Angkor Wat – thủ đô của những ngôi chùa
Màn mưa trắng trời kéo dài trong suốt những ngày lưu lại Siem Reap khiến tôi phải bỏ hẳn ý định ngắm cảnh hoàng hôn rơi trên Angkor Wat từ đồi Bakheng và đành chiêm ngưỡng qua ảnh để hình dung ra vầng mặt trời Đông Dương viền một đường đỏ thẫm lên đỉnh 5 ngọn tháp. Quần thể Angkor được xây dựng trong vòng 37 năm từ thế kỷ 12 trên một bề mặt dài 1.050m và rộng 850m. 250.000 nhân công đã được huy động để hoàn thành một trong những kỳ quan của thế giới cổ đại và người ta cho rằng để tham quan hết 300 khu đền phải mất đến hơn một tháng. Tượng Bayon bốn mặt với 49 ngọn tháp luôn mỉm cười với du khách là một trong những biểu tượng của đất nước Campuchia. Các khu đền ở đây thờ cả đạo Phật và đạo Bà la môn tùy vào từng đời vua.
Quần thể Angkor (Angkor theo tiếng Khmer nghĩa là Thủ đô và Wat là Chùa) cách Siem Reap 7km với những con đường rải nhựa thơ mộng len giữa rừng già. Đôi khi giữa một khoảng rừng vắng, ta chợt bắt gặp một cổng vào lừng lững với bốn mặt Phật mỉm cười và bên dưới, vài anh chàng cưỡi voi hứng chí cho voi chạy rầm rập để… đua, khiến ta tưởng đâu như đang rơi vào một bộ phim phiêu lưu kỳ thú. Cách đây 7 năm, khi bộ phim “Truy tìm bí mật ngôi mộ cổ” (Tomb Raider) do hãng phim Paramount Pictures khởi quay tại một vài ngôi đền ở khu vực Angkor Thom, Tuần báo Asia Week đưa tin rằng cả Siem Reap mới chỉ có 2 khách sạn năm sao. Nhưng khi tôi đến đây đã đếm được tới hơn chục khách sạn tiêu chuẩn quốc tế với kiến trúc kiểu Đông Dương cùng các trang thiết bị hiện đại. Sức mạnh của quảng cáo quả là siêu phàm và đương nhiên, những nơi nào ngôi sao Hollywood xinh đẹp Angelina Jolie đặt chân tới đều được giới thiệu vào trong tour. Sau khi “Tomn Raider” được công chiếu, hàng triệu lượt khách đã kéo tới đây để chiêm ngưỡng ánh bình minh trên đỉnh Angkor Wat.
Là ngôi đền duy nhất trong số 300 đến đài quay mặt ra phía Tây, thời khắc lý tưởng nhất để ghi nhớ những hình ảnh tuyệt vời của Angkor Wat là lúc chiều tà, khi mặt trời nhuộm một màu vàng ruộm lên những bức tường đá xưa cũ, để rồi sau đó chậm rãi chạm ánh đỏ rực lên 5 tòa tháp cổ. Du khách từ khắp nơi trên thế giới cứ khoảng 5 giờ chiều lại trèo lên đồi Bakheng để thu vào tầm mắt trọn vẹn kỳ quan Angkor. Đồi Bakheng dốc đứng và người ta thường leo bộ lên các bậc đá. Nhưng nếu người nào đó yếu sức hay làm biếng một chút thì đã có những chú voi sẵn sàng phục vụ. Bạn có thể cưỡi voi chạy nhong nhong khắp nơi quanh quần thể Angkor với giá 10USD/người. Ngoài phương tiện chuyên chở truyền thống này thì đa phần khách đi xe tuk tuk hoặc ô tô điện để tham quan. Quanh con hào sâu bao lấy những ngôi đền Borey, Angkor Thom, Angkor Wat, voi nghễu nghện đi lại, những chú khỉ thô lố mắt nhìn du khách, các em bé Campuchia tóc quăn, da đen bóng đứng chào mời du khách mua bưu ảnh và các nhà sư dòng Tiểu thừa mặc áo cà sa đủ màu sắc cầm ô che nắng. Tất cả tạo nên một không khí vô cùng ấn tượng của nền văn hóa đặc trưng trên đất nước Chùa Tháp.
Đã đến giờ giới nghiêm?
Thành phố Phnompenh tuy không náo nhiệt song có nhiều nơi đáng để tham quan. Đó là chùa Vàng và Hoàng cung, vô cùng lộng lẫy với kiến trúc kiểu chùa tháp độc đáo và các đồ hoàng bảo quý giá bằng vàng ròng, kim cương, ngọc bích, ngà voi, gỗ quý… Những viên gạch trong chùa không phải là gạch… thường mà là gạch bằng bạc. 5000 viên gạch bạc và một bức tượng Phật bằng vàng khổng lồ nạm kim cương, một pho tượng bằng ngọc bích đủ để nói lên sự thịnh vượng trong thời hoàng kim của một vương triều. Nằm trên đại lộ Souphanouvong, Hoàng cung kiêu hãnh với bức ảnh hoàng hậu khổng lồ trên mặt trước. Đối diện hoàng cung là quảng trường rộng lớn, cũng là nơi tụ hội của giới trẻ. Người ta bày bán những mẹt hàng rong gồm côn trùng rán, bún chan cà ri cốt dừa, hoa quả xay với lòng đỏ trứng gà… là các món ăn thông dụng của người dân họ.
Phnompenh về đêm thực buồn tẻ. Nỗi thiếu điện kéo đến tận thủ đô. Khi màn đêm buông xuống, Phnompenh rơi vào bóng đêm mịt mùng và mới 9 giờ tối đã im lìm như đang vào giờ giới nghiêm. Đèn đường chỉ được thắp ở vài đường phố chính, nhưng nó không khiến đường phố sáng sủa lên tẹo nào mà trái lại còn làm tăng cảm giác lạnh lẽo, vắng vẻ. 9 giờ tối, hầu như không còn ngôi nhà nào bật đèn chiếu sáng bên trong. Họ đi ngủ, họ không xem ti vi, không trò chuyện, không đọc sách.
Thanh niên Phnompenh phần đông đi chơi đến 8 giờ tối là trở về nhà. Các rạp chiếu phim chủ yếu hoạt động vào ban ngày, trừ những ngày lễ lớn mới chiếu vào buổi tối nhưng cũng là buổi 7 giờ để chậm nhất 9 giờ là kết thúc. Ở đây không có quán cà phê như bất kỳ nơi nào trên thế giới bởi họ không có thói quen đàm đạo nơi quán xá. Thanh niên nếu sành điệu thì rủ nhau đi chơi các quán karaoke, vũ trường hoặc một vài quán bar hiếm hoi, còn thì lại tụ tập quanh vườn hoa trước sòng bạc Naga.
Where are you from?
Những ngày trên đất nước Campuchia tôi thường xuyên phải trả lời câu hỏi của những người làm việc ở các khu du lịch “Where are you from?” (Bạn từ đâu tới?). Khi biết tôi là người Việt Nam, những nụ cười thân thiện, hiền lành bừng sáng trên khuôn mặt họ “Ah, Vietnam, friends, friends”. Đấy là những nụ cười khiến tôi không thể nào quên, những khuôn mặt xa lạ mà vô cùng thân thiết. Khi tôi hỏi Kong: “Anh nghĩ thế nào về người Việt Nam?”, anh chỉ trả lời ngắn gọn: “Không có người Việt Nam thì tôi chết rồi”. Tôi từng đọc một mẩu tin trên mạng trích dẫn bài xã luận ở báo Pro-chia-chuan (Nhân dân) nhân ngày quân tình nguyện Việt Nam về nước: “Trong những năm cực kỳ bi thảm dưới chế độ diệt chủng Pôn Pốt, trên thế giới này không biết bao nhiêu kẻ mạnh, kẻ giàu, nhưng duy nhất chỉ có người bạn láng giềng nghèo Việt Nam đến cứu sống dân tộc ta mà thôi…”. Tuy nhiên khi trực tiếp nghe chính những người dân Campuchia nói điều này, tôi mới cảm nhận những tình cảm mà người dân nước bạn dành cho dân tộc mình. Người Campuchia hiền lành và chất phác hơn tôi từng nghĩ. Thậm chí một cô gái trong đoàn tôi lúc tham quan đền Angkor Thom bị rơi mất ví với toàn bộ số tiền mang đi, sau khi tìm tới tìm lui đã báo cho cảnh sát khu vực để nghe một lời hứa tưởng chừng như vô vọng. Nhưng chỉ 15 phút sau, người ta đã báo cho cô đến nhận lại tài sản. Chiếc ví hóa ra đã được một cô hướng dẫn viên người bản xứ nhặt được và đem nộp lại cho cảnh sát.
Phnompenh giờ đã ồn ào, náo nhiệt với những vũ trường sôi động, những liveshow nhạc hiphop qua giọng ca ăn khách Preab Sovath và Horm Chanda, những trung tâm thương mại sầm uất và khách sạn năm sao sang trọng. Dòng Tonle Sap lặng lẽ nằm tắm ánh nắng mặt trời để rồi đêm đến vỗ ì oạp ru giấc ngủ cho những người con sống ven bờ. Thời hoàng kim của triều đại Chanriechievy, Jayavaraman… vẫn thấp thoáng sau bóng những ngôi tháp cổ và các nàng vũ nữ Apsara thắt đáy lưng ong luôn mỉm cười trên những bức phù điêu như mê hoặc du khách bước vào miền quá khứ. Chùa Vàng, chùa Bạc với hàng ngàn phiến đá lát bằng bạc nén nâng bước chân du khách chiêm ngưỡng những vật dụng tinh xảo dát vàng ròng và kim cương, chứng tích của một thời vàng son.
Di Li
(Tạp chí Du lịch)