Mùa cá nở

Đêm trăng, nghe rõ tiếng cá vật đẻ quẫy bì bọp. Lũ cá rô thì bạo gan rạch từ ao lên tận trên vườn và bụi cây rậm. Một sân nước mưa trôi chảy thể nào cũng vớ được vài con rô, cái diếc le te ngược dòng. Vào dịp này có chú cá nào chẳng may lạc dòng nước kẹt lại cũng sẽ được thả ra để đi đẻ trứng. Mẹ tôi thường bảo, đừng bắt cá mùa nó sinh sôi mà có tội. Người đi thuyền đánh cá cũng đợi đến giữa mùa hè khi nước lũ tràn về mới dong thuyền đi buông lưới. Trên cánh đồng ngập lụt trắng xóa mênh mông nước, người ta bỏ lưới xuống và gõ mái chèo vào mạn thuyền lanh canh suốt ngày đêm xua cá. Tiếng gõ thuyền ấy khắc vào tâm trí của bất cứ đứa bé nhà quê nào. Bởi thế mà khi gặp trận mưa đầu mùa hối hả chẳng đứa trẻ nào bắt cá về ăn. Chúng cũng biết nâng niu mùa trứng nở. Lúc ấy, lúa trên đồng cũng hoe vàng đợi mùa gặt mới. Đám cua cũng đùn mà ngay cửa hang sinh đẻ. Những con chuồn chuồn mới nở bay rợp bờ ao ngay giàn mướp mỗi chiều về. Hoa khế tím khẽ rung rung trước gió làm người ta  thấy nguyên vẹn một chốn thanh bình.

Sẽ bất hạnh lắm nếu ai đó quanh năm sống chen chúc nơi phố thị, không còn chốn quê để đi về. Nếu không còn được thấy một mùa hè với những cơn mưa mới, không còn thấy mùa cá nở, mùa lúa chín hay những bờ tre, ruộng lúa, con sông hoặc một trận gió thổi không biên giới thì có lẽ, tâm hồn sẽ xơ cằn, già cỗi lắm.

Lại nhớ, có người bạn vong niên tùng bảo, trót bán nhà ở quê theo con ra thành phố ở mới thấy mình dại dột. Nếu ký ức về mùa cá nở không còn trong những đứa trẻ quê, lớn lên, chúng nhớ gì về đất mẹ? Chỉ nghĩ thế thôi đã thấy chạnh lòng...

Và kia, ai đó ầu ơ ru em bé ngủ trên cánh võng. Đám trẻ thôi tắm mưa tự lúc nào. Cơn mưa đã ngớt. Dòng nước nhỏ đã đưa mùa cá nở vào tâm trí rất nhiều người, trong đó có tôi. Điều đó thật tự nhiên. Mỗi khi ta bước đi trên chặng đường đời xa ngái bỗng gặp một cơn mưa bất chợt giữa mùa cá nở lại thấy ấm áp như được trở về tuổi ấu thơ. Nếu không có điều đó, lấy gì mà nhớ nhà quê…

Mai Phương

(Nguồn: Tạp chí Du lịch)