Tài khoản vệ tinh du lịch, công cụ hữu hiệu phát triển quy hoạch, xúc tiến du lịch

Bởi theo quan điểm của các chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách, du lịch không được xác định là một ngành kinh tế trong hệ thống Tài khoản quốc gia vì du lịch không được xác định theo hệ thống chính thức về phân loại ngành của quốc gia - vốn là nội dung quan trọng trong hệ thống Tài khoản quốc gia. Điều này dẫn tới yêu cầu ngày càng gia tăng về việc có hình thức công nhận chính thức đối với quy mô của du lịch. Nhiều quốc gia đã đưa ra những biện pháp thiết thực, nhưng vẫn không được coi là chính thống, không có tính chất thường xuyên và chưa đáng tin cậy. Các tác giả của những biện pháp này thường là các tổ chức và họ mong muốn được lợi từ việc xác định quy mô của ngành Du lịch càng lớn càng tốt.

Giải pháp cho vấn đề này được người Pháp khởi xướng từ những năm 80 của thế kỷ 20, chính là ý tưởng về Tài khoản vệ tinh. Tài khoản này có tính độc lập riêng nhưng vẫn có sự liên hệ với hệ thống Tài khoản quốc gia, giúp xác định các ngành “ẩn” trong hệ thống các tài khoản gốc. Du lịch nhanh chóng sử dụng công cụ mới này. Trong những năm 90, Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) cùng với các cơ quan quốc gia khác đã phát triển hệ phương pháp chuẩn về Tài khoản vệ tinh du lịch.

Lợi ích của Tài khoản vệ tinh du lịch:

- Cung cấp lần đầu những phương thức chính thức, đáng tin cậy về đóng góp kinh tế của du lịch;

            - Cung cấp cho các cơ quan quản lý du lịch ở trung ương và doanh nghiệp du lịch công cụ hữu hiệu nhằm khẳng định vai trò của ngành Du lịch;

            - Hỗ trợ nâng cao vai trò của du lịch và nâng cao nhận thức về vai trò kinh tế của ngành Du lịch;

            - Cung cấp những thông tin không có sẵn trước đây;

            - Sản phẩm của nó đòi hỏi phải có số liệu chính xác và thường nhằm mục đích nâng cao khả năng thống kê cơ bản;

            - Yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể tham gia phát triển du lịch, vì vậy sẽ cải thiện mối quan hệ và hiểu biết;

            - Tạo nền tảng vững chắc cho những nghiên cứu tiếp theo.

Có thể nói, lợi ích quan trọng nhất mà các quốc gia đã áp dụng Tài khoản vệ tinh du lịch là cách tính chính xác và đáng tin cậy về du lịch, đưa ngành Du lịch gia nhập vào các ngành công nghiệp khác được ghi nhận chính xác trong hệ thống Tài khoản quốc gia. Tại các quốc gia này, Tài khoản vệ tinh du lịch trở thành công cụ hữu hiệu để đánh giá vai trò ngành Du lịch trong việc phát triển quy hoạch du lịch và trong xúc tiến du lịch.

Hơn nữa, rất nhiều hoạt động của cơ quan nhà nước có thể được tăng cường thông qua tài khoản vệ tinh du lịch:

- Xác định tài khoản vệ tinh du lịnh nằm trong các ngành công nghiệp cung cấp hàng hóa và dịch vụ được khách hàng tiêu dùng là một đóng góp quan trọng trong việc hoạch định chính sách hoặc các chính sách tiềm năng;

- Khai thác hợp tác mới giữa cơ quan nhà nước và tư nhân nhằm đánh giá thu nhập cho quốc gia từ ngành Du lịch; vai trò của ngành Du lịch đối với các ngành khác;

- Sự phát triển mối quan hệ đối tác phi truyền thống với các tổ chức khác mà trước đây không được coi là một phần của ngành Du lịch như công nghiệp, ngân hàng, bán lẻ nhưng tác động rất nhiều đến nhu cầu du lịch;

- Cách tiếp cận mới đối với marketing, thông qua đó nhiều cách tính về cấu trúc ngành Du lịch được thiết kế vì mục đích các chương trình, chiến lược marketing, chính sách;

- Hình thành cấu trúc tạo điều kiện tốt hơn nhằm hợp tác giữa các cơ quan khác nhau có liên quan đến thu nhập và đưa ra số liệu du lịch.

Một tài khoản vệ tinh du lịch hoàn tất sẽ cung cấp:

- Các tổng hợp kinh tế vĩ mô để mô tả quy mô và tầm quan trọng về mặt kinh tế của ngành Du lịch, chẳng hạn như giá trị gia tăng của ngành Du lịch và GDP của ngành Du lịch sao cho thống nhất với tổng hợp của toàn nền kinh tế,  cho các hoạt động sản xuất và các lĩnh vực chức năng được quan tâm;

- Số liệu chi tiết về tiêu dùng của khách du lịch, phương thức mà hình thức tiêu dùng này được đáp ứng bởi nguồn cung trong nước và nhập khẩu, tổng hợp từ các bảng biểu lấy từ nguồn cung tổng hợp và các biểu tiêu dùng của tài khoản quốc gia theo giá cả hiện hành và giá so sánh;

- Các tài khoản sản xuất chi tiết của các ngành thuộc lĩnh vực du lịch, bao gồm số liệu về lao động, mối tương quan với các hoạt động sản xuất kinh tế khác và tích lũy tài sản;

- Thông tin cơ bản cần thiết cho việc xây dựng các mô hình đo lường tác động kinh tế của ngành Du lịch (cấp quốc gia và siêu quốc gia), và cho việc chuẩn bị phân tích theo định hướng thị trường du lịch…

- Cầu nối giữa số liệu kinh tế và các thông tin phi tiền tệ khác về du lịch, chẳng hạn như số chuyến đi, thời gian ở lại, mục đích  chuyến đi, phương tiện đi lại…

            Như vậy, Tài khoản vệ tinh du lịch mang lại cơ sở dữ liệu giá trị, thể hiện quy mô và đóng vai trò quan trọng. Việc sử dụng hiệu quả nhất Tài khoản vệ tinh du lịch sẽ tác động trực tiếp đến khu vực nhà nước và cả đối với khu vực tư nhân. Trước tiên, ngành Du lịch có cách tính về quy mô. Cách tính này thường do Chính phủ thực hiện và quan trọng nhất, có độ tin cậy. Những đánh giá trước đây về du lịch thường do một ngành hoặc với ngân sách từ một ngành - không đủ độ tin cậy. Hiện nay, ngành Du lịch có một công cụ vững chắc, có thể được sử dụng để thảo luận hoặc đàm phán với Chính phủ về việc tăng cường tầm quan trọng trong trường hợp cần hỗ trợ và trợ giúp. Đồng thời, Tài khoản vệ tinh du lịch sẽ đưa ra cách tính về đóng góp trực tiếp của du lịch đối với nền kinh tế mỗi quốc gia. Kinh nghiệm ở nhiều quốc gia cho thấy, khi tài khoản vệ tinh du lịch được thừa nhận, sẽ có nhu cầu đánh giá đóng góp gián tiếp của du lịch. Đây là tác động nhiều tầng của nhu cầu du lịch. Ví dụ, tác động của hoạt động du lịch đối với các ngành sản xuất, phân phối và bán buôn mà những ngành này tham gia vào quá trình sản xuất và phân phối các sản phẩm được khách du lịch tiêu dùng. Điều này tạo ra bức tranh toàn cảnh về đóng góp tổng thể của ngành Du lịch đối với nền kinh tế quốc dân.

                              LAN ANH