Lễ hội được tổ chức hàng năm vào tháng 3 âm lịch với điểm đặc biệt là nghi thức rước nước, rước kiệu và rồng trên sông nhằm thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”; tỏ lòng tri ân đức Thánh Quý Minh Đại Vương, người có công giữ yên bờ cõi, bảo vệ giang sơn.
Lễ hội có gần 1.000 chiếc thuyền đưa du khách trôi vào miền non nước sơn thủy hữu tình để thưởng thức tuyệt tác của tạo hóa, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của “vịnh Hạ Long trên cạn”. Đó là những thung nước trong xanh, là những hang động với lớp lớp nhũ đá lung linh kỳ ảo vốn là nơi in đậm dấu ấn một thời của kinh đô Hoa Lư. Hiếm có nơi nào mang địa thế như Tràng An với “núi là thành, sông là đường, hang động là cung điện” khiến du khách càng đi càng bị mê đắm. Xung quanh thấp thoáng những đền đài, miếu mạo, như văng vẳng âm vang của các dũng tướng, quân sĩ rèn luyện binh đao.
Lễ hội năm nay diễn ra từ ngày 13 - 15/4/2017, hội tụ các làn điệu dân ca được công nhận là Di sản phi vật thể đến từ các tỉnh, thành trong cả nước như: Hà Giang, Tuyên Quang, Phú Thọ, Bắc Ninh, Nghệ An, Huế, Buôn Ma Thuột, Cần Thơ, Hà Nam, Nam Định, Thái Nguyên. Dòng sông Ngô Đồng trải dài gần 10km sẽ đưa du khách đắm mình thưởng thức cảnh non nước hữu tình kết hợp với làn điệu hát then, đàn tĩnh, hát xoan, quan họ, nhã nhạc cung đình, đờn ca tài tử…
Các làn điệu di sản đưa du khách vào với đền Suối Tiên – Địa điểm chính tổ chức Lễ hội Tràng An 2017. Tại đây, du khách sẽ được thưởng thức các đặc sản vùng miền được bày trí vô cùng đẹp mắt, thể hiện nét đẹp văn hóa của bản địa.
Một điểm mới tại Lễ hội Tràng An 2017 là bối cảnh của bộ phim Kong: Skull Island sẽ được tái hiện trong Khu du lịch sinh thái Tràng An – Nơi bộ phim đã từng có bối cảnh quay tại đó.
Trong suốt hành trình rước kiệu về với đền Trần, những nghi lễ được thực hiện tôn nghiêm để cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Đền Trần là nơi thờ Đức Thánh Quý Minh Đại Vương từ lâu đã nổi tiếng linh thiêng khắp xa gần. Đền được vua Đinh Tiên Hoàng xây dựng vào thế kỷ thứ 10 với mong muốn mượn uy danh của Thánh Đế trấn trạch theo 4 hướng Đông - Tây – Nam - Bắc. Đây cũng từng là nơi vua Trần Thái Tông sau khi dẹp loạn giặc Mông xâm lược đã vào tu hành.
Lễ hội Tràng An cùng với quần thể danh thắng Tràng An hứa hẹn là một điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, là điểm đến không thể bỏ lỡ của du khách trong nước và quốc tế.
Hoàng Phương Hà