Về miền đèo Cả...
Phú Yên lôi cuốn du khách với ghềnh Đá Đĩa, con sông Đà Rằng, núi Đá Bia và núi Nhạn, đó là những thắng cảnh thiên nhiên, di tích lịch sử được xếp hạng di tích quốc gia và đi vào thơ ca Việt Nam. Các món đặc sản như bò một nắng chấm muối kiến, cơm gà, mắt cá ngừ đại dương... khiến du khách thêm yêu, thêm nhớ vùng đất nắng gió này.
Đứng dưới ngọn núi Đá Bia (hay còn gọi là núi Ông) sừng sững, ngọn núi cao nhất trong khối núi Đại Lãnh thuộc dãy đèo Cả, du khách sẽ thấy một chóp đá nhô ra. Chóp đá ấy lại chính là dấu mốc lịch sử của Đại Việt. Khi xưa vua Lê Thánh Tông cho quân đuổi đánh giặc Chiêm Thành, đã dừng lại nơi đây khắc tên Đại Việt.
Xe đi qua con sông Đà Rằng, từ phía xa thấp thoáng tháp Chàm trên đỉnh núi Nhạn, chợt nhớ đến câu hát "Anh còn nợ em, chim về núi Nhạn, trời mờ mưa đêm" trong suốt cả hành trình về đất Phú Yên...
Với điều kiện thời tiết nhiều mây và nhiều mưa, đèo Cả có nhiều thực vật đặc sắc. Trước kia đây là nơi sản xuất trầm hương và kỳ nam nổi tiếng. Ngày nay vẫn còn nhiều cây quý mọc nơi đây như thị, sao, chò, cẩm, dầu…
Qua đèo Cả, mây nước biển trời hiện ra mênh mông bất tận, đẹp như một bức tranh thuỷ mặc. Giữa không gian thanh bình và yên ả ấy, một hòn đảo nhỏ như hình con cá voi hiện ra, khiến bức tranh ấy càng thêm sống động, vui tươi. Vịnh Vũng Rô nằm dưới chân đèo Cả, nhìn từ trên cao thật quyến rũ với dải cát trắng mịn.
Vào những chiều khi hoàng hôn buông xuống ghềnh Đá Đĩa tuyệt đẹp. Biển xanh, sóng trắng, những dải đá do dung nham núi lửa hình thành xếp xen kẽ vào nhau tạo nên một kiệt tác khổng lồ mà thiên nhiên ban tặng. Nắng vương trên các phiến đá, lấp lóa, như được dát vàng. Nằm trên đá, gió mượt mà vuốt ve, thật không còn gì êm ái hơn chốn này. Dừng chân tại Mũi Điện Đại Lãnh, nơi từng được coi là điểm cực Đông Tổ quốc, du khách đón ánh nắng mặt trời đầu tiên. Leo lên đỉnh ngọn Hải Đăng, cánh cửa mở ra, cảm xúc vỡ oà tuôn chảy như thác. Hét lên nhiều tiếng thật to, thả vào giữa biển trời mêng mông bất tận và trong tiếng gió ngút ngàn một chút âm thanh bé nhỏ của con người, để biết rằng ta đang hiện hữu..
Minh Tú
(Tạp chí Du lịch)