Một giống cây để nấu rượu Tequila
Tequila
Tại Mexico, mỗi chai rượu Tequila theo thời giá hiện nay bán ra trên 100 USD. Tequila được bắt đầu sản xuất vào thế kỷ thứ 16, tại thành phố Tequila. Bộ tộc Aztec ở đây đã biết gây men thức uống từ loại cây agave, loại cây mà họ gọi là octli (sau này gọi là pulque) trước khi người Tây Ban Nha đến đây vào năm 1521. Khi những người Tây Ban Nha đi chinh phục các bộ tộc dùng hết rượu brandy, họ bắt chước dân bản địa chưng cất loại thức uống từ cây agave để sản xuất được loại rượu mạnh đầu tiên của Bắc Mỹ. Hơn 80 năm sau, khoảng vào năm 1600, Pedro Sanchez de Tagle - vị hầu tước vùng Altamira, mới bắt đầu sản xuất đại trà tại lò rượu đầu tiên của vùng Jalisco. Loại rượu Tequila thịnh hành ngày nay chính là loại được sản xuất vào cuối những năm 1800 ở Guadalajara - Mexico.
Rượu Tequila được làm từ cây thùa xanh (blue agave), một giống thực vật thuộc họ hoa loa kèn đỏ (amaryllis) và hoa loa kèn (lily). Loài thực vật mọng nước này phải cần đến 12 năm mới trưởng thành và trở thành nguyên liệu chưng cất nên Tequila. Tequila là một loại rượu mạnh, được làm chủ yếu ở xung quanh vùng Tequila, phía Đông tiểu bang Jalisco - Mexico, trên những cao nguyên Guadalaja. Loại rượu này còn có tên gọi là Agave Tequila azul (azul là tiếng Bồ Đào Nha, nghĩa là màu xanh dương).
Sự xuất hiện của người Tây Ban Nha tại Mexico đã làm thay đổi rất nhiều điều. Đây có thể coi là một cuộc cách mạng thay đổi thói quen uống rượu cũng như những phương pháp chưng cất rượu. Từ cây Jalisco đã được sử dụng để lên men sản xuất một thức uống gọi là Octli hoặc Pulque của người Aztec, người Người Tây Ban Nha sau khi chưng cất lại làm ra "Vinos de Tequila". Ngay khi ra đời, loại rượu mạnh này đã nhanh chóng lan rộng.
Công phu
Để có được một chai Tequila đạt tiêu chuẩn phải trải qua những bước rất khắt khe. Một chai Tequila đủ điều kiện trước hết phải được thương hiệu Tequila chứng nhận. Trong đó có 2 loại Tequila (100% Agave và Tequila) đã được công nhận.
Hầu hết các loại Tequila thông thường có từ 35 - 55% nồng độ rượu (alcohol). Tequila được chế từ lá cây Agave Azul Tequilana, thường cho độ cồn từ 38 – 40%, cá biệt có loại độ cồn lên tới 43 – 46%. Các loại Tequila chính hãng gồm: Jose Cuervo, Casa Herradura, Sauza, el Tesoro, Don Julio, Olmeca, Orendain, Casadores, Corralejo, Porfidio, ReySol, Chinaco, cendado, Luiseno và Tequila Patron.
Tại Mexico, một chuẩn rượu mới được ban hành vào năm 2006: rượu Tequila mới gọi là “Tequila extra añejo” với thời gian ủ rượu tối thiểu là 3 năm. Việc sản xuất El Teroso’s Paradiso, một loại Tequila được ủ trong những thùng rượu làm bằng cây sồi ở Pháp cũng là một trong những động thái của ngành công nghiệp rượu, nhằm tạo ra một thị trường rượu Tequila thượng hảo hạng.
Điều làm cho Tequila đặc biệt so với các loại rượu khác chính là sự tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn được thiết lập bởi Tequila Regulatory Council (tiêu chuẩn NOM-006-SCIFI-1994 của Mexico). Những luật lệ này nhằm hạn chế việc sản xuất rượu Tequila đại trà, chỉ ở những vùng nhất định mới được phép làm là Jalisco, Gunajuato, Michoacan, Tamaulipas và Nayarit.
Rượu Tequila nổi tiếng ở vị rượu rất sốc. Với những loại rượu Tequila càng ủ ít ngày (tức là loại vàng) hoặc được làm không phải từ 100% cây agave thì mức độ sốc của rượu càng dễ thấy. Thành phần rượu Tequila đòi hỏi phải có 51% agave, phần còn lại thường là maize (ngô) hay sugarcane (mía). Tuy nhiên, những loại Tequila hảo hạng đều phải được làm từ 100% agave. Nếu không được làm từ 100% avage thì nó chỉ được gọi là rượu mixto. Rượu Tequila làm từ 100% avage và được đóng chai ở Mexico sẽ được ghi trên nhãn là “Tequila 100% de Agave” hoặc “Tequila 100% puro de Agave”.
Sành điệu
Ai đã đọc “Tiếu ngạo giang hồ” sẽ thấy Kim Dung dành hẳn cả dăm trang sách để luận bàn chuyện uống rượu Tàu. Rượu nào uống với thứ cốc chén nào. Thật không ngờ ở Mexico uống rượu Tequila cũng đòi hỏi kiểu cách ly chén cầu kỳ vô cùng.
Khi thưởng thức rượu Tequila nguyên chất thì các đệ tử lưu linh thường dùng một loại ly nhỏ - gọi là caballito, hoặc dùng loại ly “hạt mít” dùng để thưởng thức rượu mạnh. Loại thức uống này cần được thưởng thức nguyên chất mới có thể cảm nhận hết vị ngon của nó. Ở Mexico, Tequila thường được nhấm nháp theo kiểu “tổng hợp” với tên gọi là “Sangrita”- một sự pha trộn với nước cam ép, xirô lựu và một ít bột ớt.
Uống Tequila thích hợp nhất là loại ly có dạng hình hoa tulip, ly có miệng hình ống khói, hay một chiếc ly nhỏ xíu - nếu thích uống nguyên chất, kèm với một lát chanh tươi và muối. Ly phải thật sạch mới có thể cảm nhận được chính xác màu sắc của rượu. Màu của một loại Tequila hảo hạng sẽ là màu vàng pha xanh xám hay một màu vàng nâu. Khi đặt ly rượu ở dưới mũi một chút, sẽ cảm nhận được mùi hương thanh nhã đặc trưng của cây thùa xanh, đồng thời nếu tinh ý, còn cảm nhận được mùi của gỗ sồi, trái cây và khói thuốc. Khi nếm rượu, những mùi hương vừa ngửi được sẽ tiếp tục tỏa ra những vị giác đặc trưng rất mãnh liệt. Chỉ cần nhấm nháp luân phiên 2 ly rượu thôi là đã có thể ngất ngây vì sự đặc sắc của Tequila.
Về chai rượu thì Tequila có nhiều loại, hình thù rất lạ. Hiện có đến 600 loại chai rượu Tequila khác nhau. Mexico hay tổ chức các lễ hội trưng bày những loại rượu Tequila với những hình dạng chai thú vị và khác thường. Sự kiện này đã được kỷ lục Guinness thế giới công nhận.
Một chai Tequila 01 lít loại thượng hạng có giá bán đến 226.000 USD. Chủ sở hữu của nó là công ty Tequila Ley. Vỏ chai rượu này nạm bằng hỗn hợp 2kg bạch kim và vàng. Nhà sản xuất đã nhận giấy chứng nhận của Tổ chức Guinness ghi nhận kỷ lục thế giới với danh hiệu vỏ chai rượu đắt nhất. Trước đó, chai "The Diamond Sterling" cũng đã được công ty Tequila Ley bán đấu giá với giá khởi điểm là 01 triệu USD. Chai rượu quý này nặng 8kg, bọc bằng 4kg bạch kim và nạm 4000 viên… kim cương.
Với danh tiếng trải qua mấy trăm năm, và được thế giới thừa nhận, ngày nay, những cánh đồng agave xanh và những lò rượu cổ gần thị trấn Tequila - Mexico đều đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.
Vũ Hào