Khu du lịch hồ Hòa Bình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thành khu du lịch quốc gia. Nơi đây có khí hậu trong lành, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hữu tình được tạo nên bởi thế núi, thế sông, hàng trăm đảo lớn nhỏ cùng hệ thống hang động với vô vàn khối nhũ màu sắc. Cùng với đó là những nét văn hóa dân tộc độc đáo, là công trình Nhà máy thủy điện Hòa Bình - điểm tham quan từ lâu được nhiều du khách biết đến... Đây chính là những điều kiện thuận lợi để phát triển nhiều loại hình du lịch.
Sau khoảng nửa giờ đồng hồ đi tàu từ bến Thung Nai, thành phố Hòa Bình, du khách đặt chân lên đảo Dừa, nơi đây có không gian thoáng mát với tầm nhìn bao quát một góc hồ rộng lớn và các đảo xung quanh. Những ngôi nhà sàn lớn, nhỏ được xây dựng theo kiến trúc cổ truyền người Mường ẩn hiện trong những rặng cây xanh mướt tạo cho du khách cảm giác gần gũi, hòa mình cùng trời mây, non nước lòng hồ thủy điện. Sức hấp dẫn của điểm du lịch còn đến từ nét văn hóa ẩm thực dân tộc Mường mà du khách được thưởng thức tại đảo. Những món ăn thật bình dị như: cá hun khói, rau rừng đồ chấm lòng cá, thịt lợn nướng, cỗ lá lợn Mường... để lại dư vị khó quên. Đặc biệt, du khách còn được đắm mình trong những lời ca, những điệu dân vũ của đồng bào dân tộc địa phương.
Ngoài ra, du khách còn có thể đến với các điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng như Đá Bia, xã Tiền Phong; xóm Ké, xã Hiền Lương; xóm Sưng, xã Cao Sơn (huyện Đà Bắc) hay bản Ngòi, xã Suối Hoa (huyện Tân Lạc)… Đá Bia là điểm đến của những du khách muốn trải nghiệm cuộc sống của người Mường Ao Tá. Bản Ngòi là bản Mường cổ nằm ven vịnh ngòi Hoa có cảnh quan hoang sơ, người dân mộc mạc, mến khách. Nhờ giữ được nguyên vẹn vẻ đẹp tự nhiên, nét văn hóa bản địa mà các bản làng du lịch cộng đồng trên Khu du lịch hồ Hòa Bình đã tạo sức hút cho điểm đến. Đến đây, du khách không chỉ được cảm nhận không khí mát mẻ của núi rừng, bồi đắp thêm vốn văn hóa mà còn được trải nghiệm các dịch vụ hấp dẫn như: ngủ nhà sàn, xem biểu diễn văn nghệ, chèo thuyền, câu cá, tìm hiểu nghề nuôi trồng thủy sản vốn mang lại thu nhập chính cho người dân…
Trên Khu du lịch hồ Hòa Bình có 2 khu nghỉ dưỡng tuyệt đẹp, gồm Mai Châu Hideaway và Ba Khan Village Resort. Các khu này có view nhìn ra hồ, thiết kế hài hòa, trang bị đầy đủ tiện nghi hiện đại mang đến không gian thư giãn yên tĩnh, gần gũi với thiên nhiên.
Do các điểm du lịch đều nằm trong khu vực hồ Hòa Bình nên rất thuận lợi cho các hoạt động tham quan, trải nghiệm của du khách như bơi lội, chèo bè mảng, chèo kayak, tham quan công trình Nhà máy thủy điện Hòa Bình, thăm các lồng nuôi cá đặc sản trên lòng hồ… Có du khách đến từ thành phố Hà Nội chia sẻ: Lần đầu đến với hồ Hòa Bình, tôi không chỉ bị lôi cuốn bởi cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ như một “Hạ Long trên núi”, mà còn ấn tượng với cách làm du lịch chuyên nghiệp nhưng cũng rất gần gũi, bình dị của người dân nơi đây. Nhất định tôi sẽ cùng gia đình, bạn bè trở lại để khám phá thêm những nét văn hóa độc đáo của Khu du lịch hồ Hòa Bình.
Những năm qua, thực hiện Quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển Khu du lịch hồ Hòa Bình thành khu du lịch quốc gia - một trong những nội dung quan trọng để phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương. Thực tiễn, việc phát triển du lịch hồ Hòa Bình đã giúp một một bộ phận không nhỏ người dân xung quanh khu vực lòng hồ có điều kiện chuyển đổi ngành nghề, giảm bớt phụ thuộc vào hoạt động nông, lâm nghiệp thuần túy. Việc đa dạng hóa các loại hình du lịch gắn với tiềm năng lòng hồ, nhất là du lịch cộng đồng đã trực tiếp góp phần nâng cao thu nhập của người dân; giúp bà con thấy được ý nghĩa của việc gắn phát triển du lịch với bảo vệ môi trường, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Qua đó, tạo thêm động lực cho các địa phương trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Đặng Tuấn Hùng
TP Quản lý Du lịch-Sở VHTTDL tỉnh Hòa Bình