Khói sương Ba Bể

Hồ Ba Bể thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Người dân địa phương gọi Ba Bể là Slam Pé, nghĩa là ba hồ. Tên gọi xuất phát từ việc hồ là nơi tụ lưu của ba nhánh sông Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng. Hồ rộng 500ha, có độ sâu trung bình 17 - 23m, đáy hồ được phủ một lớp đất sét dày 200m. Nhờ tầng đất sét này mà nước không bị thoát ra ngoài, tạo thành hồ. Không những nằm trong số 20 hồ nước ngọt lớn nhất thế giới, từ năm 2004, hồ còn được công nhận là Vườn di sản ASEAN.

Vào đúng lúc chúng tôi đã muốn rời khỏi xe vì thấm mệt, Ba Bể hiện ra trong một màu xanh đến nhức mắt. Thiên nhiên vòng một vòng tay rộng lớn ôm trọn trời và đất, gói lại, tạo nên một Ba Bể tách biệt. Một vài ngôi nhà sàn thấp thoáng sau những rặng cây xa thâm sẫm, mái ngói thâm đen và lẫn với màu của cỏ cây. Bản Pác Ngòi chỉ khoảng hơn hai chục mái nhà, đa phần đều làm dịch vụ homestay. Khách đến nghỉ tại Pác Ngòi thường chọn nhà sàn chứ không ở nhà đất. Bạn nên đặt trước khi muốn ngủ lại trong bản vì các dịch vụ ăn uống còn khó khăn, đồ ăn được mua ngoài chợ buổi sớm chứ không có sẵn trong nhà. Ngoài dịch vụ ngủ nghỉ, các nhà dân còn có dịch vụ đưa khách thăm quan hồ Ba Bể, trekking các bản Tày và rừng già trong khuôn viên vườn quốc gia Ba Bể... Các hoạt động vận động này thu hút đa số các vị khách nước ngoài, trong khi các khách Việt lại chọn đến hồ để nghỉ ngơi, thư giãn.

Sau bữa ăn trưa, chúng tôi có một chiều thảnh thơi với sóng nước Ba Bể. Một vài cánh cò trắng lặn lội nơi góc đảo xanh, lọ mọ kiếm ăn. Những chiếc thuyền độc mộc mảnh mai như những chiếc lá. Người dân trong vùng sống nhờ vào nguồn đánh bắt tôm cá trên hồ. Làn nước xanh xuyên đến tận đáy, soi bóng nắng và bóng cây, một màu xanh thăm thẳm phủ kín mặt hồ.

Thuyền lướt trôi trong ánh sánh mờ ảo của động Puông có chiều dài 300m, cao hơn 30m. Sự kỳ vĩ của hang động với những nhũ đá đủ muôn hình vạn trạng tuyệt đẹp. Bất chợt, thác Đầu Đẳng với những dải nước mảnh mai đã ở ngay trước tấm mắt. Thác dài hơn 1.000m với ba bậc đá, mỗi bậc chênh nhau khoảng 3 đến 4m theo chiều dài, tạo thêm nét hoang sơ và lãng mạn cho Ba Bể.

Vượt qua những cánh đồng lúa chín tít tắp, chúng tôi ghé thăm hang động Hua Mạ nổi tiếng, cách bản Pác Ngòi khoảng 6km. Trên đường đi, chúng tôi gặp khá nhiều bạn nước ngoài cùng hướng dẫn, đi bộ thăm các bản. Gia đình người Đức lại chọn thuê xe máy để chạy. Lần đầu lái xe, nhìn thấy vũng bùn lớn trên đường, ông bố có vẻ không dám chạy tiếp trong khi cậu con trai đèo mẹ trên chiếc dream cà tang đã phóng lên phía trước. Chúng tôi xuống xe đi bộ một đoạn với chiếc máy ảnh trên tay, mải mê với ruộng đồng nhà cửa, với lũ trẻ hồn nhiên. Để lên động Hua Mạ, bạn phải đi bộ khoảng 400m lên đến cửa hang rồi thêm khoảng 300m vào sâu trong động. Dù đường không phải quá cao cũng đủ làm trùn chân cả những người hăng hái nhất. 

Chiều dần buông, nhẹ nhàng và êm ả trên màu xanh Ba Bể.

Bài và ảnh: Lam Linh