Một ngày về với Trà Nhiêu khi bình minh vừa trở giấc, những chiếc thuyền trở về sau một đêm câu thả nặng cá tôm còn tươi sống, các bà, các chị í ới tiếng rao mua. Dạo quanh các cung đường xem các chị khéo léo đan các tấm lưới để xa khơi theo những chuyến tàu. Nắng sớm vừa lên khắp các cung đường rực rỡ sắc màu của những sợi lác vừa được nhuộm để ươm nắng sớm cho màu quyện lại, tạo thành các chiếc chiếu rất đẹp.
Dần về phía cuối làng theo những chiếc cầu tre cong lượn vào rừng dừa nước, mở lối cả không gian xanh mát yên bình. Những con nước chảy len lỏi trong rừng dừa và cả dòng sông Trà Nhiêu bên cạnh cho bao thức quà quê thơm lành cho vùng đất này của xứ Quảng. Trong đó thật sự ấn tượng với trải nghiệm bắt xìa và tự tay chế biến các món ăn từ xìa mới thật sự thú vị cho cả chặng hành trình.
Xìa là loài thân mềm đặc hữu chỉ sống ở vùng cửa sông chảy ra biển. Tại vùng Trà Nhiêu có hai loại xìa: xìa cát và xìa bùn. Xìa bùn sống trong vùng lõi của rặng dừa, còn xìa cát thì sống ngoài dòng sông Trà Nhiêu hiền hòa trôi chảy.
Bắt xìa cũng khá thú vị, du khách sẽ lội mình dưới dòng nước mát, dùng chân giẫm xuống vùng cát mềm, chỉ cần giẫm phải phần xìa nhô lên, tận tay bắt lên từng con xìa cảm giác vô cùng phấn khích.
Xìa bắt về, cho vào chậu nước vo gạo có vài lát ớt, ngâm vài tiếng cho xìa ra hết chất bùn trong nó là có thể đem đi chế biến các món ăn ngon ngọt. Trong đó cách chế biến giản đơn nhất là hấp sả, hoặc đem luộc sơ trong nước sôi rồi lấy phần thịt xìa ra nấu cháo.
Xìa nướng mỡ hành cũng là cách chế biến được nhiều thực khách yêu thích. Một chén lạc rang giã nhuyễn, hành ngò, một chén tóp mỡ, một quả trứng gà là những gia vị làm cho món xìa nướng thêm phần hấp dẫn. Chọn những con xìa béo tròn đưa vào vỉ nướng trên than hồng riu riu cho đến khi xìa mở miệng, dùng cọng lá chuối thoa trứng gà, mỡ, hành, gia vị lên trên, vừa thoa vừa nghe tiếng xèo xèo, mùi hương sực tỏa khó cưỡng. Nướng thêm vài phút thì cho lạc rang, hành lá lên trên là đã có đĩa xìa thơm ngậy hấp dẫn.
Khi đã về Trà Nhiêu, trong không gian xanh mát, trong cái hồn hậu mến khách của người dân nơi đây, ta nên quây quần bên bếp than hồng riu riu vừa nướng xìa, vừa chuyện trò với người dân để nghe kể chuyện khai hoang, mở đất, nghe các cụ kể chuyện đan thuyền thúng, chẻ lác hay chuyện cá ông với việc thờ phụng Lăng Cá Ông tại làng.
Trải nghiệm những ngày về miền quê Trà Nhiêu để ghé thăm làng nghề dệt chiếu, đan lưới giăng cá, đắm mình trong vườn dừa nước; đặc biệt là trải nghiệm cảm giác thú vị được bắt xìa trên sông nước Trà Nhiêu và tận tay quạt than nướng xìa để đắm mình trong men say cùng người dân Trà Nhiêu quả là một trải nghiệm không thể nào quên.
Đỗ Duy Hoàng