Những món ăn ở Nam Bộ được chế biến đơn giản, không cầu kỳ nhưng phong phú, tươi ngon. Đó là con cá, con cua mới được đánh bắt lên tươi rói, đem hấp chấm với nước mắm, đó là muôn vàn cây cỏ quanh vườn, dưới kênh từ bông bí, rau má, bông súng, bông điên điển, so đũa, rau đắng… đến những thực phẩm dồi dào dinh dưỡng như: rắn, kỳ đà, chuột đồng, sóc, nhím, ếch, lươn…
Món ăn phổ biến nhất miền Nam là lẩu. Nồi nước dùng sôi lên sùng sục, bỏ tôm cá vào rồi thêm các loại rau hái quanh nhà như bông bí, rau má, bông điên điển, rau muống, đọt bông súng, rau trai…, có cả các loại rau không có tên. Trái bần cũng là đặc sản vùng sông nước để ăn sống hay ngâm chua. Cá tôm chủ yếu nướng trên than hồng, trên lửa rơm hoặc nướng lá chuối, sau đó xé ra chấm muối ớt mà tận hưởng. Bên cạnh đó, còn có các món ăn được chế biến cầu kỳ hơn như: ốc bươu nhồi thịt nướng tiêu, rắn ri voi rút xương nấu cháo đậu xanh, gà ốp đất sét nướng, rắn bằm sả, chuột đồng, rắn…
Mắm là món ăn phổ biến nhất ở vùng sông nước này, vì vậy mà có món lẩu mắm rồi tới bún mắm mặn mà. Đến Châu Đốc, bạn sẽ thấy bày bán cơ man nào là mắm, mùi thơm lan tỏa, đa dạng chủng loại như mắm cá lóc, mắm thái, mắm cá linh, mắm ruột... Ở An Giang vào những ngày nước nổi, cá linh về đầy sông, thế là có món cá linh bông súng. Con ba khía (cùng họ nhà cua nhưng sống ở vùng nước mặn, ven sông rạch) có nhiều nhất ở vùng rừng ngập mặn Năm Căn, Cà Mau, cũng trở thành món ăn rất hấp dẫn…
Một loại đặc sản khác của miền Nam là khô cá. Khô cá lóc đem nướng mùi vị thơm ngon hoặc có thể làm thành gỏi xoài, gỏi dưa leo, gỏi lá sầu đâu, gỏi đu đủ... Khô rắn nướng xong xé từng thớ thịt, nhai chầm chậm, mùi vị thật lạ. Cá sặc khô trộn cùng gỏi xoài xanh chua ngọt rất dễ ăn và là món nhậu được ưa thích.
Thiên nhiên hào phóng ban tặng miền Nam nhiều tôm cá, đất phù sa trồng cây lên nhanh, rau rừng cũng có mọi nơi. Khách tới chơi, chủ nhà ra sông rạch vớt cá, ra vườn hái rau, bắc bếp than hồng, thế là đã có một bữa ăn thịnh soạn.
Khuê Việt Trường
Tạp chí Du lịch