Sở hữu địa hình đa dạng, từ núi cao, trung du, đồng bằng và cả đường bờ biển trải dài 82km với nhiều bãi tắm đẹp, nước trong xanh, cát trắng mịn, nhiều khu nghỉ dưỡng biển cao cấp được đầu tư xây dựng trải dọc theo vòng cung biển, nhiều khu bảo tồn thiên nhiên với hệ động thực vật phong phú và đa dạng, Nghệ An trở thành một điểm hẹn du lịch lý tưởng đối với du khách. Đây còn là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử, có di sản dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Nghệ An hội đủ các điều kiện đón du khách gần xa khám phá và trải nghiệm các loại hình du lịch: nghỉ dưỡng biển, du lịch văn hóa tâm linh, sinh thái cộng đồng...
Di tích Lịch sử - Văn hóa
Nghệ An, vùng đất “địa linh nhân kiệt”, có bề dày lịch sử văn hóa và truyền thống cách mạng. Hệ thống di tích lịch sử - văn hóa ở Nghệ An nhiều về số lượng và phong phú về thể loại, thu hút đông đảo du khách tham quan, chiêm bái.
Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên
Di tích quốc gia đặc biệt Khu di tích Kim Liên thuộc địa bàn 2 xã Kim Liên và xã Nam Giang (huyện Nam Đàn), cách thành phố Vinh 13km, là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bao gồm quê nội, quê ngoại Bác Hồ và lăng mộ bà Hoàng Thị Loan - thân mẫu của Người. Đây là nơi lưu giữ những di tích, di vật gắn liền với quê hương, gia đình, thời niên thiếu của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người anh hùng giải phóng dân tộc - Danh nhân văn hóa thế giới. Ngày 10/5/2012, Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Kim Liên được công nhận là Di tích Lịch sử quốc gia đặc biệt.
Khu di tích Lịch sử quốc gia đặc biệt Phan Bội Châu
Khu lưu niệm Phan Bội Châu thuộc thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn, cách thành phố Vinh 20km về phía Tây đi theo đường quốc lộ 46. Đây là nơi sinh ra và gắn liền với những năm đầu đời của chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. Với diện tích hơn 5.000m2, gồm 3 điểm tham quan chính là ngôi nhà của gia đình cụ Phan Bội Châu, nhà tưởng niệm và nhà trưng bày hiện vật liên quan đến cuộc đời hoạt động cách mạng của Phan Bội Châu. Nơi đây hiện còn lưu các hiện vật phản ánh nếp sống, sinh hoạt của cụ Phan hồi còn ở quê hương, là bằng chứng sinh động giúp du khách hiểu hơn về thân thế và sự nghiệp của nhà chí sĩ yêu nước, nhà văn hóa xứ Sa Nam này.
Đền và miếu mộ vua Mai Hắc Đế
Đền và miếu mộ vua Mai Hắc Đế nằm dưới chân núi Đụn, ngày nay thuộc xã Nam Thái, huyện Nam Đàn, cách thành phố Vinh 25km về phía Tây. Đây là ngôi đền uy linh, nổi tiếng từ hàng trăm năm nay, gắn với Lễ hội đền Vua Mai được tổ chức vào dịp rằm tháng giêng hàng năm. Đền thờ ông được xây cất trên chính mảnh đất ông đã xây dựng căn cứ địa của cuộc khởi nghĩa Sa Nam với tổng diện tích không gian hơn 10.000m2. Khu mộ nhà vua nằm cách đền chừng 3km về phía Tây, giữa một thung lũng hẹp bên chân núi Đụn - dãy núi có tiếng là “địa linh”, với kết cấu tiền miếu hậu mộ.
Đền Cuông
Đền Cuông nằm ở núi Mộ Dạ, thuộc địa phận xã Diễn An, huyện Diễn Châu, cách thành phố Vinh khoảng 30km về phía Bắc di chuyển theo tuyến quốc lộ 1A. Đây là ngôi đền thiêng, thờ Thục An Dương Vương - vua của nước Âu Lạc (250 - 208 trước Công nguyên). Lễ hội đền Cuông diễn ra từ ngày 14 - 16/2 âm lịch hàng năm, là dịp để người dân trong vùng cũng như du khách thập phương đến chiêm bái và tưởng nhớ công ơn Thục An Dương Vương.
Đình Hoành Sơn - Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt
Đình Hoành Sơn thuộc xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, cách thành phố Vinh hơn 10km. Đình Hoành Sơn là ngôi đình cổ lớn có kiến trúc độc nhất vô nhị, nổi danh không chỉ ở xứ Nghệ mà còn ở dải đất miền Trung, bởi có nhiều chạm khắc trang trí trên gỗ thể hiện cuộc sống, sinh hoạt; một số phong tục tập quán địa phương và tính thẩm mỹ “đệ nhất”.
Khu di tích Lịch sử quốc gia Truông Bồn
Khu di tích lịch sử Truông Bồn nằm trên địa phận xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, cách thành phố Vinh 40km về phía Tây, đi theo tuyến quốc lộ 46 và quốc lộ 15A. Đây là nơi ghi dấu sự hy sinh oanh liệt của 13 chiến sĩ trong khi đang làm nhiệm vụ nối liền mạch máu giao thông trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ngày 12/1/1996, Di tích Truông Bồn đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là Di tích Lịch sử cấp quốc gia. Khu di tích lịch sử Truông Bồn có diện tích 217.327m2, bao gồm nhiều hạng mục: khu mộ, nhà che mộ 13 anh hùng liệt sĩ, thanh niên xung phong đã hy sinh trong trận bom sáng 31/10/1968 tại Truông Bồn; nhà tưởng niệm; nhà trưng bày truyền thống... Bên cạnh đó, khu di tích còn phục hồi 3 hố bom gần khu mộ, tháp chuông; bức phù điêu; đài tưởng niệm khu di tích lịch sử Truông Bồn là một trong những “địa chỉ đỏ” thu hút đông đảo nhân dân và du khách mỗi khi có dịp về với xứ Nghệ.
Đền Cờn
Đền Cờn thuộc phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, cách thành phố Vinh 80km về phía Bắc, di chuyển theo tuyến quốc lộ 1A. Đây là ngôi đền linh thiêng nhất ở Nghệ An thờ Đức Thánh Mẫu và tứ vị Thánh Nương, tương truyền vốn là hoàng hậu và công chúa nhà Đại Tống, vì chạy loạn Nguyên - Mông mà bị sóng đánh chìm thuyền ở biển Đông, dạt vào lạch Cờn. Lễ hội đền Cờn là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, hàng năm được tổ chức vào các ngày 19, 20, 21 tháng giêng âm lịch, phản ánh đời sống, sinh hoạt và tín ngưỡng của cư dân vùng biển Hoàng Mai. Ngày 29/1/1993, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã công nhận đền Cờn là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp quốc gia.
Đền vua Quang Trung
Nằm trọn trong rừng thông thơ mộng với độ cao 92m so với mặt biển, đền thờ Hoàng đế Quang Trung tọa lạc ở núi Dũng Quyết, phường Trung Đô, thành phố Vinh. Đây là địa điểm không thể thiếu trong sổ tay du lịch tâm linh của du khách khi về với Nghệ An. Ngày nay, đền thờ vua Quang Trung được xây dựng trên chính mảnh đất cách đây hơn 200 năm, hoàng đế Quang Trung hạ chiếu cho xây dựng Phượng Hoàng Trung Đô.
Quảng trường Hồ Chí Minh và tượng đài Bác Hồ
Quảng trường Hồ Chí Minh và tượng đài Bác Hồ nằm ở trung tâm thành phố Vinh, được xây dựng vào năm 2000, khánh thành vào ngày 19/5/2003 đúng dịp kỷ niệm 113 năm ngày sinh nhật Bác. Tượng Bác được đặt tại Quảng trường mang tên Người, rộng gần 11ha với nhiều hạng mục như: lễ đài, cột cờ, đường diễu hành, sân hành lễ, hệ thống điện chiếu sáng, thảm cỏ, cây xanh, hệ thống đài phun nước tạo cảnh, núi Chung mô phỏng. Từ khi xây dựng đến nay, nơi đây không chỉ là trung tâm sinh hoạt văn hóa, chính trị của tỉnh Nghệ An mà còn là điểm tham quan của du khách trong nước và quốc tế.
Chùa Đại Tuệ
Chùa Đại Tuệ thuộc xã Nam Anh, huyện Nam Đàn, cách thành phố Vinh khoảng 30km về phía Tây đi theo tuyến quốc lộ 46. Đây là ngôi chùa được công nhận kỷ lục ngôi chùa trên núi có hồ nhân tạo lớn nhất; có hệ thống tượng hồng ngọc nhiều nhất; có hệ thống tượng bằng gỗ dâu nguyên khối nhiều nhất và có hệ thống câu đối bằng thư pháp thuần Việt nhiều nhất Việt Nam. Chùa Đại Tuệ là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng xứ Nghệ, là một công trình tín ngưỡng tôn giáo, nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, hướng thiện nổi tiếng của nhân dân trong vùng.
Nghỉ dưỡng biển
Bờ biển Nghệ An dài 82km bằng phẳng, cát trắng mịn, nước trong, có độ mặn vừa phải, môi trường trong lành, số lượng giờ nắng nhiều, thích hợp để phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển, chữa bệnh với nhiều bãi tắm đẹp như: Cửa Lò, Bãi Lữ, Diễn Thành, biển Quỳnh Lập…
Bãi biển Cửa Lò
Cách thành phố Vinh 16km về phía Đông, Cửa Lò với biển xanh, cát trắng, nắng vàng được bình chọn là một trong những bãi biển đẹp nhất Bắc Trung Bộ. Nơi đây là không gian tuyệt vời cho những hoạt động như bơi lội, đánh bóng chuyền, chơi golf, chèo thuyền thúng đi câu mực đêm và nghỉ ngơi tại những khu nghỉ dưỡng cao cấp như: Vinpearl Cửa Hội, Cửa Lò golf resort, Mường Thanh Cửa Lò…; nhiều điểm check-in đẹp như bể bơi vô cực (Khách sạn Summer), bãi đá đảo Lan Châu… Du khách cũng có thể thưởng thức các đặc sản biển tại các nhà hàng hải sản trên con đường ven biển Bình Minh.
Bãi Lữ Resort
Bãi Lữ Resort nằm trên địa phận xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc, cách thành phố Vinh 30km về phía Bắc, đi theo tuyến quốc lộ 1A. Bãi Lữ là nơi lý tưởng để du khách có thể nghỉ ngơi, thư giãn trong không khí trong lành, mát mẻ của thiên nhiên; thưởng thức những hương vị tuyệt vời của biển hoặc tản bộ dọc những cánh rừng thông bạt ngàn để ngắm bình minh nơi cổng trời Bãi Lữ, tĩnh tâm thắp một nén nhang hướng thiện bên Phật Đài thích ca mâu ni… Nơi đây thực sự là thiên đường du lịch nghỉ dưỡng biển cho du khách.
Biển Diễn Thành
Bãi biển Diễn Thành l nằm gần ngã ba huyện Diễn Châu, cách thành phố Vinh 40km về phía Bắc. Đây là bãi biển rộng, cát vàng thoai thoải, nước trong xanh, phía trên là những dãy phi lao ngút ngàn, xanh tốt tạo nên vẻ đẹp hoang sơ lãng mạn rất đặc trưng. Xa xa những cánh buồm của thuyền đánh cá nối đuôi nhau xuất hiện trên biển trông đẹp tựa như một bức tranh.
Biển Quỳnh
Cách thành phố Vinh 80km về phía Bắc, biển Quỳnh gồm 7 bãi biển kề nhau thuộc huyện Quỳnh Lưu và thị xã Hoàng Mai với các bãi tắm đẹp và có nét hoang sơ hấp dẫn. Những bãi biển này không ồn ào tấp nập như những nơi khác, nhưng hết sức hấp dẫn bởi ở vẻ đẹp lãng mạn, nguyên sinh, bình yên và thơ mộng.
Du lịch sinh thái cộng đồng
Đảo chè Thanh Chương
Đảo chè thuộc xã Thanh An, huyện Thanh Chương, cách thành phố Vinh 60km về phía Tây, cách đường Hồ Chí Minh 200m (đoạn qua địa phận xã Thanh An). Đảo chè rộng khoảng 80ha với hàng chục “ốc đảo” nhỏ nằm san sát soi bóng xuống lòng hồ được ví như “Hạ Long trên cạn”. Cảnh sông nước yên bình, thơ mộng nơi đây sẽ mang đến cho du khách cảm giác thật nhẹ nhàng, thư thái. Sau khi chiêm ngưỡng cảnh sắc, ghi lại hình ảnh kỷ niệm tại đảo chè, du khách có thể thưởng thức rau vườn, chè xanh, chè đâm, nhút mít, canh gà… những món ăn nổi tiếng của Thanh Chương và mua về những bó chè tươi xanh vừa được người dân địa phương thu hái trên sườn đồi.
Cánh đồng hoa hướng dương và trang trại bò sữa TH Truemilk
Cánh đồng hoa hướng dương nằm ngay sát đường mòn Hồ Chí Minh, đoạn đi qua xã Nghĩa Sơn, huyện Nghĩa Đàn, cách thành phố Vinh 95km về phía Tây đi theo đường quốc lộ 48. Đến đây, du khách có thể được thưởng ngoạn và chụp ảnh cánh đồng hoa hướng dương vàng rực trải dài giữa không gian bất tận vào dịp tháng 3, 4, 11, 12 và tham gia Ngày hội hoa hướng dương được tổ chức vào tháng 12 hàng năm. Ngoài ra, du khách còn được thăm nhà máy chăn nuôi và chế biến sữa lớn nhất Đông Nam Á - TH Truemilk.
Khu du lịch sinh thái Mường Thanh Safari
Khu sinh thái Mường Thanh thuộc xã Diễn Lâm, huyện Diễn Châu, cách thành phố Vinh 60km về phía Bắc, đi theo đường quốc lộ 48 là một tổ hợp nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí bao gồm nhiều hạng mục: khu tâm linh, vườn thú hoang dã lớn nhất Việt Nam với 1.100 cá thể quý hiếm, khách sạn 5 sao, khu villa, khu tắm bùn khoáng, công viên trò chơi cảm giác mạnh, công viên nước, biển nhân tạo... Với không gian xanh mát, khu du lịch sinh thái Mường Thanh đang trở thành điểm nghỉ dưỡng thu hút khách nhất hiện nay.
Vườn quốc gia Pù Mát
Vườn quốc gia Pù Mát cách thành phố Vinh 130km về phía Tây, du khách có thể đi đến đây theo 3 tuyến đường: quốc lộ 7, quốc lộ 15 hoặc đường Hồ Chí Minh. Là khu bảo tồn tự nhiên nổi tiếng, có hệ động thực vật phong phú và diện tích lớn, Vườn quốc gia Pù Mát đang trở thành điểm đến cuốn hút cho những ai ưa khám phá, trải nghiệm. Đến đây, du khách được đắm mình trong không gian của thiên nhiên kỳ thú, hoang sơ như bơi thuyền trên sông, thăm đập Phà Lài, thác Khe Kèm, thưởng thức các món ăn dân dã như cơm lam, cá mát sông Giăng… Đây là điểm du lịch sinh thái lý tưởng để du khách đến tham quan, nghiên cứu và giải trí.
Điểm du lịch cộng đồng miền Tây xứ Nghệ
Cách thành phố Vinh 130km về phía Tây, Con Cuông được du khách biết đến như một điểm nhấn về du lịch sinh thái cộng đồng của miền Tây xứ Nghệ với hơn 60 hộ tham gia phát triển du lịch cộng đồng. Đến đây, du khách có thể nghỉ ngơi, sinh hoạt tại nhà người dân, được nghe hát dân ca, uống rượu cần và thưởng thức các món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc Thái.
Du lịch làng nghề
Bên cạnh những điểm đến đẹp, hấp dẫn thì làng nghề truyền thống tại Nghệ An cũng là một trong những điểm thu hút du khách ghé thăm. Các làng nghề dệt thổ cẩm, mây tre đan, tương, nước mắm, sản xuất hương trầm, chế biến thủy hải sản… đang thu hút được sự quan tâm của du khách, góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch của Nghệ An. Ngoài việc được tận mắt thăm và quan sát quá trình sản xuất, du khách còn có thể tham gia trải nghiệm vào quá trình tạo ra sản phẩm, nếm thử thành phẩm, hoặc mua các sản phẩm về làm quà tặng cho bạn bè và người thân.
Ẩm thực
Nghệ An được biết đến bởi những món ăn, đặc sản nổi tiếng như cháo lươn, bánh mướt hay nhút, tương… được làm từ những nguyên liệu dân dã, chính vì vậy nó mang hương vị rất đặc trưng mà không đâu có thể giống được.
Cháo lươn
Cháo lươn là một trong những đặc sản xứ Nghệ được nhiều người ưa thích. Bát cháo có vị thơm cay nồng đặc trưng, thịt lươn vàng óng mềm ngọt thấm đẫm gia vị. Để nấu được món cháo lươn ngon, trước hết phải chọn được loại lươn đồng nhỏ, mình thon, thịt chắc. Lươn luộc chín, xé thịt dọc sợi, xào nấu cẩn thận. Mùi thơm của lươn bay thoảng trong gió khiến chẳng ai có thể cầm lòng được.
Nhút Thanh Chương
Nhút là thức ăn dân dã, truyền thống của mọi gia đình ở Nghệ An. Nhút Thanh Chương được coi là “kim chi” xứ Nghệ. Món ăn này được làm từ mít xanh hoặc xơ mít chín và muối trắng. Nguyên liệu đơn sơ và giản dị thế thôi nhưng hương vị của nhút lại chua chua, giòn giòn, ăn rất thích thú. Nhút có thể dùng để chấm nước mắm, làm nộm, xào, nấu canh.
Tương Nam Đàn
Tương Nam Đàn là một đặc sản tinh khiết, thơm ngon của xứ Nghệ. Nguyên liệu chính được làm bằng thứ đỗ tương xuân hè trồng trên chính đất Nam Đàn. Tương có hai loại mặn và ngọt. Tương mặn dùng ăn hàng ngày, tương ngọt làm vào những chĩnh nhỏ và làm quà biếu. Tương Nam Đàn dùng để làm nước chấm, kho cá, kho thịt… Trong một chai tương Nam Đàn có tới ba tầng khác nhau nếu nhìn từ ngoài vỏ. Tầng trên cùng là đậu hạt mới chỉ được dập vỡ làm đôi. Tầng giữa là nước tương có màu hổ phách, còn tầng dưới cùng là mốc tương có màu vàng thẫm. Vị mặn ngọt hòa lẫn tạo ra hương vị đặc biệt của tương, nếu làm nước chấm có thêm chút mẻ đậu thì có vị ngọt bùi.
Mực nháy nướng Cửa Lò
Vùng biển Nghệ An có độ mặn thích hợp nên mực được đánh bắt ở vùng biển này được đánh giá là loại mực ngon nhất cả nước bởi thân mực dày, ăn có vị thơm ngọt, dai, giòn. Món mực nháy Cửa Lò được Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam công nhận nằm trong Top 10 đặc sản hải sản ngon nhất Việt Nam và mực khô Quỳnh Lưu được Cục sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể.
Bánh mướt xáo lòng
Bánh mướt - xáo lòng là sự kết hợp hài hòa của hai món tách biệt bánh mướt và lòng heo nấu xáo lên. Gắp miếng bánh mướt trắng mềm, nhúng vào bát xáo lòng nóng hổi, ngập trong váng tiết sẫm, ăn kèm miếng lòng tươi béo ngậy, săn mềm, người ta mới cảm nhận được độ ngon và lạ của món ăn này.
Cá thu nướng
Cá thu mới được đánh bắt còn tươi rói, được cắt thành từng khúc và nướng trên than hoa để giữ được độ tươi, độ ngọt, độ chắc của cá mà không cần bất kỳ chất bảo quản nào. Hiện nay, cá thu nướng được Cục sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể, sản phẩm được đóng gói hút chân không đựng trong hộp giấy đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để du khách có thể mua về làm quà.
Cam Vinh
Cam xã Đoài chín rộ vào dịp trước tết nhưng ngay từ tháng 10 - 11 âm lịch đã có nhiều người đặt mua. Cam xã Đoài có mùi thơm đặc biệt, ngọt, vỏ mỏng, rất nhiều nước. Cam có thể ngâm với rượu để có một sản phẩm rượu vị ngọt thanh, có thể dùng làm món khai vị, bồi dưỡng sức khỏe.
Bên cạnh đó, đến với Nghệ An, du khách cũng đừng bỏ lỡ thưởng thức các món ngon sau: dê cầu Đòn, me Nam Nghĩa, rươi Hưng Châu, gà Thanh Chương; du khách cũng có thể mua các đặc sản nổi tiếng của xứ Nghệ để mang về làm quà như: nước mắm, chè trà Kim Liên, bánh đa Đô Lương…
Với tiềm năng và lợi thế về nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn đa dạng, tỉnh Nghệ An đang từng bước khẳng định thương hiệu và là cầu nối quan trọng để liên kết phát triển du lịch các tỉnh Bắc - Nam Trung Bộ.
T.T