địa chỉ quan trọng trong việc thu hút ngày càng đông đảo khách du lịch trong nước và quốc tế tới tham quan, nghiên cứu. Chỉ tính riêng 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, năm 2019 đã đón hơn 18 triệu lượt khách đến tham quan trải nghiệm, doanh thu đạt hàng nghìn tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ nét của việc phát huy giá trị của di sản, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, tạo sinh kế cho người dân.

Tại Diễn đàn, các đại biểu đã tập trung thảo luận về xây dựng chiến lược; định vị thương hiệu địa phương trên bản đồ du lịch trong nước và quốc tế; bàn các giải pháp tạo dấu ấn và thu hút khách du lịch thông qua việc khai thác, bảo tồn di sản văn hóa vật thể và phi vật thể; tìm cách tạo ra lợi thế cạnh tranh và khẳng định hình ảnh của địa phương với tư cách là địa điểm tham quan, sinh sống, làm việc và đầu tư. Nhiều ý kiến thảo luận cũng làm rõ các cơ chế, chính sách, giải pháp, chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa và di sản nhằm thúc đẩy phát triển du lịch gắn với phát triển kinh tế. Các đại biểu cũng đồng thời chia sẻ việc nâng cao nhận thức và giáo dục cộng đồng về bảo tồn, phát huy giá trị các di sản, di tích văn hóa...

Theo Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương, Diễn đàn là họa động hướng đến một không gian khoa học để các nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách, học giả, doanh nghiệp, doanh nhân, tổ chức phi chính phủ trao đổi, thảo luận về vai trò của di sản văn hóa trong lộ trình thúc đẩy du lịch gắn với phát triển kinh tế bền vững ở Việt Nam. Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhận định, tất cả các địa phương sở hữu di sản đều xác định bảo tồn di sản gắn với phát triển du lịch; đây không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức của các địa phương. Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh; “Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các địa phương đã tập trung triển khai các chủ trương của Đảng, Nhà nước về văn hóa, nhằm phát huy tối đa hiệu quả nguồn nhân lực, vật lực để văn hóa thực sự là sức mạnh nội sinh của dân tộc, đưa văn hóa phát triển ngang hàng với chính trị, kinh tế. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam… Qua đó, đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về nhiệm vụ chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam, đặc biệt là ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021”.

Chủ tịch Tổ chức khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu Nguyễn Đức Khương cho rằng, ngành Du lịch Việt Nam sẽ phát triển nếu như chúng ta tìm cách, đưa ra được những giải pháp, làm thế nào để những địa phương, cộng đồng dân cư có thể hiểu rõ được giá trị văn hóa và di sản; tự chủ trong đóng góp ý kiến, chia sẻ những kinh nghiệm phát triển văn hóa, di sản ở từng địa phương. Từ đó, tạo chuyển biến trong nhận thức, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế của mỗi di sản; quy hoạch tạo ra một sự chuyển đổi bền vững cho ngành Du lịch cũng như là kinh tế ở các địa phương.

Giáo sư Aaron Ahuvia - chuyên gia thương hiệu của Hoa Kỳ cho rằng, cần khai thác tốt tiềm năng, lợi thế vốn có, nhất là lợi thế của các di sản để phát triển du lịch bền vững. Đồng thời cần phát triển thương hiệu của ngành du lịch; đẩy mạnh quảng bá du lịch và có thêm nhiều dịch vụ trải nghiệm để thu hút khách tham quan. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Hà Văn Siêu cho rằng, để phát triển du lịch bền vững, cần phải đánh giá sức tải của di sản để có quy hoạch, định hướng phát triển một cách hài hòa, cân bằng với nội tại của di sản. Không thể phát triển một cách thương mại quá mức, tự phát mà phải có sự cân nhắc, đặc biệt trên nguyên tắc tôn trọng di sản, để làm sao vừa với sức tải của di sản văn hóa, đủ để chúng ta phát triển một cách bền vững.

Đình Phong