Từ trung tâm huyện lỵ Quản Bạ (Hà Giang), ngược theo quốc lộ 4C lên phía Bắc chừng 5km, du khách sẽ đến đỉnh dốc Cốc Mạ. Tại đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng phong cảnh làng quê thanh bình nằm trong thung lũng với những nếp nhà mang đậm sắc thái vùng cao. Đó là làng văn hóa thôn Hợp Tiến, xã Lùng Tám (huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang) nổi tiếng với nghề dệt vải lanh truyền thống của đồng bào dân tộc Mông.
 |
|
Phụ nữ xã Lùng Tám đang tước vỏ lanh |
|
Ảnh: HD |
Ở đây, bất cứ người phụ nữ Mông nào đến tuổi trưởng thành cũng đều biết xe lanh thành sợi dệt vải. Để có được một sản phẩm bằng vải thổ cẩm cần nhiều thời gian và rất công phu, bởi tất cả các công đoạn đều làm bằng tay. Trước hết, người phụ nữ Mông phải tước vỏ cây lanh thành từng sợi nhỏ và nối lại với nhau một cách khéo léo để không tạo thành mấu ở chỗ nối. Du khách sẽ bắt gặp những người phụ nữ Mông luôn tay tước lanh, kể cả lúc họ đi trên đường từ nhà lên nương. Sau đó, người ta mắc các sợi lanh vào khung quay cho chúng xoắn lại thành từng cuộn rồi đem luộc trong nước tro bếp. Khi giặt sạch nước tro thì sợi lanh chuyển thành màu trắng ngà. Khi sợi đã chuẩn bị xong, việc dệt vải bắt đầu. Theo chị Thào Cẩm Dịu - xã viên của HTX vải lanh Hợp Tiến thì trung bình một ngày, mỗi người chỉ dệt được chừng 01m vải. Màu sắc của vải thổ cẩm Lùng Tám được làm từ cây cỏ, hoa lá trong rừng, quanh vườn nhà. Nét hoa văn trên mỗi tấm vải thổ cẩm cũng được thêu rất tự nhiên, miêu tả phong cảnh thiên nhiên, đời sống văn hóa, cộng đồng ở vùng cao Quản Bạ.
Đến nay, người dân thôn Hợp Tiến không chỉ dừng lại ở dệt vải mà còn làm các sản phẩm: mành, túi xách, trang phục, đệm, gối… Sản phẩm vải lanh thổ cẩm của Lùng Tám đã có mặt ở nhiều thị trường Mỹ, Nhật Bản, Thuỵ Sỹ, Canada, Pháp… Trao đổi với phóng viên, Bí thư Đảng uỷ xã Lùng Tám Thào Mí Sáu cho biết, kể từ khi phát triển nghề dệt lanh, đa số hộ xã viên đã có thu nhập từ 5 - 10 triệu đồng /năm, đặc biệt có hộ thu trên 40 triệu đồng /năm, nhiều hộ đã thoát nghèo khi tham gia HTX dệt vải.
Từ khi thành lập, HTX vải lanh Hợp Tiến không chỉ góp phần khôi phục nghề dệt vải lanh truyền thống mà cùng với kho tàng văn hoá phong phú của đồng bào dân tộc Mông nơi đây, xã Lùng Tám đã được chọn làm thôn điểm về du lịch văn hoá, làng nghề truyền thống của huyện Quản Bạ và tỉnh Hà Giang. Mỗi năm, xã Lùng Tám thu hút hàng nghìn lượt du khách trong nước và quốc tế đến tham quan và mua sản phẩm làm từ thổ cẩm.
LÊ HẢI