Du lịch trị liệu cần làm gì để phát triển xứng tầm với tiềm năng và lợi thế

Tham gia Hội thảo có các nhà quản lý ngành du lịch, các đại diện đến từ trường đào tạo y dược tại TP. Hồ Chí Minh, các nhà đầu tư và phát triển du lịch trên khắp Việt Nam, các đơn vị lữ hành trong nước, quốc tế.

Du lịch trị liệu bao gồm nhiều hoạt động như rời xa đời sống ồn ào của phố thị, những món ăn công nghiệp và nụ cười khuôn mẫu để tìm về với thiên nhiên hoang sơ, những món ăn bản địa có nguồn tự nhiên, những sinh hoạt mang tính kết nối sâu sắc giữa người với người, với bản thân mỗi cá nhân là những dữ liệu quan trọng.

Theo khảo sát của Booking.com, có đến 44% khách du lịch toàn cầu muốn trải nghiệm cuộc sống sinh hoạt hoang sơ, không có sự hỗ trợ của các thiết bị công nghệ hiện đại. 55% muốn có những kỳ nghỉ theo phong cách “ngoài vùng phủ sóng” du lịch trị liệu với hành trình tìm về chốn hoang sơ để chữa lành tự nhiên đang là xu hướng được dự báo ngày càng bùng nổ. Cùng với đó, cuộc chạy trốn tiếng ồn đô thị cũng được đặt ra cho các nhà phát triển sản phẩm du lịch trị liệu trên toàn thế giới.

Đồng thời, khảo sát của Tổ chức Du lịch sức khỏe thế giới (Wellness Tourism Association) năm 2022 cho thấy, có tới 76% số người được hỏi muốn chi tiêu nhiều hơn cho các chuyến du lịch để cải thiện sức khỏe, 55% cho hay sẵn sàng trả thêm cho các dịch vụ. Và tại báo cáo năm 2022 của Grand View Research, du lịch chăm sóc sức khỏe (Wellness Tourism) toàn cầu dự kiến vượt 1.000 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng hàng năm gần 10% trong vòng 8 năm tới. Các quốc gia đi đầu về mô hình này như: Nhật Bản với hình thức tắm onsen tạo nên thương hiệu, tắm đá muối tại Hàn Quốc, các tour du lịch kết hợp thiền định và yoga tại Ấn Độ. Mặt khác, Theo đó, các từ khóa: “Du lịch chăm sóc sức khỏe” có trên 65 triệu kết quả tìm kiếm, “Du lịch chữa lành” có 14,6 triệu, phán ánh xu hướng du lịch gắn liền với trị liệu ngày càng được ưu tiên.

Thế nhưng, theo đánh giá của ThS. Nguyễn Quốc Thệ - Hiệu Trưởng trường Trung cấp Y dược Vạn Hạnh cho rằng, Việt Nam chưa khai thác được hiệu quả của du lịch trị liệu, bởi doanh thu toàn thế giới hiện nay: gần 1.000 tỉ USD, nhưng năm 2019, Việt Nam có gần 400.000 du khách đến du lịch trị liệu, doanh thu:  khoảng 2 tỉ USD một con số doanh thu quá nhỏ. Cùng với đó các khu du lịch “trị liệu” chưa phát huy yếu tố trị liệu xoa bóp, bấm huyệt được ứng dụng đơn thuần là thư giãn, yếu tố trị liệu còn rất thấp, nhân lực chưa được đào tạo bài bản về y học cổ truyền dược liệu chưa được quan tâm.

Theo đó, ThS. Nguyễn Quốc Thệ đặt ra vấn đề, tại sao chúng ta không tạo ra những sản phẩm du lịch hấp dẫn và đặc thù Việt Nam mang tên: “Du lịch y dược học cổ truyền Việt Nam – Vietnamese traditional medicine and pharmacy tourism”. Hướng đến phát triển các sản phẩm du lịch trị liệu như: thư giãn, điều trị, an dưỡng, giúp du khách thụ hưởng thiên nhiên tươi đẹp, trong lành, đa dạng; tận hưởng thư giãn cùng nước khoáng, bùn khoáng, thưởng thức ẩm thực – dược liệu. Trải nghiệm trị liệu xoa bóp – bấm huyệt, châm cứu y học cổ truyền kết hợp thêm dùng thuốc Nam và sử dụng tinh dầu Yoga và thiền định.

Đồng thời, ThS. Nguyễn Quốc Thệ cũng chỉ ra những thách thức của việc phát triển Du lịch trị liệu đó là chính sách và pháp luật, một trong những vấn đề then chốt của việc xây dựng các sản phẩm du lịch trị liệu. Cùng với tầm nhìn của nhà quản lý và đặc biệt là vấn đề đạo tạo nguồn nhân lực phục vụ. Mặt khác, là sự cạnh tranh của du lịch trị liệu của Việt Nam so với các nước trong khu vực và quốc tế.

Bên cạnh đó, theo ông Kiên Lê – CEO của Panhou Retreat tại Hà Giang và Whale Island Resort tại Nha Trang cho rằng, bản chất của du lịch trị liệu là sự chữa lành tự nhiên. Vì thế, dù có nhiều hình thái, nhưng cốt lõi của các sản phẩm du lịch trị liệu là tạo ra sự yên tĩnh trong tâm trí và tạo ra không gian để con người được quay trở về với chính mình. Do đó, chúng ta cần đến những không gian và thời gian để tạo ra sự cân bằng cả về thể chất lẫn tinh thần.

Theo đó, ông Kiên Lê nhấn mạnh, để phát triển các sản phẩm du lịch trị liệu cần đề cao tính “ngắt kết nối” với công nghệ: sóng tivi, Wi-Fi để “kết nối với bản thân nhiều hơn” là một tiêu chí; quan tâm đến mật độ xây dựng, thiết kế các bungalow nằm trọn trong không gian tự nhiên mở tối đa với tự nhiên, sử dụng 100% các vật liệu tự nhiên thân thiện môi trường như gỗ, đá, tre từ địa phương… là những tiêu chí cấu thành một sản phẩm du lịch trị liệu hoàn hảo. Ông Kiên khẳng định: “Các yếu tố nền tảng để tạo ra những trải nghiệm du lịch có giá trị luôn đi cùng với việc bảo vệ tự nhiên, bảo tồn bản sắc văn hóa và thực hiện phát triển bền vững”.

Để giải quyết vấn đề nêu trên ThS. Nguyễn Quốc Thệ nhấn mạnh, cần có trường đào tạo chuyên ngành về du lịch sức khỏe hay du lịch trị liệu, có mã ngành đào tạo về lĩnh vực này. Song song với đó, người học du lịch cần được học thêm Y học cổ truyền; người học y học cổ truyền cần được học thêm du lịch theo các khóa đào tạo ngắn hạn hoặc dài hạn từ 1 tháng đến 18 tháng. Đồng thời, nhân sự spa của khu du lịch, resort: học các khóa về y học cổ truyền như xoa bóp, bấm huyệt, nam dược, châm cứu (3 tháng hoặc học trung cấp khoảng 18 tháng). Và nhân lực đã có chuyên môn học y học cổ truyền như trên để chuyển đổi công việc sang spa, trị liệu. Sinh viên đang học trung cấp, cao đẳng du lịch học thêm về y học cổ truyền để ra trường làm du lịch trị liệu và sinh viên ngành y học cổ truyền học các khóa ngắn hạn hoặc dài hạn về du lịch để làm du lịch trị liệu hướng dẫn viên, nhân viên làm tour này cũng phải học qua các khóa ngắn hạn về y học cổ truyền.

 “Để làm được điều đó một cách hiệu quả và thiết thực cần tiến hành hợp tác 3 bên, giữa các doanh nghiệp du lịch, các trường đào tạo về ngành du lịch, các trường y học cổ truyền từ đó có những chương trình đào tạo sát thực tế, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cho quá trình phát triển sản phẩm du lịch trị liệu nói riêng và du lịch y tế nói chung” ThS. Nguyễn Quốc Thệ góp ý.

PHƯỚC QUANG