Phượng Hoàng cổ trấn mùa xuân

Vào xuân, đoàn chúng tôi lên một chuyến tàu dài, đi ngược về phía Bắc khi trời vẫn còn lạnh giá bởi tuyết tan muộn, tìm về với tour Phượng Hoàng cổ trấn giá rẻ. Khi vào đến thành cổ, trời đã về khuya. Không khí ẩm ướt và lạnh cóng. Những dãy nhà u tịch nằm im lìm soi bóng xuống dòng sông xiết chảy. Nơi chúng tôi ở nằm ở phía bên này của cổ trấn, phía được xem là hiện đại hơn bên kia với nhiều ngôi nhà cao tầng. Từ cửa sổ của căn phòng, có thể nhìn thấy được toàn cảnh cổ trấn phía bên kia sông.

Cổ trấn thức dậy từ rất sớm. 6h sáng, khi mặt trời vẫn còn đang ngủ vùi, đã có tiếng đập nước giặt giũ từ phía bên kia sông. Những người phụ nữ Thổ Gia vẫn giữ nguyên thói quen giặt giũ trên dòng Đà Giang mỗi sáng, bất kể thời tiết và bất kể mùa đông hay hè, xuân hay thu. Trong con phố cổ kính uốn lượn dọc theo dòng sông, mọi việc diễn ra đều tăm tắp, theo một trật tự bất thành văn và ngày nào cũng như thế. Đứng giữa những con phố cổ kính ấy, tôi có cảm giác như mình đang trở lại với cổ trấn của vài trăm năm trước, đơn giản, u tịch và không vội vã.

Phượng Hoàng cổ trấn nằm ở phía Tây tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc). Trước đây, nơi này vốn chỉ là một thị trấn nhỏ, xinh xắn nằm về một phía của bờ Đà Giang. Theo thời gian, người địa phương dần chuyển sang sinh sống ở cả hai bên bờ sông. Những cây cầu được xây nối hai bờ của dòng sông là nét đặc biệt của thị trấn này. Có đến cả chục cây cầu bắc qua con sông nhỏ với đủ mọi vật liệu trong một chiều dài chưa đến 1 km. Nổi bật nhất là những cây cầu đá có tuổi đời bằng với khu thành cổ, cây cầu gỗ hình gấp khúc dành cho những người đi bộ. Cây cầu sắt và cây cầu bê-tông lớn dành cho xe cơ giới qua lại. Hai bên bờ sông là hai hình ảnh khác nhau của khu trấn. Phía bên này sông là cổ trấn thâm trầm với tuổi đời ngót nghét 1300 năm cũ kỹ, còn phía bên kia là trấn mới với những ngôi nhà mới xây cao tầng, những dãy quán ăn nằm dọc bờ sông.

Dù đã là thành phố du lịch nổi tiếng của Trung Quốc, nhưng dường như mọi tác động của cuộc sống bên ngoài không làm ảnh hưởng đến khu trấn cổ. Những người dân ở đây vẫn bán những mặt hàng truyền thống, những sản phẩm thiết yếu hàng ngày, những cửa hàng mì kéo buổi sáng với đôi bàn tay thoăn thoắt của người thợ, những chiếc xe đạp lóc cóc chở theo những món quà sáng bình dị như bánh bao và tào phớ hay quẩy. Thi thoảng ở cuối những ngã ba, một vài bà, vài chị người dân tộc Thổ Gia vui vẻ mời chào khách mua những chiếc vòng hoa được tết đơn giản, đeo trên đôi cánh tay hay trong những chiếc giỏ mây xinh xắn. Theo sau những nụ cười khúc khích, tôi lạc mình vào sâu hơn trong cổ trấn. Những ngôi nhà thâm thấp với những chiếc sân lát gạch đã sẫm màu theo thời gian. Đi bộ luồn lách qua những con ngõ, tôi luồn vào sâu hơn nữa trong khu trấn cổ. Những mái ngói âm dương mọc đầy cây cỏ dại được mưa xuân tưới thấm đẫm. Màu xuân ấm áp đã chạm vào trấn khi những cánh hoa đào thẫm đỏ trên cành và vỏ xác pháo hồng bay lạc trong ngõ, vương trên vỉa hè. Ở Phượng Hoàng cổ trấn vào đêm giao thừa, người dân vẫn được phép đốt pháo. Tiếng râm ran và hương thơm sực nức của pháo khiến cái Tết rôm rả hơn. Trời vẫn lạnh dù mùa xuân đã len lỏi đến từng ngôi nhà, từng ngõ phố. Xuân về trên những cánh đào vương.

Nhiều người rất ngại đi du lịch gặp những ngày mưa, nhưng trong những ngày mưa xuân thế này, tôi mới thấy cổ trấn bộc lộ hết “nhan sắc” yêu kiều của mình. Những bức tường rêu phong tốt tươi và hoa đẫm trong cơn mưa bụi. Những mái ngói cong cong, những bức tường lát gạch thẫm màu. Một chú chim vành khuyên lảnh lót dưới mái hiên nhà. Trong cả cổ trấn này, bạn không thể tìm thấy một cửa hàng điện tử máy tính hay đồ gia dụng nào nếu không bước sang phía bên kia cầu, sang khu phố mới.

Từ trên bức tường thành, có thể nhìn được toàn cảnh cổ trấn. Con đường chạy dọc theo bức tường thành và dòng sông uốn lượn bên ngoài. Con phố này cũng là trục đường chính của tour du lịch Phượng Hoàng cổ trấn. Trên phố bán đủ mặt hàng cho người dân và khách du lịch.

Thú vị hơn cả là những bước chân trên cây cầu đá bắc qua sông. Hàng ngày, có không ít khách du lịch và người dân địa phương qua lại trên cây cầu này. Đây cũng là điểm chụp ảnh lý tưởng khi bạn muốn khoe hình Phượng Hoàng cổ trấn. Nhiều du khách còn chọn cách đi thuyền trên sông, để có thể ngắm toàn cảnh cổ trấn lung linh soi bóng xuống dòng sông và len lỏi qua những cây cầu bắc ngang sông thơ mộng.

Khi phố về đêm, cả thị trấn lung linh trong ánh sáng đủ màu của những chiếc đèn lồng. Những gian hàng lác đác đóng cửa. Hồng Kiều, cây cầu cũ đẹp bậc nhất thành cổ được trang hoàng lộng lẫy. Tôi ngồi lại trong một quán trà ven sông, tự thưởng một ấm trà thơm sực nóng ấm, tư lự ngắm nhìn dòng người qua lại mỗi lúc một thưa thớt dần.

23h đêm, những ngôi nhà hai bên bờ cũng đã dần tắt ánh đèn. Tôi đi bộ lang thang qua cây cầu nhỏ vắt qua sông. Trời lất phất mưa bay. Đêm quánh đặc trong tiếng nước chảy không ngừng. Một vài vị khách đi ngược lại, nhường đường cho người bộ hành phía bên này đi qua trước. Những con phố le lói ánh đèn mờ ảo. Con đường thẫm ướt, những ngôi nhà thẫm ướt, chiếc đèn lồng bên ngoài khung cửa cũng thẫm ướt. Chỉ còn một vài ngôi nhà là còn sáng đèn. Một cửa hàng mì bán khuya vẫn mở. Tạt vào quán nhỏ được bài trí đơn giản, tôi xì xụp húp bát mì nóng hổi, bốc khói. Người bán hàng đang trò chuyện khe khẽ với một người khách ăn khuya, tay vẫn thoăn thoắt se sợi mì, kéo, kéo, và kéo. Mỗi bát mì đều được làm tỉ mẩn như thế, từ những sợi mì, đến những miếng thịt xá xíu thái mỏng trong bát nước dùng ngọt trong, đậm đà hương vị.

Phố tĩnh lác đác người qua lại. Dưới gầm cầu le lói ánh nến, một nghệ sĩ đường phố già đang chơi những nốt nhạc cuối cùng của bản nhạc. Vẫn còn đôi ba người đứng lại thưởng thức nhạc như tôi, chưa vội đi ngay. Đã quá khuya. Mọi ánh đèn đều đã tắt.

Tĩnh mịch và trầm mặc đến lạ lùng!

Bài và ảnh: Lam Linh

(Nguồn: Tạp chí Du lịch tháng 3/2013)