Vùng đất giàu tiềm năng
Bạc Liêu có tiềm năng, lợi thế rất lớn để đầu tư, khai thác và phát triển các loại hình du lịch. Hiện nay, tỉnh có 9 điểm du lịch tiêu biểu được Hiệp hội Du lịch đồng bằng sông Cửu Long công nhận. Bên cạnh việc phát triển các du lịch đặc thù, khác biệt nhằm nâng cao thương hiệu, tạo sức hấp dẫn và khả năng cạnh tranh cao như: sản phẩm du lịch văn hóa gắn với giá trị đặc sắc của Bản Dạ cổ hoài lang và nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ; sản phẩm du lịch gắn liền với thương hiệu công tử Bạc Liêu; sản phẩm du lịch văn hóa tâm linh; sản phẩm du lịch xanh tham quan điện gió kết hợp với trải nghiệm hệ sinh thái rừng ven biển…, ngành du lịch Bạc Liêu đang chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch quan trọng khác để tạo sự phong phú đa dạng, thu hút khách du lịch đến tỉnh nhà, đặc biệt là hướng tới xây dựng sản phẩm du lịch nông nghiệp truyền thống và nông nghiệp công nghệ cao, các trang trại sinh thái nông nghiệp (làm muối, trồng màu, nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản…).
Thời gian qua, du lịch tỉnh Bạc Liêu có bước phát triển khá, hàng năm lượng khách tăng trung bình khoảng 22%, tổng thu từ khách du lịch tăng trung bình khoảng 20%; qua báo cáo của năm 2019, toàn tỉnh đón tiếp khoảng 2.542.700 lượt khách, đạt 110,55% kế hoạch, tăng 38,95% so với năm 2018. Tổng thu dịch vụ du lịch đạt 2.308 tỷ đồng. Tuy nhiên, bước sang những tháng đầu năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid 19, ngành du lịch Bạc Liêu đang gặp nhiều khó khăn, doanh thu du lịch - dịch vụ ước 6 tháng đầu năm khoảng 870 tỷ đồng, đón tiếp được khoảng 1.100.000 lượt khách.
Trên cơ sở phát huy tiềm năng thế mạnh nông nghiệp của các địa phương, tỉnh Bạc Liêu cũng tìm nguồn lực để khai thác những đặc trưng về văn hóa, cảnh quan khu vực nông thôn để hình thành các sản phẩm du lịch nông nghiệp hấp dẫn để du khách có thể tham quan, trải nghiệm, bước đầu hình thành nên các không gian có thể phát triển thành các mô hình sản phẩm du lịch như:
Du lịch tham quan Vườn nhãn Bạc Liêu (Giồng nhãn Bạc Liêu): Nằm cách trung tâm thành phố Bạc Liêu khoảng 06 km, trải dài gần 07 km theo tuyến đường ven biển từ phường Nhà Mát đến xã Vĩnh Trạch Đông với diện tích trên 50 ha. Điểm nổi bật ở nơi đây là những vườn nhãn với nhiều gốc nhãn cổ thụ, có cây lên đến hàng trăm năm tuổi. Thêm vào đó là một khung cảnh đồng quê đặc trưng cho nông thôn vùng đồng bằng sông Cửu Long tạo thành một không gian sinh thái nông nghiệp hấp dẫn có thể tổ chức các hoạt động du lịch đa dạng như nghỉ cuối tuần, văn hóa, sinh thái, ẩm thực… Hiện nay, khu vực Vườn nhãn Bạc Liêu đã triển khai thực hiện đề án bảo tồn nhãn cổ gắn với phát triển du lịch ở khu du lịch giồng nhãn với tổng số 1.110 gốc nhãn thuộc sở hữu của 48 hộ dân trên địa bàn xã Hiệp Thành và xã Vĩnh Trạch Đông (thành phố Bạc Liêu). Thời gian tới, sẽ triển khai thực hiện giai đoạn 2 của đề án với mục tiêu là hình thành 03 cụm với tổng số 339 cây nhãn cổ để đẩy mạnh công tác bảo tồn, nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch, đặc biệt là phát triển du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng với trọng tâm là vừa tham quan trải nghiệm vườn nhãn cổ, vừa thưởng thức nhãn, thưởng thức các loại hình văn hóa, ẩm thực của các dân tộc sinh sống trên địa bàn.
Du lịch tham quan gắn với biển, dải rừng ngập mặn và sinh thái nông, ngư nghiệp, du lịch vườn, du lịch kết hợp với tham quan điện gió: Với 56 km bờ biển trải dài từ giáp ranh tỉnh Sóc Trăng đến cửa biển Gành Hào là một hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển với diện tích hàng nghìn ha. Do đặc điểm tự nhiên, biển của Bạc Liêu không có các bãi tắm tự nhiên, song có những nét độc đáo của hệ sinh thái ngập mặn như cảnh quan rừng ngập mặn với kênh rạch chằng chịt, các sản vật phong phú, có giá trị cao, hệ thống các trang trại, các khu nuôi trồng thủy sản và đặc biệt hiện nay tỉnh Bạc Liêu đang tập trung phát triển các dự án Điện gió khu vực ven biển, các Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao,… Những khu vực này có thể khai thác phát triển du lịch theo hình thức các khu du lịch nghỉ dưỡng, nghỉ cuối tuần gắn với sinh thái nông nghiệp, tham quan điện gió và du khách có thể trực tiếp trải nghiệm văn hóa và cuộc sống của cư dân vùng ven biển như bơi xuồng len lách trong những cánh rừng phòng hộ, câu cá, đổ đó, bắt tôm hoặc bắt nghêu trên bãi bồi ven biển…
Du lịch tham quan các hệ thống các vườn chim, vườn cò: Trong số 11 vườn chim hiện nay trên địa bàn tỉnh, có 1 vườn chim do nhà nước quản lý là vườn chim thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên vườn chim Bạc Liêu còn lại các vườn chim tư nhân. Trong số đó Vườn chim Lập Điền (huyện Đông Hải), vườn chim xã Phong Thạnh Tây (thị xã Giá Rai) là nơi có cảnh quan thiên nhiên đẹp, có thể phát triển các dịch vụ phụ trợ, đầu tư cơ sở vật chất… đây là những điểm tài nguyên có đủ điều kiện để khai thác phát triển thành các khu du lịch hấp dẫn du khách với các hoạt động tham quan chim, tham quan cảnh quan nông thôn, rừng ngập mặn, kết hợp nghỉ dưỡng, …
Tuy nhiên, việc xây dựng các sản phẩm du lịch nông nghiệp, đạt được kết quả bước đầu là tỉnh đã định hướng xây dựng hình thành phát triển không gian sản phẩm phẩm du lịch liên quan đến hoạt động nông nghiệp, còn các sản phẩm du lịch nông nghiệp chưa hình thành nên các chuỗi giá trị sản phẩm, việc đầu tư khai thác chưa được đồng bộ, chưa có sự liên kết giữa nông dân và các doanh nghiệp, hệ thống sản phẩm du lịch vùng nông nghiệp còn đơn điệu, các dịch vụ phục vụ khách du lịch chưa được đầu tư xây dựng đúng mức. Các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch chủ yếu là các cơ sở kinh doanh vừa và nhỏ, chủ yếu là hộ gia đình, các dịch vụ du lịch còn đơn điệu, các loại hình vui chơi giải trí hầu như chưa được phát triển tại khu vực nông thôn nên chưa thu hút được các doanh nghiệp đầu tư các sản phẩm du lịch tại khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Giải pháp phát triển sản phẩm du lịch nông nghiệp
Để du lịch nông nghiệp Bạc Liêu phát triển nhanh, xứng tầm và bền vững cần sự chung tay, góp sức của những chuyên gia đầu ngành, những doanh nghiệp đầu tư, thực hiện các dịch vụ du lịch, sự quyết tâm của người dân tham gia, đặc biệt là sự chỉ đạo, lãnh đạo của tỉnh, sự phối hợp của các sở, ban, ngành liên quan.
Vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh Bạc Liêu tiếp tục có những định hướng hình thành các không gian để phát triển sản phẩm du lịch khu vực nông nghiệp như: Khai thác các giá trị văn hóa, các phong tục tập quán, các lễ hội truyền thống của độc đáo của 03 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer để thu hút khách. Đặc biệt là, việc phối hợp với các ngành có liên quan duy trì và hỗ trợ các làng nghề truyền thống, các cơ sở sản xuất hàng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ mang tính đặc trưng của quê hương Bạc Liêu như: Làng nghề đan đát ấp Mỹ I (xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long); làng nghề mộc, nghề dệt chiếu, nghề đan đát (huyện Hồng Dân), nghề làm muối tại xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải.... góp phần giải quyết công ăn việc làm, thúc đẩy phát triển tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn và dịch vụ du lịch, đây là các dịch vụ độc đáo thu hút khách du lịch tham quan, trải nghiệm. (tổ chức các dịch vụ tham quan, trình diễn nghề thủ công, bán hàng lưu niệm, tìm hiểu về nghề truyền thống và văn hóa truyền thống của quê hương Bạc Liêu).
Ngành chức năng sẽ làm việc với một số địa phương triển khai xây dựng kế hoạch phát triển du lịch nhà vườn trên địa bàn các huyện Hồng Dân, Phước Long, Vĩnh Lợi, Hòa Bình và thị xã Giá Rai theo các tuyến lộ hoàn chỉnh để khai thác các tập quán canh tác nông nghiệp của người dân để phục vụ phát triển du lịch, đồng thời phát huy được lợi thế các sản phẩm nông nghiệp của người dân gắn liền với phát triển du lịch khu vực nông thôn.
Tiếp tục kêu gọi các nhà đầu tư vào lĩnh vực du lịch nông nghiệp, nông thôn bao gồm: Tuyến du lịch sinh thái ven biển Gành Hào (huyện Đông Hải); kêu gọi đầu tư xây dựng điểm du lịch sinh thái vườn chim Lập Điền (huyện Đông Hải); vườn chim xã Phong Thạnh Tây, điểm dịch vụ du lịch Tắc Sậy (thị xã Giá Rai); Tuyến du lịch sinh thái đường sông Bạc Liêu - Vàm Lẻo; tuyến đường sông Hộ Phòng - Gành Hào; các tuyến đường sông huyện Hồng Dân;…
Theo thạc sỹ Bùi Thanh Toàn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa -Thông tin, Thể thao và Du lịch tỉnh Bạc Liêu, để khai thác và phát triển có hiệu quả về loại hình du lịch nông nghiệp, các cấp chính quyền cần tiến hành khảo sát, đánh giá đầy đủ, toàn diện về tiềm năng, thế mạnh của địa phương để xây dựng các mô hình du lịch nông nghiệp phù hợp với điều kiện thực tế trên địa bàn, từ đó xây dựng quy hoạch, đề ra các chính sách hỗ trợ phát triển hợp lý.
Cần có sự đồng thuận tham gia của các chủ thể trong việc xây dựng và phát triển loại hình này là cộng đồng và người dân, xác định được lợi ích kinh tế của người dân vào phát triển du lịch nông nghiệp và có những tư vấn, hỗ trợ phù hợp. Đẩy mạnh sự liên kết chặt chẽ giữa các bên liên quan (bà con nông dân, doanh nghiệp lữ hành, chính quyền địa phương, cơ quan quản lý du lịch, nông nghiệp, thương mại) trong mô hình phát triển du lịch nông nghiệp.
Tổ chức cho nông dân có điều kiện và có tâm huyết làm du lịch tham gia các đợt học tập kinh nghiệm mô hình du lịch nông nghiệp đã hoạt động hiệu quả ở các địa phương có loại hình du lịch nông nghiệp phát triển. Đồng thời, có kế hoạch tập huấn, đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp song song với công tác đào tạo cho bà con nông dân phát triển du lịch một cách chuyên nghiệp, có hiệu quả hơn.
Đẩy mạnh hoạt động du lịch nông nghiệp gắn liền với các hoạt động sản xuất nông nghiệp đặc trưng của địa phương và chế biến thành sản phẩm phục vụ du lịch độc đáo; giữ gìn, phát huy thương hiệu, nâng cao hiệu quả hoạt động của các điểm du lịch, nâng cao vai trò của các địa phương, mỗi người dân và các doanh nghiệp để gắn phát triển du lịch với Chương trình OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) nhằm mang lại giá trị kinh tế bền vững cho người dân.
Tăng cường tuyên truyền, quảng bá cho các chương trình du lịch nông nghiệp được xây dựng trên cơ sở khai thác và phát triển bền vững tài nguyên, kết hợp phát triển du lịch với phát triển nông thôn.
Tăng cường các hoạt động hỗ trợ người dân trong việc mời gọi các doanh nghiệp lữ hành tham gia khảo sát và tổ chức kết nối các tour, tuyến các mô hình du lịch nông nghiệp, các sản phẩm nông nghiệp, tư vấn, đào tào cho người dân trong kỹ năng giao tiếp, phục vụ, hướng tới xây dựng các mô hình du lịch nông nghiệp có tính khả thi cao.
Hiền Thanh