Đánh giá tác động môi trường tại Khu du lịch núi Bà Đen

Đến với Khu du lịch núi Bà Đen, du khách được tận hưởng không khí trong lành của chốn núi rừng, thư giãn như trút bỏ mọi ưu phiền khi đến với những quần thể chùa trên núi như chùa Bà, chùa Trung, chùa Hạ, chùa Hòa Đồng hòa cùng những nét độc đáo thanh tao của đạo Phật. Ngoài ra, du khách được du ngoạn hang Rồng - một hang động nhân tạo với truyền thuyết “Thạch Sanh Lý Thông”, động Kim Quang, tham quan Suối Vàng, động Ba Cô, động Thanh Long, động Huyền Môn… ở lưng chừng núi với phong cảnh thiên nhiên hữu tình.

Bên cạnh các hoạt động du lịch sinh thái đã và đang từng bước phát triển mạnh thì các hoạt động từ du lịch cũng góp phần không nhỏ vào việc phá vỡ tính bền vững của khu du lịch.

Đa dạng sinh học

Định hướng phát triển du lịch sinh thái đã xác định các hệ sinh thái rừng của núi Bà Đen có vai trò quyết định đến sự tồn tại và phát triển Khu du lịch sinh thái núi Bà Đen. Nơi đây sẽ trở thành nơi bảo vệ nguồn gen và tính đa dạng cho hệ sinh thái rừng phát triển trên núi đá Granit ở Tây Ninh. Tuy nhiên, các hoạt động du lịch có thể sẽ ảnh hưởng tới một số loài động vật. Nếu không có giải pháp ngăn chặn kịp thời, có thể làm gia tăng các hoạt động săn bắt thú rừng, săn bắt thằn lằn núi, gia tăng khai thác các dược liệu thuốc Nam để phục vụ du khách.

Cảnh quan sinh thái

Khu du lịch núi Bà Đen được xây dựng thành khu du lịch sinh thái nên tất cả các điểm du lịch sinh thái phải bảo vệ và khôi phục lại các hệ sinh thái tự nhiên, do đó có thêm các nội dung như trồng rừng với các cây được lựa chọn là cây bản địa, đặc hữu hoặc cây quý hiếm. Nhưng việc phát triển các loại hình du lịch tại đây sẽ phải chiếm dụng một phần diện tích các hệ sinh thái tự nhiên để xây dựng các tuyến đường leo núi, nơi nghỉ chân, ăn uống, cắm trại và các hoạt động vui chơi giải trí. Để hạn chế các tác động tối thiểu, các công trình xây dựng nên tập trung chủ yếu ở vành đai dưới chân núi, còn ở trên sườn núi chỉ xây dựng với quy mô nhỏ và phù hợp với cảnh quan thiên nhiên.

Môi trường

Các điểm và khu du lịch sinh thái đi vào hoạt động sẽ cải thiện về cơ bản cả môi trường tự nhiên và môi trường kinh tế xã hội. Các loại hình du lịch sinh thái luôn dựa trên cơ sở bảo tồn và khôi phục tính đa dạng của các hệ sinh thái tự nhiên. Mặt khác, các hoạt động du lịch sinh thái nếu được tổ chức, quản lý tốt sẽ cuốn hút đông đảo du khách trong và ngoài nước, mang lại hiệu quả kinh tế cao, đồng thời giảm thiểu được tối đa mức độ sử dụng tài nguyên không có khả năng tái tạo và loại có khả năng tái tạo. Tổng thu của khối dịch vụ nâng cao tỷ trọng nền kinh tế quốc dân, đồng thời cải thiện mức sống của người dân địa phương và tạo ra sự an ninh, ổn định trong môi trường kinh tế - xã hội tỉnh Tây Ninh.

Sự phát triển các hoạt động du lịch và du lịch sinh thái không tránh khỏi tác động tiêu cực đến cả môi trường tự nhiên và kinh tế - xã hội. Vấn đề ô nhiễm chất thải rắn, ô nhiễm nguồn nước mặt, các tác động tiêu cực của các sinh vật, các bệnh dịch ngoại lai, các văn hóa ngoại lai… luôn tiềm ẩn và song hành với các hoạt động du lịch. Các biện pháp hành chính, các giải pháp trong tổ chức, quản lý, Luật Dân sự và Luật Môi trường là các công cụ hữu hiệu để giảm thiểu các tác động tiêu cực.

Cơ sở hạ tầng

Để phát triển du lịch sinh thái và các loại hình du lịch khác, các cơ sở hạ tầng như giao thông, điện, hệ thống thông tin, bưu điện, hệ thống tiêu thoát nước, hệ thống xử lý nước thải, rác thải… sẽ được xây dựng và mở rộng. Mặt trái của nó nhiều khi tạo điều kiện thuận lợi cho sự gia tăng các hoạt động khai thác trái phép lâm thổ sản, buôn bán động vật hoang dã. Cần tính đến tác động này để có các giải pháp bảo vệ vườn quốc gia, các khu bảo tồn thiên nhiên và các hệ sinh thái tự nhiên cần được bảo vệ ở tỉnh Tây Ninh.

Lao động, việc làm

Các dự án du lịch sinh thái phát triển mạnh sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm, nhiều nghề nghiệp mới, đồng thời tạo ra một lực lượng lao động mới cả về số lượng và chất lượng. Nếu không có kế hoạch đào tạo, nâng cao chất lượng và ưu tiên sử dụng lao động địa phương thì có thể xảy ra tình trạng dư thừa lực lượng lao động chưa có tay nghề và chưa được đào tạo, do các dự án sẽ thu hút người lao động có chất lượng cao từ thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh bạn và như vậy có thể xảy ra sự bần cùng hóa một bộ phận lao động địa phương.

Sản xuất tiểu thủ công nghiệp và các làng nghề

Các làng nghề và sản xuất tiểu thủ công nghiệp sẽ phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ du khách. Tuy nhiên, quy luật cung cầu trong cơ chế thị trường sẽ tác động đến các làng nghề và nếu không có dự báo tốt có thể gây ra tình trạng khủng hoảng thừa hoặc sự phát triển mất cân đối của các làng nghề; đồng thời sự phát triển các làng nghề có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên và xã hội.

Khu du lịch núi Bà Đen là một trong những điểm du lịch quan trọng thu hút khách tham quan du lịch trong và ngoài nước. Đầu tư phát triển du lịch tại Khu du lịch núi Bà Đen phải gắn với bảo vệ, tôn tạo, phát triển tài nguyên du lịch và mội trường. Vì vậy, bảo vệ cảnh quan, môi trường tự nhiên và xã hội nơi đây là điều kiện quan trọng để thu hút du khách và ngành Du lịch Tây Ninh phát triển.

Ths. Trần Thanh Thảo Uyên