Trải nghiệm du lịch cộng đồng ở Xóm Ải

Từ năm 2008, xóm Ải được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) công nhận là làng truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người và là xóm đại diện dân tộc Mường xây dựng 20 làng truyền thống của cả nước. Nơi đây, đồng bào dân tộc Mường hồn hậu, mến khách luôn chờ đón du khách đến thăm quê hương mình để giới thiệu về những giá trị văn hóa, lịch sử, cảnh đẹp đất Mường cổ này.

Đi qua cây cầu nhỏ bắc ngang dòng suối Ải là tới xóm Ải. Thấp thoáng sau những rặng tre, tán cây ăn quả, bao quanh là những triền đồi và ruộng bậc thang xanh mát, những ngôi nhà sàn trong xóm Ải vẫn giữ được những nét đặc trưng kiến trúc mang giá trị văn hóa truyền thống của người Mường. Hiện nay, người dân xóm Ải vẫn duy trì nhiều lễ hội văn hóa truyền thống tiêu biểu của người Mường như: lễ xuống đồng (lễ khai hạ), lễ hội Chiêng Mường, lễ cơm mới… Tỉnh Hòa Bình đã xác định khai thác những giá trị văn hóa truyền thống của người Mường như văn hóa Chiêng Mường, văn hóa Mo Mường, những địa danh gắn với sử thi của người Mường… để tạo thành sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, riêng có của khu vực này.

Đến với xóm Ải, du khách có thể trải nghiệm dịch vụ homestay, nghỉ ngơi trong nhà sàn của người Mường, tìm hiểu phong tục tập quán, sinh hoạt cùng người dân… mang lại cảm giác gần gũi như ở nhà. Xóm Ải khá thuận lợi trong việc trao đổi, mua bán các đặc sản, sản vật của địa phương. Người dân xóm Ải có nhiều món ăn độc đáo mang đậm đặc trưng của người Mường Hoà Bình, được chế biến từ các loại rau rừng, động vật, nông sản thu hái từ trên rừng, dưới suối, trong vườn… Bên cạnh trải nghiệm ẩm thực, du khách có thể cùng nấu ăn, làm ruộng, đánh bắt cá, trồng rau, đan lát, thêu thùa với gia chủ; hay trải nghiệm đi cầu tre qua suối, lội suối, ngắm cọn nước… Gần khu vực xóm Ải, du khách có thể ghé thăm một số danh lam thắng cảnh, hang động đẹp thuộc khu vực hồ Hòa Bình như thác Trăng, hang Bụt, động Hoa Tiên, vịnh Ngòi Hoa...

Xóm Ải đã có ba hộ dân đủ điều kiện trực tiếp đón phục vụ khách, đảm bảo tốt nhu cầu về ăn, nghỉ cho du khách khi đến đây; trong đó có gia đình ông Đinh Công Loan đã mở dịch vụ homestay từ năm 2015. Ông Đinh Công Loan cho biết, gia đình đã đầu tư cải tạo nhà cửa, chuẩn bị thêm đồ đạc và trang trí thêm cho sân vườn bằng những giỏ hoa lan, trồng cây xanh trong vườn. Hiện địa phương vẫn đang tiếp tục hỗ trợ bà con trong xóm đầu tư hạ tầng giao thông, đào tạo kỹ năng làm du lịch cho bà con để nâng cao năng lực phục vụ khách.

Xóm Ải đang hướng tới phát triển du lịch cộng đồng dựa trên việc hình thành, mở rộng, đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ mới nhưng vẫn mang đậm tính truyền thống đặc trưng để du khách trải nghiệm. Trong đó, tập trung các tour khám phá, nghỉ dưỡng, nghiên cứu văn hóa, học kỹ năng sống... hướng tới các đối tượng du khách quốc tế, khách từ các thành phố lớn, nhóm gia đình nghỉ dưỡng cuối tuần, học sinh - sinh viên dã ngoại, khách tìm hiểu văn hoá.

Hạ Tinh