Nơi lý tưởng để ngắm mặt trời mọc và lặn
Mũi Cà Mau là nơi lý tưởng để ngắm mặt trời mọc trên biển Đông và lặn ở biển phía Tây. Nhiều khách du lịch khi đến đây ngắm mặt trời đã nhận định: “Ngắm mặt trời lặn và mọc ở Mũi Cà Mau là đẹp nhất”.
Khi những ánh bình minh đầu tiên dần dần ló rạng với những ánh đỏ chiếu sáng khắp cả bầu trời thì rừng đước cũng dần như thức giấc. Màu xanh bạt ngàn của đước, của mắm, của bãi bồi lóng lánh nước hòa quyện với màu xanh lam gợn đều của nước biển làm say lòng khách lữ hành. Và khi chiều về, hoàng hôn buông xuống kéo theo những bóng mây nhiều màu sắc làm cho khung cảnh Đất Mũi thêm trữ tình, lãng mạn.
Độc đáo nhà không cửa
Nhà không cửa là một nét văn hóa độc đáo của người dân ấp Xóm Mũi, xã Đất Mũi. Hiện nay, ấp có khoảng 350 hộ gia đình, trong đó có gần 40% hộ cất nhà nhưng không làm cửa. Đây cũng là nơi còn tồn tại nhiều ngôi nhà không cửa nhất trên địa bàn xã. Sở dĩ nơi đây người dân chủ yếu làm nhà không cửa là do họ làm nghề biển, làm nhà không cửa để thuận tiện vận chuyển thủy hải sản lên xuống. Điều đáng quý nhất ở đây là chủ nhân của những ngôi nhà không cửa luôn chung sống gắn bó, đùm bọc, nghĩa tình, họ cũng rất cởi mở và thân thiện, để lại trong lòng du khách những ấn tượng tốt đẹp.
Nơi bãi bồi quanh năm lấn biển
Bãi bồi tại Mũi Cà Mau hình thành từ sự bồi lắng phù sa tại các cửa sông: Cửa Lớn, Bảy Háp và sông rạch khác trong vùng. Hàng năm, tại bãi bồi phía Tây Mũi Cà Mau, đất được bồi lấn ra biển khoảng 80 - 100m, là nơi lý tưởng của các loài chim đi di trú hàng năm (đây có thể xem là một trong các tiêu chí để công nhận VQG Mũi Cà Mau là khu ramsar của thế giới). Bãi bồi còn là bãi đẻ thiên nhiên của đa số các loài thủy sản đang trong giai đoạn còn non và quy tụ cả là một thế giới sinh vật đặc trưng của vùng Đất Mũi: tôm, cua, cá thòi lòi, bống sao, còng gió, ba khía, ốc len, sò huyết… Với điều kiện tự nhiên như thế, bãi bồi không chỉ có ý nghĩa kinh tế, nghiên cứu khoa học mà còn là điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách.
Diễn thế sinh thái tự nhiên mắm đi trước, đước theo sau
Bãi bồi Mũi Cà Mau được hình thành từ sự lắng đọng phù sa của hai con sông lớn là sông Cửa Lớn và sông Bảy Háp. Mắm là cây tiên phong của vùng đất bồi ven biển. Mỗi năm Mũi Cà Mau vươn ra biển được gần 80 - 100m cũng một phần nhờ loài cây mắm.
Mắm là loại cây dễ bén rễ ở vùng đất bồi, cắm bộ rễ tua tủa trên phần đất bùn tại bãi bồi, những phần rễ mắm mọc ngược trở lên và tiếp tục giữ lại những lượng phù sa bị sóng đánh vào bãi. Đến khi mảnh đất chỗ đó dần dần nổi lên khỏi mặt nước, mặt đất bắt đầu săn lại thì cũng là lúc mắm cho quả. Vào khoảng tháng tư hàng năm là thời điểm cây mắm bị sâu phá hoại trầm trọng. Lúc này cây đước từ phía đất liền bắt đầu lấn chiếm ra phía bãi mắm. Do phải tập trung nhiều vào bộ rễ để giữ đất nên phần thân và tán mắm bị sâu phá hoại trầm trọng chẳng thể nào cạnh tranh lại với đước. Cây đước hưởng phù sa đất mới nên phát triển xanh tốt và lấn át cây mắm. Đước vươn cao đón hết những ánh mặt trời, tán đước che lấp toàn bộ loài mắm, thấp bé hơn bên dưới. Mắm chết dần và trước khi chết, mắm vẫn còn kịp ra hoa, kết trái và tung trái, về phía chút đất non còn hòa với nước biển. Những hạt mầm lại tiếp tục sinh sôi để giữ đất và đất từ đó lại tiếp tục mở ra. Đó là lý do vì sao người dân Cà Mau hay nói “mắm trước, đước sau...”.
Đặc sản biển trứ danh
Cua biển, tôm tít, tôm, ba khía, cá dứa, cá kèo, cá thòi lòi, ốc len… là những sản phẩm đặc trưng và phổ biến của vùng rừng ngập mặn. Đặc biệt, cua, tôm Cà Mau nổi tiếng với vị ngọt bùi, thịt thơm và chắc nịch theo từng thớ thịt bởi sinh sống ở vùng đất bãi bồi ven biển, phù sa giàu khoáng chất và thức ăn phong phú. Nhiều món ăn đã chinh phục du khách bởi hương vị đặc trưng như cua biển luộc, tôm hấp nước dừa, cá dứa kho tộ, mắm ba khía, ốc len xào dừa, cá thòi lòi nướng muối ớt, hàu nướng mỡ hành,…
Du khách còn có thể mua về làm quà cho người thân và bạn bè những sản phẩm đặc trưng của vùng Đất Mũi như tôm khô, khô cá dứa, mắm ba khía, đũa đước, mật ong, những sản phẩm lưu niệm mang biểu tượng Đất Mũi…
Nghề truyền thống
Người dân Đất Mũi từ thời khai hoang mở cõi đã biết gắn bó với sông nước, biển, rừng… dần dần đã sinh ra một số nghề truyền thống không chỉ kiếm thêm thu nhập phục vụ đời sống sinh hoạt hàng ngày mà còn góp phần làm phong phú thêm cho sản phẩm du lịch ở Cà Mau. Các nghề truyền thống nổi bật của VQG Mũi Cà Mau gồm có: nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản; nghề vót đũa đước; nghề làm tôm khô; nghề đóng đáy; nghề “săn” cá dứa...
Ngắm di tích lịch sử và thắng cảnh đảo Hòn Khoai từ xa
Đến với đất mũi Cà Mau, du khách có thể nhìn thấy cụm đảo Hòn Khoai trên biển, cách đất liền chừng 20km. Đây là cụm đảo đẹp bao gồm các đảo Hòn Tượng, Hòn Sao, Hòn Khô, Hòn Lớn, và Hòn Đồi Mồi.
Là một trong những hòn đảo đẹp nhất của vùng đất Mũi Cà Mau, đảo Hòn Khoai không chỉ lưu dấu những chiến công hiển hách gắn liền với người anh hùng Phan Ngọc Hiển mà còn mang vẻ đẹp nên thơ, hoang dã với những viên đá cuội hình tròn giống như quả trứng ngỗng, cùng với những thảm rừng nguyên sinh có hệ động, thực vật phong phú.
Thưởng thức nghệ thuật đờn ca tài tử
Câu lạc bộ đờn ca tài tử tại Khu Công viên Văn hóa Du lịch Mũi Cà Mau là sân chơi bổ ích để người đam mê loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống này sinh hoạt, giao lưu, đây cũng là một điểm nhấn đặc sắc cho sản phẩm du lịch Đất Mũi.
Ngoài ra, tại các điểm du lịch cộng đồng Đất Mũi du khách có thể tham gia và thưởng thức loại hình du lịch đờn ca tài tử theo kiểu “cây nhà, lá vườn”, giao lưu, trổ tài và thể hiện năng khiếu văn nghệ của mình. Niềm đam mê nghệ thuật xóa đi khoảng cách gần xa, gắn kết người với người trên vùng đất cực Nam Tổ quốc.
Lý thú tuyến du lịch xuyên rừng
Tuyến du lịch xuyên rừng VQG Mũi Cà Mau độc đáo với đoạn đường khoảng 15km. Tham gia trải nghiệm với tuyến xuyên rừng, du khách sẽ được xuôi vỏ lãi hoặc canô trên dòng kênh Lạch Vàm ngắm nhìn những dải hàu lồng san sát khắp mặt sông và có dịp tìm hiểu nghề nuôi hàu lồng; khám phá hệ sinh thái rừng ngập mặn, tìm hiểu những loài sinh vật dưới táng rừng, chụp ảnh lưu niệm bên những gốc đước nhiều năm tuổi, tìm hiểu đời sống của người dân theo tuyến rừng. Bãi bồi Đất Mũi là điểm dừng chân lý tưởng để du khách có thể ngắm nhìn những đàn chim di trú mỗi bận về đây, bao quát tầm mắt của mình bên những dãy đất bồi dần dần mở ra đi về phía biển, những rặng mắm với nhiều chồi non lút nhút đang dần dần vươn lên hình thành nên những phần rừng mới đậm nét hoang sơ. Du khách có thể bắt gặp sự cựa quậy, chuyển động của thế giới sinh vật trên bãi bồi bởi nơi đây là bãi đẻ của hằng hà sa số các thủy hải sản đặc trưng miền Đất Mũi.
Tuyến xuyên rừng còn độc đáo hơn với những thuyết minh viên địa phương thân thiện mến khách, du khách sẽ được thưởng thức những câu vọng cổ bùi tai, những bài hát trữ tình lãng mạn về Cà Mau hay những mẩu chuyện kể thú vị, vui nhộn bởi chất giọng Cà Mau chân phương và gần gũi.
PV