Điểm đặc biệt của khu đô thị Vauban, rộng 38ha, là ô tô hoàn toàn không được phép lưu thông trong khu vực này. Do đó để đi lại trong Vauban, người dân ở đây chủ yếu đi bộ hoặc xe đạp còn để đi các quãng đường xa hơn đã có hệ thống phương tiện giao thông công cộng rất tiện lợi bao gồm xe bus và tàu điện nối liền Vauban với trung tâm Freiburg cách đó 3km.
Vốn là một căn cứ quân sự từ Thế chiến 2, từ giữa thập niên 90, sau khi người Pháp rời căn cứ này, hội đồng thành phố Freiburg đã quyết định phát triển Vauban thành một khu dân cư sinh thái không ô-tô và đưa vào sử dụng từ năm 2010. Hiện nay ở Vauban có khoảng 5,000 cư dân sinh sống trong 2,000 ngôi nhà.
Xe đạp trở thành phương tiện đi lại phổ biến của cư dân Vauban. Khoảng 70% dân số ở đây không sở hữu ô tô riêng vì bên trong Vauban không thiết kế chỗ để xe và chi phí để thuê chỗ đỗ xe ở bãi đỗ lân cận khá cao, khoảng 17,500 euro / năm chưa kể phí gửi xe hàng tháng.
Khi thiết kế Vauban, thay vì sử dụng lại hệ thống đường giao thông có sẵn, các con đường được xây dựng mới theo hướng thân thiện với người đi bộ và xe đạp đồng thời hạn chế tối đa việc sử dụng ô tô. Đường ở đây ngắn, cong, nhiều khúc cua, làm nản lòng những ai có ý định lái ô tô.
Chính vì thế các con phố vắng bóng xe hơi ở đây rất an toàn cho trẻ em vui chơi. Hình ảnh quen thuộc ở đây là trẻ em nô đùa, đi xe đạp, chơi đuổi bắt ngoài đường.
Thậm chí có các gia đình còn kê bàn cho trẻ vẽ ngay trước cửa, bên lề đường.
Vauban là khu dân cư đầu tiên trên toàn thế giới tự sản xuất điện không những đủ cho nhu cầu tại chỗ của người dân mà còn thừa để bán lại cho lưới điện thành phố. Đó là nhờ vào các thiết kế nhà tận dụng được các nguồn năng lượng tái tạo và có mức tiêu hao năng lượng thấp.
Hầu hết các mái nhà ở đây đều được lợp bằng các tấm pin năng lượng mặt trời.
Điểm nhấn của Vauban là những ngôi nhà thụ động có hệ thống năng lượng vô cùng hiệu quả. Mức tiêu thụ năng lượng của các ngôi nhà này rất thấp, chỉ ở mức 15kWh/m2/năm trong khi tiêu chuẩn chung là 65kWh/m2/năm. Tường nhà được làm bằng các vật liệu có tính cách nhiệt cao, ví dụ như gỗ, còn ngôi nhà được lắp các hệ thống cửa sổ ba lớp kính tự điều chỉnh theo hướng chuyển động của mặt trời và hệ thống đón gió 2 chiều.
Gọi là “thụ động” vì các ngôi nhà này có thể đạt được nhiệt độ dễ chịu mà không cần sử dụng đến các thiết bị điều hòa tiêu tốn điện năng như trong các ngôi nhà thông thường. Chính nhờ thiết kế thông minh có khả năng tận dụng các nguồn năng lượng sẵn có như mặt trời hay gió đồng thời ngăn chặn tổn hao nhiệt tối đa đã giúp cho những ngôi nhà này có được nhiệt độ mong muốn.
Vauban có một không gian sống xanh đáng mơ ước. Ở đây, màu chủ đạo là màu xanh của cây cối điểm xuyết bằng những sắc màu sặc sỡ của nhiều loại hoa cỏ khác nhau.
Trước mỗi căn hộ đều có rất nhiều cây xanh và tại không gian sinh hoạt cộng đồng cũng xanh mướt màu xanh của cây cối.
Thời tiết ở Vauban thích hợp cho trăm hoa đua nở, không khí ở Vauban lúc nào cũng trong lành, tươi mới.
Công viên, sân chơi cho trẻ em được thiết kế thân thiện ngay liền kề khu dân cư thực sự khiến Vauban là một nơi lý tưởng cho các hộ gia đình có trẻ nhỏ.
Bài và ảnh: Lê Quỳnh Anh