Các phương pháp cắt cơn nghiện và hỗ trợ cai nghiện ma túy trên thế giới hiện nay

Mỗi quốc gia đều sử dụng các hình thức cắt cơn nghiện và hỗ trợ cai nghiện khác nhau, tuy nhiên có một số hình thức phổ biến sau:

- Điều trị bằng các thuốc đối kháng với ma túy như: nalorphin, naloxon để gây ra các tác dụng dược lý đối kháng với các tác dụng của ma túy nhằm làm giảm hoặc mất hẳn tác dụng của các chất tác động hệ thần kinh gây nghiện, làm mất các triệu chứng giảm đau, sảng khoái, suy giảm hô hấp, táo bón, co thắt đường mật, co thắt đường tiết niệu, co đồng tử, giảm huyết áp. Tuy nhiên, hiện nay các loại thuốc này giá thành rất cao.

- Phương pháp "lấy độc trị độc" là phương pháp dùng các thuốc methadone, lacetyl methadone và propoxyphen là các chất gây nghiện cùng nhóm nhưng có tác dụng kéo dài hơn và có độc tính thấp hơn. Người ta sẽ cho những người nghiện ma túy dùng liều nhỏ dần cho đến khi cắt cơn nghiện. Methadone là thuốc giảm đau có thời gian tác dụng từ 8 - 12 giờ, trong khi đó morphin chỉ có tác dụng 4 - 5 giờ. Để cắt cơn nghiện, cho người nghiện dùng methadone với liều 10 - 12mg/ngày, sau đó tùy theo thể trạng của từng bệnh nhân mà giảm liều dùng cho đến khi cắt hẳn cơn nghiện. Thường dùng methadone để điều trị trong vòng 21 ngày. Với những người nghiện không thể uống thuốc methadone, có thể dùng methadone tiêm dưới da hay tiêm bắp theo hướng dẫn của bác sĩ.

- Dùng các chất không gây nghiện để cắt cơn nghiện. Những người nghiện bị trạng thái thao thức không ngủ được thì dùng furazepam. Ngoài ra, người ta còn có thể dùng Seduxen là loại thuốc an thần giúp người cai nghiện trấn tĩnh được. Gần đây, Cộng hòa Liên bang Đức đã sản xuất được Colaidon là loại thuốc dùng để chữa nghiện ma túy thu kết quả tốt.

- Cai khan: ở một số nước châu Á như Indonesia, Malaysia, Brunei đã sử dụng thành công phương pháp "cai khan". Người nghiện ma túy được đưa vào các trung tâm cai nghiện và bắt buộc lao động nặng. Kỷ luật sắt của quân đội, cảnh sát, lao động nặng và học tập lý luận đạo Hồi trong thời gian 2 - 3 nǎm đã giúp người nghiện trở về trạng thái cơ thể bình thường, tái hòa nhập cộng đồng. Đây là phương pháp đạt hiệu quả cao hiện nay trên thế giới.

- Sử dụng các bài thuốc tây y, đông y để cắt cơn nghiện như dùng thuốc naltrexone. Thuốc này áp dụng rộng rãi ở Singapore và Malaysia.

- Trị liệu cộng đoàn: sau khi người nghiện đã được dùng thuốc cắt cơn nghiện, giải độc, họ được giáo dục trong một cộng đoàn nhỏ như gia đình, lớp học, tổ, đội... Bản chất của phương pháp này là tổ chức những người nghiện ma túy thành các "gia đình" nhỏ, có người phụ trách và quản lý, kiểm tra chặt chẽ.

- Phẫu thuật sọ não: viện hàn lâm Y học Nga đã công bố thành tựu nghiên cứu này do GS. Natalia Béchtêrêva và học trò của bà thực hiện. Trong số 34 người nghiện đã phẫu thuật có 27 người (chiếm 80%) không trở lại với ma túy.

- Chương trình thanh tẩy hay là các biện pháp giải độc phạm vi rộng nhằm giúp người nghiện ma túy đẩy ra khỏi cơ thể những cặn độc đã bám và tích đọng trong các mô, tạo điều kiện cho sự tái tạo các mô và các tế bào bị hư hại. Nhưng trước đó bắt buộc người nghiện phải cai thuốc, không dùng ma túy và áp dụng một chế độ điều trị cốt yếu bằng dinh dưỡng.

Chương trình thanh tẩy là một chế độ tự điều trị được áp dụng chuẩn xác, gồm những biện pháp sau đây: tập thể dục bằng cách chạy bộ để kích thích tuần hoàn máu làm cho máu tưới sâu hơn vào bên trong các mô để tách bóc ra các cặn độc bám đọng lại trong đó; tắm hơi theo chỉ dẫn; dùng đầy đủ thức ǎn uống và chất khoáng để bù đắp lượng đã mất theo mồ hôi, giữ cân bằng nước muối khoáng cho cơ thể; dùng đầy đủ các sinh tố để bù đắp lượng sinh tố dự trữ của cơ thể bị tiêu hao do tác hại của ma túy và các chất độc hóa sinh khác; chế độ ǎn bình thường, thêm nhiều rau tươi, thêm nhiều dầu ǎn để loại bỏ, thay thế các chất béo của cơ thể đã bị biến đổi do ảnh hưởng của các chất độc; thời gian biểu sinh hoạt cá nhân đúng đắn, có đủ thời gian ngủ và nghỉ ngơi bình thường.

Ở nước ta hiện nay, tình trạng nghiện hút ma túy vẫn gia tǎng và gây ra nhiều hậu quả hết sức nghiêm trọng cho xã hội. Việc nắm vững cơ chế thần kinh của nghiện ma túy và các phương pháp cắt cơn và hỗ trợ cai nghiện ma túy trên thế giới để tham khảo vận dụng, đồng thời tìm ra những phương pháp cai nghiện mới phù hợp sẽ góp phần giảm tái nghiện, ngǎn chặn, đẩy lùi tiến tới loại trừ tệ nạn ma túy ở Việt Nam.

                                                                                                                                                                                                    PV