Có lẽ chưa bao giờ tôi có một chuyến đi dài đến thế, chặng đường sang Azerbaijan mất gần một ngày. Chúng tôi phải ngồi trên máy bay suốt 10 tiếng đồng hồ để sang Nga, 8 tiếng chờ quá cảnh và 4 tiếng từ Nga sang Azerbaijan. Khi đặt chân đến Baku - thủ đô của Azerbaijan, lúc này đã là 5h sáng, trời đang bình minh, cảm nhận đầu tiên của tôi là lạnh, gió và một bầu không khí vô cùng trong lành. Tôi vốn không thích lạnh, nhưng cái se se ở Baku đem lại cho tôi một cảm giác vô cùng dễ chịu và thư thái. Trên đường từ sân bay về khách sạn, hai bên đường quang cảnh trông khá hoang vu, vì đây là đất nước nằm trong vùng khí hậu ôn đới lục địa, cây không có nhiều và cây cũng chủ yếu là cây bụi, không có những cây xanh to nên tôi chợt cảm thấy nao lòng vì đã quen với màu xanh mướt của cây cối ở Việt Nam. Càng tiến sâu vào thành phố, quang cảnh càng thay đổi, dần dần hiện ra những nhà cao tầng, sân vận động, những công trình kiến trúc hoành tráng. Chúng tôi được nghỉ tại một khách sạn 4 sao có vị trí rất đẹp, nhìn thẳng ra biển.
Khu thành phố cổ tại Baku
Trong thời gian ở đây, chúng tôi đã được đi thăm tất cả các danh lam thắng cảnh tại thủ đô Baku. Ngày đầu tiên là Pháo đài cổ và thành phố cổ (Old City). Đứng trên tầng cao nhất của pháo đài tôi mới cảm nhận rõ nét được tại sao người ta gọi thành phố Baku là thành phố của gió hay thành phố trên đồi. Gió trên đỉnh pháo đài mạnh đến nỗi tôi không thể đứng vững. Từ đây, người ta có thể nhìn thấy toàn bộ khung cảnh thành phố Baku mà tôi chỉ biết miêu tả bằng một từ: “tuyệt đẹp!” - với những căn nhà nhỏ màu vàng san sát, cao dần lên ngọn đồi, trên đỉnh của ngọn đồi chính là toà nhà Flame Tower hình ngọn lửa rất kỳ vĩ. Pháo đài cổ nằm trong quần thể thành phố cổ, vốn được quây lại thành một khu riêng, nằm gọn trong một bức tường thành. Tại đây, những ngôi nhà cổ kính cao từ 2 - 3 tầng màu vàng, nằm san sát trên những con đường nhỏ lát đá, là nơi người dân bán những quầy hàng đồ lưu niệm và những tấm thảm đặc trưng của Azerbaijan. Sau đó, chúng tôi đi tham quan nơi ở của nhà vua, nằm trong một tòa nhà lớn, gồm có rất nhiều phòng. Ấn tượng lớn nhất của tôi về nơi này là trần phòng và tường được chạm khắc và trang trí rất cầu kỳ bằng những hoa văn đặc trưng của văn hóa Azerbaijan; sàn và cầu thang được trải bằng những tấm thảm to tuyệt đẹp do người bản địa dệt.
Khung cảnh thành phố Baku nhìn từ pháo đài cổ
Ngày thứ hai, chúng tôi tới lăng tưởng niệm và đài tưởng niệm Heydar Aliyev - vị lãnh tụ của Azerbaijan. Quần thể lăng rất rộng, nhiều cây cối, nằm trên đỉnh đồi hướng ra biển, đứng từ đây có thể nhìn bao quát toàn bộ thành phố Baku và đường bờ biển chạy dài. Tòa nhà Flame Tower – một công trình kiến trúc hình ngọn lửa - cũng được đặt ngay cạnh quần thể tưởng niệm này.
Buổi tối ngày thứ ba, chiếc xe chở chúng tôi hướng ra ngoại thành để đến thăm những ngọn lửa đã “nghìn năm không tắt”- hình ảnh tượng trưng cho đất nước Azerbaijan. Buổi tối ngày thứ tư tại Baku, chúng tôi được đi tàu trên biển để ngắm nhìn thành phố về đêm với hình ảnh ngọn lửa rực cháy và quốc kỳ Azerbaijan được chiếu lên các tòa nhà.
Ngày thứ năm là một ngày vô cùng thú vị khi chúng tôi được tham gia Citytour tại Baku, trên một chiếc xe buýt 2 tầng giống những chiếc xe buýt tại London. Chiếc xe này đưa chúng tôi tham quan một vòng Baku, tại những địa danh đẹp nhất, như Trung tâm văn hóa Heydar Aliyev màu trắng có kiến trúc vô cùng độc đáo và ấn tượng, tòa nhà độc lập đẹp như một lâu đài, khu công viên dọc bãi biển, đảo nhân tạo lấn biển giống những đảo được làm tại Dubai và ấn tượng nhất là cột cờ Azerbaijan được xây rất cao và to, đặt ngay cạnh bờ biển.
Trung tâm văn hóa Heydar Aliyev
8 ngày tại Baku đủ để tôi hình dung một cách khái quát nhất về đất nước và con người nơi đây. Ấn tượng và bất ngờ nhất có lẽ là về kiến trúc tại Baku: không phải ngập tràn thánh điện hồi giáo có mái củ hành, củ tỏi như tôi từng mường tượng mà là sự kết hợp giữa phong cách kiến trúc Đông Âu, Thổ Nhĩ Kỳ và kiến trúc Trung Đông Hồi giáo. Nguyên nhân có lẽ do vị trí nút giao giữa hai châu lục Á – Âu của Azerbaijan, khi 3 quốc gia tiếp giáp là Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran là đã ảnh hưởng lớn đến nền kiến trúc của địa phương. Những ngôi nhà hay trụ sở làm việc dọc theo các con phố thường mang phong cách Đông Âu, màu vàng nhạt. Khu mua sắm của các thương hiệu thời trang nổi tiếng thế giới thường đặt tại tầng 1 của những ngôi nhà này, trải dài dọc suốt những con phố trung tâm. Quán ăn lại được đặt ở dưới hầm mang đến cho tôi cảm nhận về một phong cách Thổ Nhĩ Kỳ trong cách trang trí và bày biện. Kiến trúc Hồi giáo xuất hiện nhiều nhất tại những ngôi nhà dân ở ngoại thành và ở những thánh điện có chóp mái tròn nhọn đặc trưng.
Tòa nhà chính phủ tại thủ đô Baku
Azerbaijan là đất nước có 90% dân số là tín đồ Hồi giáo nhưng phụ nữ ở đây vẫn ăn mặc bình thường và vô cùng xinh đẹp với những nét lai giữa người Trung Đông và người châu Âu. Tôi cũng choáng ngợp trước hình ảnh những chàng trai Azerbaijan trong bộ vest lịch lãm thoang thoảng mùi nước hoa, xách cặp da đi bộ trên những con phố ở Baku. Người Azerbaijan cũng giống như người Việt Nam, hiếu khách, thân thiện và nồng hậu.
Trở về Việt Nam, tôi luôn thấy nhớ cái thời tiết nắng vàng rực rỡ nhưng lại hơi se lạnh, nhớ mấy con mèo lang thang ở Baku thường hay đi theo chúng tôi, nhớ không khí trong lành, cuộc sống yên bình của người dân nơi đó; nhớ những con phố đi bộ trải dài và bờ biển thơ mộng./
Lê Giang