Ngọt ngào tết miền Tây

Tết miền Tây không ồn ã, không xe cộ đông nghẹt đến khó chịu như Tết Sài Gòn. Nhà nội tôi nép mình bên dòng sông nhỏ, trước nhà là con đường rợp bóng cây xanh, sau nhà là đồng ruộng cò bay la lả. Vụ lúa vừa xong, cây rơm nằm phơi mình trên bãi cỏ, gốc rạ lô nhô gió đưa hương lúa ngạt ngào. Chiều ba mươi, nội lom khom ra trước cửa đợi tôi. Tết quê đơn sơ, đầm ấm. Đêm cuối năm tôi cùng sắp nhỏ trong nhà ngồi canh nồi bánh tét dưới gốc cây gòn. Nhìn ánh lửa bập bùng trong đêm sương chập choạng, dáng nội lưng còng ngồi tỉ mẩn gói từng đòn bánh tét, tôi thấy lòng mình mơn man đến lạ. Người trẻ thường mong Tết đến, người già lại lo vì thời gian khắc nghiệt trôi mau. Thời gian đâu chờ đợi một ai, chỉ âm thầm hiện hình qua từng sợi tóc bạc màu hay những vết chân chim vĩnh viễn hằng in trên làn da rám nắng. Gió lồng lộng thổi vào từ cánh đồng cuộn theo hương lúa cuối mùa, hương đất quê và vị ngọt ngào của phù sa sông nước. Trong không gian vọng lại thanh âm nói cười, tiếng chày quết bánh phồng nếp nhịp nhàng giòn giã, tiếng nói tiếng cười, tiếng con đò sông nổ máy trở mũi sang ngang đưa người tha hương về với gia đình trước giây phút giao thừa sắp đến.

Ai đi xa có dịp về miền Tây ngày tết để nghe người miền Tây kể chuyện trên đồng, chuyện mấy mươi năm vẫn nỗ lực giữ lại cho mùa xuân dư vị của cổ truyền, của dân tộc. Tết miền Tây đơn sơ, trong nhà thịt mỡ, dưa cải, dưa kiệu, nồi thịt kho tàu, chục bánh tét nhân chuối ngọt lịm nhân mỡ thơm lừng. Đêm giao thừa miền Tây người quê khẽ chúc nhau vài câu tình nghĩa, rằng: sang năm sức khỏe dồi dào, vụ mùa bội thu lúa trổ vàng bông nặng hạt. Mấy năm lạc giữa Sài Gòn, đêm giao thừa tôi đặt lưng xuống giường đã đánh một giấc đến tận sáng mùng một năm mới, hoặc mệt mỏi, hoặc chè chén say mèm cùng đám bạn thân. Giờ về sống giữa quê nhà, đón năm mới trong không khí ấm áp của gia đình nhỏ. Đêm nay tôi thức trọn một đêm, nội lăn xăn nhóm bếp nấu ấm nước sôi pha bình trà sen thơm phức. Chút bánh mứt ngọt ngào, chung trà nóng hổi, mấy khoanh bánh tét mới cắt xếp trong cái đĩa bông hành. Tôi khệ nệ bưng mâm bánh mứt lên bàn thờ, nội đốt hương cúng giao thừa cầu mong năm nay phát tài phát lộc. Đêm giao thừa lòng tôi bình yên. Phía sông sóng vỗ, xa xa, trẻ con đốt đống rơm khô bén lửa nổ lốp bốp nghe vui tai.

Người quê không chuộng bia rượu say mèm, hoặc uống vì nể nhau, chúc nhau, vì nghĩa tình hay nhâm nhi vài li để giải khuây sau một năm dài gánh nhọc nhằn trên cánh đồng sương gió. Chiều xuân, tôi thấy ông bà tôi quần áo tề chỉnh ngồi trên bộ ván gỗ trước nhà. Bà uống trà, ông nếm môi cút rượu. Mứt gừng bà làm từ hồi rằm ít cay, thơm ngon đáo để. Bánh tét, dưa kiệu, mâm ngũ quả chất đầy. Ông kể chuyện đời xưa, về những mùa xuân đã cũ. Rồi cười. Rồi im lặng. Rồi tôi thấy bà kéo khăn rằn thấm nước mắt ngậm ngùi. Chắc bà chạnh lòng khi ông nhắc lại nỗi khó nhọc năm nào mà ông bà đã từng gắng gượng trải qua, bình an là khi hai mái đầu đã bạc. Ngày tết, tôi ngồi bên hiên nhà hong gió, nhìn đám trẻ con xun xoe trước sân nhà, cây mai phô bày sắc vàng rực rỡ, một chút êm ả tan chảy trong lòng…

Chiều nay, ngồi một mình giữa phố suy nghĩ vẩn vơ, tôi nhấc điện thoại lên nhắn tin cho bạn rồi tự mỉm cười: “Năm sau, chúng mình lại về miền Tây ăn tết!”…

Hoàng Khánh Duy

Nguồn: Tạp chí Du lịch T1+2/2021