Lạch huyết nhỏ độ đầu ngón tay út, mình dẹt dài giống con lươn. Lạch huyết đem về chỉ cần mổ sơ phần hầu ngay dưới cổ là đã có thể làm sạch để chế biến. Lạch huyết có mùi tanh đặc trưng của thủy sản sông nước nên chỉ thích hợp khi chế biến với những thực phẩm có vị chua để tạo nên món ăn hài hòa của hương và vị.
Lạch huyết làm sạch cắt khúc vừa ăn, xào chín tới, cho khế xanh cắt lát vào xào sơ rồi cho ít nước nấu sôi, cho nắm rau ngổ gai cắt khúc vào là đã có món lạch xào khế thơm ngon. Lạch huyết đượm vị chua của khế, giòn giòn, đặc biệt lạch huyết lúc còn trứng thì xương mềm và ngọt, bụng ươm trứng béo ngậy. Ăn từng miếng lạch cảm nhận được vị ngon giòn đến khó tả.
Món lạch huyết om măng thì hợp với bữa cơm nóng hôi hổi. Lạch làm sạch, cắt khúc xào thơm với cà chua bổ múi cau cho chín tới, cho măng vào rồi đổ xâm xấp nước dùng om chừng 15 phút rồi cho hành lá thái khúc vào là có món lạch om măng thơm lừng. Măng quyện với vị ngọt của lạch, cái chua dịu của cà chua, lạch thì bùi bùi ngon ngọt ăn với chén cơm nóng dẻo thật tuyệt vời.
Con nước đầu nguồn đã chảy về xuôi, mùa lạch huyết lại bắt đầu. Mâm cơm lại thêm món của ngày đông. Ánh chiều dần buông trên mặt biển của sóng nước, tay lưới lại giăng trên mạn thuyền để sáng hôm sau có được thành quả mẻ lạch huyết tươi ngon. Ngày đã mưa nhưng lòng ấm lạ với mâm cơm gia đình có đĩa lạch huyết om măng hay kho khế tuyệt vời.
Đỗ Duy Hoàng