Lễ đón Bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam”

Nghệ thuật Bài Chòi là một hoạt động văn hóa khá phổ biến trong cộng đồng làng xã ở nhiều làng quê khu vực Trung Bộ, đáp ứng nhu cầu giải trí và thưởng thức nghệ thuật của cộng đồng. Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam là một loại hình nghệ thuật đa dạng kết hợp âm nhạc, thơ ca, diễn xuất, hội họa và văn học. Bài Chòi có hai hình thức chính: “Chơi Bài Chòi” và “Trình diễn Bài Chòi”. Các câu chuyện trong Bài Chòi thể hiện tình yêu quê hương đất nước, sự gắn kết cộng đồng và những bài học đạo đức, kinh nghiệm trong cuộc sống của người dân. Thực hành nghệ thuật Bài Chòi thúc đẩy sự bình đẳng về giới tính cũng như sự tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng.

Từ năm 2012, sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và sự thống nhất của 9 tỉnh, thành phố, tỉnh Bình Định đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ VHTTDL xây dựng Hồ sơ trình UNESCO.

Di sản “Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam” được ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại do bản thân di sản có giá trị nhân văn sâu sắc bởi nó gắn liền với đời sống tinh thần và các phong tục, tập quán của người dân, được cộng đồng trân trọng và liên tục lưu truyền qua các thế hệ. Việc “Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam” được UNESCO ghi danh là niềm vui to lớn đối với các tỉnh/thành phố có di sản: Bình Định, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Phú Yên, Khánh Hòa nói riêng cũng như nhân dân cả nước nói chung.

Việc UNESCO ghi danh Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng văn hóa, khuyến khích đối thoại giữa các cá nhân, các cộng đồng và các dân tộc khác nhau vì sự khoan dung, tình yêu và lòng bác ái đúng theo tôn chỉ và mục tiêu của Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO. Kết quả này cũng đồng thời ghi nhận sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, nỗ lực của chính quyền và nhân dân địa phương cùng các nghệ nhân trong việc bảo vệ Di sản văn hóa nói chung, Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ nói riêng.

Phát biểu tại họp báo, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh: để bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam”, trong năm 2018 và thời gian tới, Bình Định cùng 8 tỉnh và các cơ quan chuyên môn tiếp tục nhận diện giá trị, nghiên cứu, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản; đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa, văn học và nghệ thuật truyền thống của di sản. Bên cạnh đó, khôi phục lại các câu lạc bộ bài chòi, tạo điều kiện cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy di sản trong cộng đồng; hỗ trợ cộng đồng phục hồi, lưu truyền các bài bản cổ, các tập quán xã hội, tín ngưỡng và các lễ hội liên quan đến di sản; mở rộng các hình thức và môi trường sinh hoạt mới, phù hợp với mục tiêu bảo vệ và phát huy giá trị di sản trong cuộc sống đương đại. Tăng cường các hình thức giáo dục phù hợp trong và ngoài trường học để truyền dạy di sản cho các thế hệ trẻ, các chương trình đào tạo cho các lớp nghệ nhân trẻ. Phối hợp với các cơ quan truyền thông, các hội nghề nghiệp giới thiệu, quảng bá về giá trị di sản tới công chúng trong và ngoài nước, gắn bảo tồn di sản văn hóa với phát triển du lịch bền vững.

Theo Ban tổ chức, Lễ đón Bằng dự kiến có sự tham gia của khoảng 300 nghệ nhân đến từ các địa phương cùng trên 10 ngàn người dân địa phương và du khách tham dự lễ đón nhận này. Nhân dịp này, Bộ VHTTDL sẽ công bố Chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ Việt Nam.  

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tuấn Thanh cho biết, Bình Định quan tâm đẩy mạnh tổ chức công tác tuyên truyền về sự kiện trực quan và trên các phương tiện thông tin đại chúng; đẩy mạnh các hoạt động liên quan Bài Chòi tại các câu lạc bộ trong các trường học, các câu lạc bộ du lịch... Chương trình Lễ đón Bằng sẽ được truyền hình trực tiếp trên VTV1, phát thanh trực tiếp trên VOV và tại 9 tỉnh.

Hoa Trang