Tham dự Lễ Khai mạc có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ Bùi Minh Châu; Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart; cùng lãnh đạo, đoàn nghệ sĩ, nghệ nhân các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Yên Bái, Vĩnh Phúc, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Bà Rịa Vũng Tàu, Ninh Thuận và Đắc Lắc.
Phát biểu Khai mạc sự kiện, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Bùi Văn Quang khẳng định đây là dịp để Di sản văn hóa phi vật thể Hát Xoan Phú Thọ và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương hội tụ cùng 13 Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh của cả nước; cũng là dịp các nghệ nhân dân gian trình diễn, thực hành, tôn vinh các tinh hoa di sản nhằm lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng. Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Bùi Văn Quang nhấn mạnh: “Liên hoan Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh lần này đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Đây là dịp khẳng định những nỗ lực, cố gắng của chính quyền các cấp, đặc biệt là của cộng đồng trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị các di sản; đồng thời, khẳng định là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong quá trình thực hiện Công ước”.
Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Bùi Văn Quang đồng thời nhận định, việc thờ cúng các Vua Hùng không chỉ là hoạt động tâm linh, cầu mong Quốc Tổ phù hộ cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, đất nước yên vui, thái bình, thịnh vượng... mà còn có ý nghĩa sâu xa nhắc nhở, kết nối, củng cố tình đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. “Đó chính là “sợi chỉ đỏ tâm linh”, là động lực tinh thần, gắn kết toàn dân tộc, tạo nên sức mạnh của truyền thống lịch sử, dựng nước và giữ nước của cha ông ta” - Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ chia sẻ.
Cũng tại Lễ khai mạc, Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart đánh giá cao sự tích cực của Việt Nam trong thực hiện Công ước của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể; đến nay Việt Nam đã có 15 Di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Ông Christian Manhart nhấn mạnh: “Việt Nam luôn là một trong những thành viên tích cực nhất của UNESCO, sẵn sàng gánh vác trách nhiệm trong bối cảnh phức tạp của cộng đồng quốc tế hiện nay. Việt Nam cũng cho thấy có thể chia sẻ bài học thành công của mình với các quốc gia khác trong lĩnh vực văn hóa, phát huy mọi khía cạnh văn hóa để thúc đẩy phát triển kinh tế.”
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Phó Thủ tướng Chính Phủ Trần Hồng Hà khẳng định, Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2023 với chủ đề “Linh thiêng cội nguồn - Đất Tổ Hùng Vương”, là nơi hội tụ của các tinh hoa di sản văn hóa của mọi miền Tổ quốc; sẽ mang đến cho du khách hành hương về với cội nguồn Đất Tổ những trải nghiệm sâu sắc, để hiểu thêm, yêu hơn và tự hào về đất nước, văn hóa, con người Việt Nam. Phó tướng Trần Hồng Hà đồng thời đánh giá cao và biểu dương tỉnh Phú Thọ trong bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tiêu biểu; đặc biệt đã cùng với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UNESCO có sáng kiến kết nối các di sản văn hóa phi vật thể nhân dịp Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ 2023. “Các di sản văn hoá Việt Nam tiếp tục được bảo tồn, lan tỏa hệ giá trị bản sắc, nhân văn; góp phần đưa văn hiến Việt Nam cùng tỏa sáng trong dòng chảy văn minh của thế giới” - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định, với 15 di sản phi vật thể đã được UNESCO ghi danh, Việt Nam là một trong số những quốc gia giàu tài nguyên văn hóa trong cộng đồng, hết sức độc đáo trên thế giới. Các di sản văn hóa này cùng với hệ giá trị đậm đà bản sắc đã được hun đúc, định hình nên hồn cốt Dân tộc qua hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Phó Thủ tướng cũng đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Phú Thọ đảm bảo các điều kiện tốt nhất để các nghệ sỹ, nghệ nhân dân gian có không gian sáng tạo, biểu diễn; du khách có thời gian trải nghiệm, khám phá những giá trị văn hóa dân tộc; đồng thời đưa hình ảnh Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.
“Hướng về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương với lòng thành kính tri ân sâu sắc công lao to lớn của các Vua Hùng, các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, chúng ta nguyện ước một lòng, vượt qua mọi khó khăn thách thức, nắm bắt thời cơ, vận hội; phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa tốt đẹp tự ngàn vạn vất vả phấn đấu xây dựng đất nước ta hòa bình, độc lập, nhân dân ta ấm no, hạnh phúc phúc, vinh quang” - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chia sẻ.
Ngay sau Lễ khai mạc là chương trình nghệ thuật khai mạc Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa – Du lịch Đất Tổ năm 2023 với chủ đề “Linh thiêng nguồn cội – Đất Tổ Hùng Vương”. Chương trình do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo nội dung, Sở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ chỉ đạo thực hiện. Chương trình có sự tham gia biểu diễn của hàng trăm nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên chuyên nghiệp thuộc các đơn vị nghệ thuật Trung ương và các địa phương cùng lực lượng học sinh, sinh viên các trường phổ thông, đại học trên địa bàn TP. Việt Trì.
Chương trình nghệ thuật gồm 3 phần: Linh thiêng nguồn cội – Đất tổ Hùng Vương; Tinh hoa di sản; Khát vọng Lạc Hồng. Bên cạnh việc tôn vinh văn hóa Đất Tổ - Phú Thọ, chương trình thể hiện tinh thần, niềm tự hào về truyền thống của miền Đất Tổ, tự hào có 18 đời vua Hùng đã khai sáng Tổ quốc Việt Nam từ bao đời. Một điểm nhấn nữa là màn trình diễn của 12 Di sản Văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Chương trình được kết cấu khéo léo đặc biệt là hình thức biểu diễn các di sản văn hóa nổi tiếng của Việt Nam: Hát Then, Ca Trù, nghệ thuật xòe Thái, Dân ca quan họ Bắc Ninh, Dân ca Ví- Giặm Nghệ Tĩnh, Nhã nhạc cung đình Huế, Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt, nghệ thuật Bài Chòi, Đờn ca tài tử, Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên… Thông qua chương trình nghệ thuật, đã tạo nên màn trình diễn hoành tráng, hấp dẫn, đặc biệt là sự hợp sức của cả cộng đồng để tôn vinh những giá trị văn hóa trường tồn của dân tộc. Qua đó thể hiện tinh thần đoàn kết các dân tộc, khẳng định mỗi người Việt Nam đều là con cháu Vua Hùng...; dù đa dạng bản sắc nhưng thống nhất trong sự phát triển, xây dựng một đất nước tươi đẹp, hòa bình, có sức sống hàng ngàn đời, có bản sắc văn hóa vô cùng đặc sắc mà không phải quốc gia nào cũng có được.
Đình Phong