Những năm gần đây, khu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã được tu sửa, tôn tạo ngày một khang trang nhưng vẫn giữ được sự tôn nghiêm. Hằng năm, tại đây thường diễn ra nhiều hoạt động như triển lãm trưng bày và trình diễn thư pháp trẻ, thi đấu cờ người, múa rối nước, bình thơ, tế lễ; hội thảo văn hóa, khoa học…
Năm 2007, tổng số lượng khách tham quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám đạt trên 01 triệu lượt người, trong đó khách quốc tế là 506.087 lượt người; doanh thu đạt 5.08 tỷ đồng; tổ chức lễ khuyến học cho 168 trường với 32.412 học sinh, sinh viên; phục vụ 36 dòng họ tra cứu, sưu tầm ảnh tư liệu và tìm hiểu Nho học Việt Nam…
Mối quan hệ giữa Văn Miếu – Quốc Tử Giám với chương trình du lịch
Xuất phát từ mối quan hệ cung cầu trong du lịch, đặc điểm của sản xuất và tiêu dùng du lịch, đặc điểm cung cầu, lợi ích kinh doanh lữ hành đối với du lịch (khách du lịch, điểm đến du lịch, nhà cung cấp du lịch và chính doanh nghiệp lữ hành) mà sự tồn tại của các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành được khẳng định như là tất yếu khách quan đối với sự phát triển của ngành Du lịch.
Tài nguyên du lịch, các nhà cung ứng dịch vụ du lịch (vận chuyển, lưu trú, ăn uống…) |
Sản phẩm đặc trưng của các doanh nghiệp lữ hành là chương trình du lịch. Các thành phần của chương trình du lịch sẽ thỏa mãn nhu cầu thiết yếu (đi lại, lưu trú, ăn uống...), nhu cầu đặc trưng (nghỉ ngơi, giải trí, tham quan, tìm hiểu, thưởng thức cái đẹp, giao tiếp...), nhu cầu bổ sung (thẩm mỹ, làm đẹp, thông tin, giặt là...) của khách du lịch. Khi xây dựng chương trình du lịch trên cơ sở khai thác điểm du lịch Văn Miếu - Quốc Tử Giám, doanh nghiệp lữ hành sẽ mang những lợi ích bao gồm:
+ Khách du lịch đến với Văn Miếu - Quốc Tử Giám sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các chủ thể, đặc biệt là lợi ích về kinh tế, hiện thực hóa việc xuất khẩu tại chỗ và xuất khẩu vô hình trong du lịch thông qua việc tiêu dùng dịch vụ, sản phẩm gắn với giá trị của Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
+ Người dân địa phương hiểu hơn về văn hóa của khách du lịch trong nước, quốc tế. Thông qua khách du lịch giới thiệu về văn hóa Việt Nam với du khách.
+ Tạo việc làm, môi trường phục vụ du lịch đảm bảo tiêu chí tiện lợi, tiện nghi, vệ sinh, an toàn, lịch sự, chu đáo.
Để nắm bắt được nhu cầu của khách du lịch đến với Văn Miếu - Quốc Tử Giám, doanh nghiệp lữ hành thường phải tiến hành các hoạt động điều tra khảo sát và nghiên cứu thị trường. Nội dung của các cuộc điều tra tập trung vào động cơ, mục đích đi du lịch của du khách khi đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám, khả năng thanh toán nói chung và khả năng chi tiêu trong du lịch của du khách, thói quen sử dụng và yêu cầu về chất lượng của các phương tiện vận chuyển, lưu trú, ăn uống, hàng lưu niệm, đặc điểm các hoạt động tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Văn Miếu - Quốc Tử Giám là khách thể du lịch, là yếu tố quyết định nội dung chương trình du lịch. Khi khảo sát tài nguyên du lịch trong đó có Văn Miếu – Quốc Tử Giám để thiết kế chương trình du lịch cần đảm bảo các tiêu thức là tính chất ý nghĩa, các giá trị của Văn Miếu – Quốc Tử Giám; những hoạt động mà khách du lịch có thể tham gia, thời gian cần thiết để tham quan và tận hưởng giá trị của Văn Miếu - Quốc Tử Giám; khả năng liên kết với các tuyến điểm du lịch khác; điều kiện phục vụ đi lại, an ninh trật tự và môi trường tự nhiên, xã hội của Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Thông qua các tiêu thức nghiên cứu tài nguyên du lịch, người thiết kế chương trình du lịch xác định được nội dung của chương trình du lịch.
Nâng cao tính hấp dẫn của di tích lịch sử Văn Miếu - Quốc Tử Giám
Trên cơ sở lý luận và phân tích mối quan hệ Văn Miếu - Quốc Tử Giám và du lịch, có thể đi đến một số kiến nghị về định hướng cơ bản trong việc nâng cao tính hấp dẫn của Văn Miếu - Quốc Tử Giám đối với khách du lịch và chương trình du lịch của doanh nghiệp lữ hành như sau:
Mối quan hệ điểm đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám: dựa vào tính chất, ý nghĩa, giá trị của Văn Miếu - Quốc Tử Giám để xác định ý tưởng, chủ đề của chương trình du lịch đến Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Chủ đề chương trình du lịch là cơ sở tiến hành hoạt động quảng cáo thu hút khách du lịch. Các hoạt động có thể tham gia ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám như loại hình hoạt động, hình thức tổ chức thực hiện, chi phí tham gia các hoạt động… là căn cứ để các doanh nghiệp lữ hành chọn các hoạt động tại điểm đến phù hợp với nhu cầu của đối tượng khách du lịch; quyết định nội dung chương trình du lịch như độ dài, mức giá, lịch trình chi tiết, phương án vận chuyển, ăn uống, thời điểm quảng cáo, bán, tổ chức thực hiện chương trình…
Các hoạt động có thể tổ chức tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám:
- Tổ chức các chương trình du lịch văn hóa, lịch sử; nghiên cứu, học tập; tổ chức các sự kiện chuyên đề về nho giáo.
- Tham quan các hoạt động tái hiện của Quốc Tử Giám xưa với chức năng là trường học; tôn vinh hiền tài.
- Tổ chức các sự kiện: hội nghị, hội thảo, khuyến học, phong học hàm giáo sư, tổ chức tôn vinh thủ khoa đại học
- Tổ chức các cuộc thi về tri thức, tôn vinh hiền tài và tinh thần hiếu học, tổ chức các buổi biểu diễn cố định hoặc linh hoạt để khách chủ động lựa chọn.
- Dịch vụ bán hàng lưu niệm: ấn phẩm lưu niệm phải liên quan đến giá trị của tài nguyên và điểm đến du lịch; ví dụ bán chữ thư pháp, các loại sách sử dụng trong Văn Miếu; các mẫu chiếu, biểu, văn sách..; giới thiệu các nhân vật tiêu biểu; giới thiệu trang phục, áo, mũ, dụng cụ học tập. Sản phẩm cần phong phú, đảm bảo chất lượng, hình thức bán tự chọn, vui chơi có thưởng; đa dạng hình thức trình bày và thanh toán…
Một số đề xuất đảm bảo hiệu quả:
- Hệ thống biển chỉ dẫn, báo theo một lộ trình hợp lý.
- Xây dựng các biển chỉ dẫn chi tiết lối đi, tổ chức tham quan như điểm dừng, điểm đỗ, di chuyển để đảm bảo tham quan hiệu quả.
- Xây dựng phương án tham quan hiệu quả (điểm tập trung đoàn, hướng di chuyển, điểm dừng…)
- An ninh trật tự nội khu, vùng đệm và khu vực cung cấp dịch vụ để phù hợp về quy mô, kiểu dáng.
- Lắp đặt hệ thống camera theo dõi tổng thể di tích, hệ thống âm thanh.
- Quy định việc đưa khách đến phải có kế hoạch.
- Điểm dừng và cung cấp dịch vụ ăn uống tự động hoặc tự chọn tại địa điểm gần di tích
- Tạo ra ít nhất hai đơn vị cạnh tranh cung cấp dịch vụ tại điểm đến.
- Sử dụng hệ thống thông tin hỗ trợ như tập gấp, tờ rơi, đĩa hình, ấn phẩm, panô, áp phích.
- Người phục vụ mặc trang phục phục vụ của Quốc Tử Giám.
- Tái hiện các chức danh quản lý trường học, cơ cấu tổ chức của Văn Miếu – Quốc Tử Giám xưa
- Thiết bị ngắm cảnh để khách du lịch quan sát cảnh quan tự động.
Ths. NGUYỄN VĂN ĐỨC