Triển khai thí điểm ứng dụng giám sát việc thực thi Luật phòng, chống tác hại thuốc lá tại nơi công cộng

Theo PGS, TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết: từ năm 2013 đến nay, Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá đã hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội; các tỉnh, thành phố để triển khai các hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá trên cả nước. Các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá đã góp phần thay đổi nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá và hút thuốc thụ động và nhận thức về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Công tác kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm hành chính tại các địa điểm cấm hút thuốc đã được thực hiện và đã đạt được kết quả nhất định. Từ năm 2019 - 2020, kiểm tra được 1.927 đơn vị, cơ sở, xử phạt 376 trường hợp với số tiền xử phạt là 563,9 triệu đồng. Năm 2021, Bộ Công an đã tổ chức 15 đợt thanh kiểm tra tại 599 đơn vị, xử phạt 15 trường hợp vi phạm với số tiền xử phạt là 120 triệu đồng. Ngoài ra, công tác kiểm tra thực hiện Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá còn được lồng ghép với kiểm tra an toàn thực phẩm, trật tự an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ...

Mặc dù công tác kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống tác hại thuốc lá có nhiều biến chuyển, tuy nhiên kết quả chưa được như mong đợi do còn tồn tại nhiều hạn chế như lực lượng thanh tra thiếu, thanh tra các cấp chưa thực sự quan tâm. Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam giới vẫn cao (năm 2020, tỉ lệ hút thuốc ở nam giới là 42,3%, nữ giới là 1,7%), tỷ lệ tiếp xúc với khói thuốc lá vẫn còn cao ở một số địa điểm như: khách sạn, nhà hàng, quán bar, cafe; thuốc lá được sử dụng và bày bán tràn lan…

Với mong muốn góp phần thực hiện hiệu quả hơn nữa các quy định về môi trường không khói thuốc, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá xây dựng ứng dụng phần mềm VN0khoithuoc trên điện thoại di động, nhằm phát huy vai trò của người dân và tận dụng sức mạnh cộng đồng để phát hiện các trường hợp vi phạm quy định về địa điểm cấm hút thuốc.

Quá trình phản ánh, tiếp nhận và xử lý được thực hiện thông qua các chức năng của phần mềm mobile-app và ứng dụng website quản lý.

Các chức năng chính của ứng dụng phản ánh bao gồm: Phản ánh vi phạm; bình chọn các địa điểm thực hiện tốt quy định về môi trường không khói thuốc lá; cung cấp thông tin sự kiện, quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá, trong đó, thông tin về hành vi vi phạm được phản ánh bao gồm: hình ảnh vi phạm; tên, địa chỉ của địa điểm vi phạm; loại hình cơ sở vi phạm...

Thông tin phản ánh của người dân sẽ được tiếp nhận và xử lý bởi cơ quan Ủy ban nhân dân cấp quận và chuyển xuống cấp xã/phường nơi có cơ sở vi phạm. Cơ quan chức năng tiếp nhận, xử lý, đồng thời chuyển lại kết quả để người dân theo dõi, giám sát quá trình xử lý.

Người dùng thực hiện bằng cách tải miễn phí trên Apple Store và CH Play hoặc qua đường link: https://play.google.com/store/apps/details?id=eha.sv.thuocla.

Phần mềm VN0khoithuoc được triển khai thí điểm tại 2 quận Hoàn Kiếm và Tây Hồ trong năm 2022.

Hiện nay, quận Hoàn Kiếm đã ban hành kế hoạch triển khai thí điểm ứng dụng công nghệ thông tin trong việc phát hiện và xử lý vi phạm quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đội ngũ cán bộ tham gia gồm 39 thành viên và 36 tình nguyện viên. Tại quận Tây Hồ, Phòng Y tế quận cũng đã thành lập đội ngũ cán bộ thực thi công tác phòng, chống tác hại thuốc lá của quận gồm 20 thành viên và 16 tình nguyện viên.

Với những kinh nghiệm triển khai tại 2 quận, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá mong muốn nhân rộng mô hình huy động sự tham gia của cộng đồng trong thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên toàn quốc nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định môi trường không khói thuốc và thúc đẩy hiệu quả thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

TH