Khắp bản trên, làng dưới sửa sang lại bàn thờ, nhà cửa, nhộn nhịp giã bánh giày, hong phơi những bộ váy áo mới nhất, đẹp nhất để đón xuân về. Trong các nghi lễ ngày tết của người Mông ở cao nguyên Mộc Châu không thể thiếu gà trống vì theo truyền thuyết, gà trống tượng trưng cho thần mặt trời, ban phát ánh sáng và sự sống cho dân gian.
Trong ba ngày tết chính, người Mông có tục dán giấy lên các công cụ lao động hàng ngày và đưa lên bàn thờ như một sự tri ân các đấng linh thiêng đã giúp con người lao động, sản xuất. Thiêng liêng nhất là nghi thức đi lấy nước mới vào thời khắc giao thừa, họ mang theo một gói cơm mới đến mời thần mó nước về ăn tết và xin thần ban cho năm mới nguồn mạch dồi dào để nuôi sống con người và phục vụ mùa màng. Sau đó, họ đến nhà nhau chúc tết, thưởng thức rượu ngô thơm lừng, bánh giày làm bằng nếp nương dẻo thơm. Tết của người Mông là dịp để trẻ em vui chơi các trò chơi truyền thống của mình như đánh tu lu (đánh cù), ném pao, đẩy gậy, đánh cầu lông gà… Đây cũng là dịp nam nữ thanh niên tìm hiểu nhau qua trò chơi ném pao để năm tới có thể nên vợ, nên chồng.
Ngày tết của người Mông cũng đồng nghĩa với ngày hội đoàn kết, đưa các cá nhân trong cộng đồng xích lại gần nhau hơn, hiểu nhau hơn để chung sức xây dựng và phát triển bản, mường.
Bài và ảnh: Thông Thiện
(Nguồn: Tạp chí Du lịch)