Theo truyền thuyết dân gian, đây là hóa thân của Quan Thế Âm Bồ Tát. Trong chùa còn thờ các vị Tiên linh, Tiền hiền khai khẩn, Hậu hiền khai cơ. Tiền hiền - Hậu hiền đã có công kiến tạo sự ổn định mọi mặt cho người dân quanh vùng an cư lạc nghiệp. Việc thờ cúng ở đây đã thể hiện đầy đủ tín ngưỡng dân gian và chịu sự ảnh hưởng của văn hóa tâm linh phật giáo. Trong khuôn viên Thanh Minh tự còn có miếu Ngũ Hành thờ ngũ vị thánh mẫu: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Đây là tín ngưỡng theo thuyết ngũ hành, thể hiện lòng tôn kính đối với vũ trụ phù hợp với quan niệm Á đông.
Cuối năm 2012, Tập đoàn Rạng Đông nhận thấy, ngôi chùa cổ và miếu Ngũ Hành tuy có cũ kỹ, xuống cấp nhưng ẩn chứa một giá trị tâm linh vô giá. Vì vậy, Tập đoàn Rạng Đông phát tâm đầu tư kinh phí tôn tạo, phục dựng lại ngôi chùa cổ này.
Sau thời gian được tôn tạo, sửa chữa, chủ đầu tư đã phục dựng gần như nguyên trạng kiến trúc cách đây 140 năm, trong đó có cả chiếc giếng cổ, thể hiện sự trang nghiêm, độc đáo và nét thanh tịnh của Thanh Minh tự. Bên cạnh giữ nguyên kiến trúc cổ Phan Thiết với kết cấu nhà 2 gian cột gỗ, lợp mái ngói âm dương, chạm khắc hình rồng, chánh điện, gian thờ, ngôi chùa cổ còn được thiết kế hồ nước xung quanh, chiếc cầu bắc ngang, lối đi, tường bao, cổng tam quan bằng loại gạch thẻ truyền thống, trồng thêm nhiều cây cổ thụ, bon sai, mai tứ quý, vạn thọ, hoa sen…
Năm 2017, Thanh Minh tự và miếu Ngũ Hành được tỉnh Bình Thuận công nhận xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Là di tích văn hóa tâm linh với vị trí nằm giữa khu đô thị biển Phan Thiết thuộc khu vực trung tâm thành phố (phường Phú Thủy, thành phố Phan Thiết), Thanh Minh tự và miếu Ngũ Hành ngay khi mở cửa phục vụ bà con đến tham quan, cúng tế đã lập tức trở thành “điểm đến mới”, thu hút rất đông người dân địa phương cũng như khách du lịch, trong đó có cả những bạn trẻ yêu thích “phượt” đến thăm viếng, ngắm cảnh, chụp ảnh lưu niệm và thưởng ngoạn một không gian đẹp, thanh tịnh tại di tích văn hóa tâm linh rất độc đáo của thành phố Phan Thiết.
Nguyên Vũ