Lái xe qua Bình Thuận vào buổi tối, cả vùng trời hừng sáng như bình minh sắp ló rạng và kéo dài suốt đêm khiến ta dễ dàng liên tưởng tới đêm trắng ở Nga.
Khác đêm trắng điệu đàng và nhộn nhịp ở Nga với những dòng người tấp nập, đêm trắng Bình Thuận tĩnh lặng, bạt ngàn xanh với điệu nhạc rả rích trầm buồn của côn trùng. Giữa mênh mông màu xanh của thanh long, hàng trăm ngàn ngọn đèn được thắp sáng lung linh suốt mùa hè để làm nên những đêm trắng lạ lùng cho Bình Thuận.
Thanh long là loại cây ăn trái họ xương rồng, có nguồn gốc từ Nam Mỹ, đã có mặt ở Hàm Thuận vào những năm đầu 1970. Cuối thập niên 80, thanh long được trồng đại trà, dần dần trở thành mặt hàng trái cây xuất khẩu quan trọng, không chỉ của Bình Thuận mà của cả Việt Nam.
Ban đầu, thanh long chỉ là cây “xóa đói giảm nghèo”, rồi trở thành cây “đổi đời và làm giàu” cho hàng chục ngàn nông dân nơi vốn là ngư trường lớn thứ 2 Việt Nam. Của hồi môn hay của cải chia cho con cái ở đây được tính bằng gốc thanh long, mỗi người thừa hưởng 500 gốc (khoảng 0,5ha) hay mấy ngàn gốc…
Thanh long còn là cây thuốc đa năng, cả Đông Tây y đều khuyên nên dùng hàng ngày như thực phẩm chức năng để bồi bổ, tăng đề kháng và đẩy lùi bệnh tật. Tôi từng được thưởng thức buffet thanh long mười mấy món (gỏi, salad trộn, xào, canh cá, cá sốt, thịt sốt, chè, nước ép, sinh tố, thạch..., cả món rau mầm xanh từ hạt thanh long). Món nào cũng lạ miệng, không chỉ ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh..
Buổi tối, đi xe ngang qua Bình Thuận, ta có thể thấy những vườn thanh long sáng rực ánh đèn như mở hội hoa đăng, tạo nên “đêm trắng” kỳ ảo. Tham quan vườn khuya, ngắm “đêm trắng” dịu dàng và ngủ giữa ngạt ngào hoa thanh long hay vào vườn tìm hiểu, khám phá, tự hái và thưởng thức những trái thanh long tươi ngon… là những trải nghiệm du khách nên thử. Những chậu kiểng thanh long be bé có thể là hàng lưu niệm độc và lạ.
Nguyễn Văn Mỹ