Tiên Sơn - chốn bồng lai tiên cảnh

Tiên Sơn (hang động khô) và Phong Nha (hang động nước) được ví như “tuyệt tác song sinh của tạo hóa” nằm chỉ cách nhau vài trăm mét. Dù không nối với nhau, nhưng động Tiên Sơn và động Phong Nha đều nằm trong một hệ thống hang động chung. Động Tiên Sơn được phát hiện vào năm 1935, có chiều dài đã khảo sát là 980m. Ban đầu, người dân địa phương gọi Tiên Sơn là động Tiên, do vẻ đẹp kỳ bí thần tiên của nó, sau này khi tìm ra động Phong Nha là động nước nên người ta gọi động Tiên Sơn là động khô.

Đường lên Tiên Sơn quanh co uốn lượn trên lưng chừng núi, ở độ cao khoảng 200m so với mực nước biển. Dọc đường lên động, bạn có thể dừng chân bất cứ nơi nào và ngoái đầu chiêm ngưỡng một bức tranh quê thanh bình ngay dưới chân núi. Làng xen núi, núi xen làng, những ruộng lúa đổi màu theo mùa bên cạnh dòng sông trong mát hiền hòa uốn mình quanh co như dải lụa mềm qua những thôn quê và bờ bãi dẫn nước về từ dãy Trường Sơn hùng vĩ. 

Bước vào động Tiên Sơn như bước vào một thế giới khác lạ, một “chốn tiên” ngay trong lòng núi. Cửa hang cao chỉ khoảng 20m, nhưng càng vào trong không gian càng rộng lớn với một lâu đài thạch nhũ chứa đựng hàng nghìn khối nhũ muôn màu muôn sắc, muôn hình muôn dạng… Chúng tôi ngây ngất và hết mình trầm trồ trước vẻ đẹp tuyệt tác của tạo hóa.

Theo các nhà khoa học thuộc Hội hang động Hoàng gia Anh, động Tiên Sơn được hình thành cách đây hàng chục triệu năm, khi một dòng nước chảy qua quả núi đã đục rỗng, bào mòn núi đá vôi Kẻ Bàng. Sau đó, do kiến tạo địa chất khối núi này hoặc đã được nâng lên, hoặc đã bị hạ xuống khiến các khối đá đổ sụp ngăn chặn dòng chảy làm nên động Tiên Sơn ở phía trên. Còn phần có sông ngầm chảy qua tạo ra hang động Phong Nha. 

Động Tiên Sơn có nét đặc biệt hơn động Phong Nha là có những phiến đá và cột đá cộng hưởng âm, bởi khi ta gõ nhẹ vào thì nó sẽ phát ra những âm thanh lạ kỳ, như tiếng cồng chiêng, tiếng trống vọng ra từ chốn sâu thẳm của lòng đất. Càng vào sâu,  lối đi càng trúc trắc, uốn mình len lỏi qua những khe thạch nhũ. Có nơi chúng tôi phải cúi thấp mình xuống hay lách nghiêng người mới qua được. Nhưng cảm giác được chạm vào từng khối nhũ đá mát lạnh của kỳ quan tự nhiên hàng triệu năm đẹp kỳ ảo này sẽ khiến bạn có những cảm giác thật khó tả và khó quên. Và, càng thú vị hơn khi bạn biết về câu chuyện cổ tích huyền bí quanh những thạch động này. Nếu động Phong Nha có câu chuyện cảm động về vị đại sư cứu nhân độ thế, thì Tiên Sơn có chuyện về tình yêu giữa người con trai dũng cảm của trần gian với nàng tiên giữ thanh bảo kiếm của nhà trời.

Từ đầu năm 2014, hang động Tiên Sơn trở thành một trong những điểm du lịch thu hút nhiều du khách nhất hiện nay tại tỉnh Quảng Bình. Từ hang động Tiên Sơn hoặc Phong Nha, du khách dễ dàng chọn lựa các tour, tuyến du lịch khác trong hành trình khám phá, trải nghiệm ở Di sản thiên nhiên thế giới vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng như tour du lịch sông Chày - hang Tối; thung lũng Sinh Tồn - hang Thủy Cung; suối nước Moọc - động Thiên Đường…
 

Động Tiên Sơn được đưa vào khai thác cách đây khoảng 15 năm, khi đó việc đầu tư chưa bài bản nên chưa khai thác hết vẻ đẹp tuyệt bích của hang động này. Sau hơn 8 tháng dừng khai thác để đầu tư cải tạo, hang động Tiên Sơn chính thức mở cửa trở lại để đón du khách vào đầu năm 2014 với một hình ảnh mới, có hệ thống sàn đạo, mái che sinh thái, hệ thống ánh sáng được đầu tư hợp lý. Hiện nay, Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, mở thêm nhiều tuyến, tour mới để phục vụ du khách, kiện toàn đội ngũ cán bộ, hướng dẫn viên, dịch vụ nhà hàng nhằm phục vụ du khách ngày càng tốt hơn.