Những giá trị nổi bật
Nằm cách TP. Ninh Bình 7km, quần thể danh thắng Tràng An là điểm du lịch độc đáo và hấp dẫn. Được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên cạn”, Tràng An có cảnh quan tuyệt mỹ với sự hòa quyện liên hoàn của các dãy núi đá vôi, hồ nước và hang động trên diện tích khoảng 2000 ha. 31 hồ và đầm được nối thông bởi 48 hang động tạo thành một tuyến tham quan xuyên suốt khép kín; mỗi hồ nước, hang động ở đây là một bức tranh đa sắc màu, liên tục biến đổi.
Du khách khám phá danh thắng Tràng An
Tràng An được các nhà khoa học coi như một “bảo tàng địa chất” lộ thiên, bởi địa hình nơi đây được kiến tạo từ một vùng biển thấp qua hàng triệu năm vận động biến đổi. Các nhà địa chất ước tính những hang động karst và trầm tích ở Tràng An có tuổi từ hơn 30 triệu năm, đa dạng về loại hình và phong phú về số lượng, mang những đặc điểm điển hình của hệ karst nhiệt đới. Đặc biệt, Tràng An sở hữu số lượng hang nước (hang sông) và hang khô lên tới hàng trăm, mỗi hang lại có những vết tích xâm thực của nước biển, đánh dấu quá trình biển tiến, biển lùi. Đa dạng về địa hình, Tràng An còn có hệ động thực vật độc đáo với hệ sinh thái trên cạn, dưới nước đan xen nhau. Hệ sinh thái trên cạn với hơn 600 loài thực vật, 200 loài động vật, nhiều loài nằm trong sách đỏ Việt Nam. Hệ sinh thái dưới nước có khoảng 30 loài động vật nổi, 40 loài động vật đáy, nhiều loài quý hiếm, đặc biệt là rùa cổ sọc là loài bản địa cần được bảo vệ gấp.
Bên cạnh những giá trị to lớn về cảnh quan và địa chất, Tràng An còn có những di chỉ khảo cổ học như hang Búi, hang Trống, núi hang Chợ…, minh chứng cho quá trình sinh tồn của người cổ đại tại mảnh đất này từ hàng vạn năm trước. Là hệ thống phòng thủ phía Nam của kinh đô Hoa Lư xưa, nơi đây còn có sự hiện hữu của những di tích gắn liền với ba triều đại Đinh - Tiền Lê - Lý, kết nối với quần thể di tích lịch sử cố đô Hoa Lư và trung tâm văn hóa tâm linh chùa Bái Đính … đã tạo nên một không gian văn hoá Hoa Lư huyền thoại.
Năm 2011, 300 đại biểu của hơn 100 quốc gia dự Đại hội đại biểu của Liên hiệp các Hội UNESCO thế giới đã tới thăm quần thể danh thắng Tràng An. Các đại biểu đánh giá cao khẳng định những giá trị to lớn về cảnh quan, địa chất địa mạo cũng như những giá trị lịch sử văn hóa của Tràng An. Nhiều đại biểu cũng cho rằng, Tràng An hoàn toàn có thể đáp ứng được hai tiêu chí của một di sản thiên nhiên thế giới, đó là tiêu chí về giá trị thẩm mỹ (chứa đựng các hiện tượng thiên nhiên siêu việt hay khu vực có vẻ đẹp thiên nhiên khác thường và tầm quan trọng thẩm mỹ) và giá trị địa chất- địa mạo (đại diện cho những giai đoạn quan trọng của lịch sử trái đất, bao gồm cả việc ghi chép lại cuộc sống, các quá trình địa chất lớn đang tiếp diễn trong sự phát triển của các địa mạo, hay những đặc điểm địa chấn và địa hình lớn).
Chung một quyết tâm
Nhận thức được tầm quan trọng, giá trị và hiệu quả của danh hiệu, UBND tỉnh Ninh Bình đã cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) xây dựng hồ sơ đệ trình lên UNESCO đề nghị công nhận quần thể danh thắng Tràng An là Di sản Thiên nhiên thế giới. Việc xây dựng hồ sơ là công sức và tâm huyết của một đội ngũ đông đảo các nhà khoa học thuộc Bộ VHTTDL, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Ủy ban quốc gia UNESCO tại Việt Nam và các chuyên gia của địa phương. Các nhà khoa học và các chuyên gia đều nhất trí cao và tìm được sự đồng thuận về các tiêu chí của một Di sản Thiên nhiên thế giới mà Tràng An đạt được. Được biết hồ sơ đang trong quá trình hoàn thiện, dự kiến sẽ trình Thủ tưởng Chính phủ cho phép đệ trình UNESCO trong thời gian tới. Nếu Tràng An trở thành Di sản Thiên nhiên thế giới sẽ trở thành động lực to lớn trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, mở ra những cơ hội quảng bá, thu hút du khách đến với Ninh Bình, mang lại nguồn thu nhập quan trọng, góp phần vào việc phát triển kinh tế của địa phương.
Trong chuyến thăm và làm việc tại Ninh Bình ngày 8/2/2012, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đề nghị các Bộ, Ngành Trung ương cần tạo điều kiện giúp đỡ Ninh Bình; đồng thời, UBND tỉnh cần tăng cường công tác phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chuẩn bị hồ sơ trình UNESCO công nhận quần thể danh thắng Tràng An trở thành di sản thiên nhiên thế giới.
Ngay từ năm 2009, ngành VHTTDL tỉnh Ninh Bình đã tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng quy hoạch phát triển khu du lịch Tràng An trên cơ sở thống nhất quản lý, bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử đã có trên địa bàn, quy hoạch đầu tư xây dựng và khai thác du lịch phù hợp với tính chất đặc biệt của Tràng An, thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc phát triển du lịch bền vững. Có diện tích lên tới 12000 ha, với 9 lộ trình tham quan, 5 khu trọng điểm, khu danh thằng Tràng An được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm du lịch tầm cỡ quốc gia với vị thế của một Di sản thế giới.
Bảo Linh