Những ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến Du lịch Nha Trang - Khánh Hòa
Du lịch Khánh Hòa đang trên đà phát triển mạnh mẽ trong khoảng 5 năm trở lại đây với sự gia tăng nhanh chóng của dòng khách đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga. Du lịch Khánh Hòa ngày càng thể hiện được vài trò là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp vào mức độ tăng trưởng của cả nước cũng như tạo ra nhiều việc làm với thu nhập ổn định cho cộng đồng dân cư.
Theo số liệu thống kê từ Sở Du lịch Khánh Hòa cho thấy, khách Trung Quốc đến địa phương năm 2019 đạt gần 2,5 triệu lượt, tăng 31,62% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm khoảng 70% tổng lượt khách quốc tế; khách Hàn Quốc đạt 213.600 lượt, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm khoảng 6% tổng lượt khách quốc tế; khách Nga đạt 451.561 lượt, tăng 1,94% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm 12,68% tổng lượt khách quốc tế.
Đối với dịch vụ kinh doanh lưu trú, toàn tỉnh hiện có 1.082 cơ sở lưu trú du lịch với 49.592 phòng. Trong đó, tổng số cơ sở 3 - 5 sao là 88 cơ sở với 18.920 phòng, đạt tỷ lệ 38,54%; tổng số cơ sở lưu trú được công nhận đạt tiêu chuẩn từ 1 - 2 sao là 69 cơ sở với 2.483 phòng, đạt tỷ lệ 5,01%; tổng số cơ sở chưa thực hiện xếp hạng là 925 cơ sở với 28.189 phòng, trong đó có 124 cơ sở quy mô lớn với 15.843 phòng. Báo cáo “Thực trạng nguồn nhân lực du lịch Khánh Hòa” chỉ ra rằng, hệ số lao động tại các cơ sở lưu trú tại tỉnh Khánh Hòa cao hơn so với cả nước và đạt mức 1,05 lao động/phòng. Như vậy, số lượng lao động trực tiếp phục vụ ngành kinh doanh lưu trú dao động khoảng 52 ngàn lao động.
Tuy nhiên, theo Chỉ thị số 05/CT-TTG ngày 28/1/2020 của Thủ Tướng Chính phủ về việc phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona gây ra, thì hầu hết các doanh nghiệp đón và phục vụ khách Trung Quốc ở Khánh Hòa đã tạm ngừng hoạt động từ ngày 28/1/2020, chỉ tập trung phục vụ hết lượng khách đã đón từ ngày 23/1/2020 và lượng khách này trở về nước vào cuối tháng 1/2020. Như vậy, với 70% lượng khách du lịch quốc tế (Trung Quốc) tới Khánh Hòa tạm ngưng thì số người lao động phục vụ trong lĩnh vực kinh doanh lưu trú tạm thời nghỉ việc là rất lớn và nhiều hệ luỵ sẽ kéo theo.
Trong khi đó, đối với dịch vụ kinh doanh lữ hành, trên địa bàn tỉnh hiện có 138 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành, trong đó, 20 doanh nghiệp lữ hành nội địa, 118 doanh nghiệp lữ hành quốc tế (94 doanh nghiệp, 22 chi nhánh, 2 văn phòng đại diện). Hướng dẫn viên du lịch do Sở Du lịch Khánh Hòa cấp thẻ là 1.474 hướng dẫn viên. Số lượng các công ty kinh doanh lữ hành quốc tế chủ yếu phục vụ cho thị trường khách du lịch quốc tế Trung Quốc. Tuy nhiên, với việc sụt giảm lượng khách du lịch quốc tế (Trung Quốc, Hàn Quốc) sẽ kéo theo số lượng lao động làm việc trong các công ty lữ hành cũng gặp nhiều khó khăn.
Các loại hình dịch vụ khác đáp ứng nhu cầu của khách du lịch như: ăn uống, vận chuyển, vui chơi giải trí, các dịch vụ bổ sung của khách du lịch cũng chịu ảnh hưởng không hề nhỏ từ dịch Covid-19. Cùng với đó, Cục Hàng không Việt Nam tạm thời ngừng cấp phép các chuyến bay từ Việt Nam đến vùng có dịch của Trung Quốc và ngừng tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch đến Việt Nam. Kéo theo đó, các địa điểm kinh doanh ăn uống, các cơ sở phụ vụ nhu cầu bổ sung trong du lịch tại Nha Trang – Khánh Hòa cũng ảnh hưởng nặng nề và gặp rất nhiều khó khăn trong giai đoạn này.
Thực tiễn cho thấy, dựa vào tình hình tăng trưởng ổn định đối với khách du lịch quốc tế qua các năm đến với Khánh Hòa. Đây là động lực chính hấp dẫn/thu hút các nhà đầu tư mở rộng hoạt động kinh doanh; nhiều dự án hạ tầng, dự án đầu tư phát triển dịch vụ, du lịch đã và đang được đưa vào sử dụng; nhiều cơ sở lưu trú lớn với công suất cao được đầu tư, xây dựng và đi vào hoạt động từ đầu năm 2020. Nhưng những biến động khó lường, khách quan của tình hình dịch Covid-19 đã gây ra nhiều tác động tiêu cực lớn đến các nhà đầu tư trong thời gian tới.
Một số giải pháp giảm thiểu những tác động tiêu cực cho Du lịch Nha Trang - Khánh Hòa trong thời gian tới
Khi xuất hiện dịch bệnh Covid-19, đây sẽ là cơ hội để Du lịch Khánh Hòa cơ cấu, định hướng và xem lại việc phân bổ, tư duy trong chiến lược để tạo ra sự phát triển của ngành trong thời gian tới.
Trước hết, cần xây dựng, phân bổ lại các thị trường khách khác nhau, không nên tập trung một thị trường khách như thực tế tại Nha Trang - Khánh Hòa. Để đa dạng hóa nguồn khách, đòi hỏi Nha Trang - Khánh Hòa cần có nhiều giải pháp đồng bộ từ nghiên cứu thị trường, lựa chọn phân đoạn thị trường khách du lịch mục tiêu đến các giải pháp marketing điểm đến hấp dẫn nhằm thu hút các đối tượng khách này. Cần nghiên cứu và đưa ra các chiến lược phát triển hợp lý để thay thế, bổ sung và kích thích nhu cầu du lịch của một số quốc gia khác.
Hai là, trong thời gian tới, Nha Trang - Khánh Hòa tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định thị trường khách du lịch đang có; chú trọng thu hút tăng trưởng mạnh thị trường khách nội địa, thị trường khách quốc tế đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, Thái Lan và các nước Đông Âu; thực hiện các chương trình quảng bá điểm đến, tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn nhằm thu hút khách châu Mỹ; đồng thời, tập trung thực hiện cơ cấu, làm mới để nâng cao chất lượng khách đến từ thị trường Trung Quốc.
Ba là, tăng cường giáo dục ý thức cộng đồng địa phương, khách du lịch, các cơ sở kinh doanh du lịch. Đặc biệt, các cơ sở kinh doanh cần chú ý các giải pháp cấp bách để vệ sinh, khử trùng nhằm phòng ngừa dịch bệnh; các cơ sở kinh doanh và cộng đồng cần nâng cao cảnh giác, đấu tranh với những đối tượng che giấu bệnh, phòng bệnh theo khuyến cáo của các cơ quan có thẩm quyền để ngăn chặn được dịch bệnh một cách nhanh nhất.
Tài liệu tham khảo:
1. Sở Du lịch Khánh Hòa (2019), Báo cáo tổng kết công tác du lịch năm 2019 và phương hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2020.
2. Sở Du lịch Khánh Hòa (2020), Báo cáo nhanh tình hình hoạt động du lịch dịp Tết Canh Tý 2020.
PGS.TS. Lê Chí Công
ThS. Nguyễn Thanh Quảng