“Đợi anh hết mùa lanh, đợi anh qua mùa đào /
Vượt đỉnh Mã Pí Lèng, ta tìm về với chợ tình Khâu Vai…”
Câu hát xưa gắn với địa danh Khâu Vai luôn làm ấm lòng các đôi trai gái, như thôi thúc, mời gọi họ tới phiên chợ tình đầy quyến rũ này. Nằm trọn trên ngọn đồi uốn lượn mềm mại như sợi dây mây, Khâu Vai thuộc huyện Mèo Vạc, Hà Giang quyến rũ du khách với phiên chợ tình có một không hai ở Việt Nam: Phiên chợ dành cho những người yêu có tình yêu dang dở, đã yêu nhưng lại lỡ duyên nhau. Mỗi năm nhằm ngày 27/3 âm lịch, những chàng trai cô gái dân tộc của vùng cao nguyên đá lại vượt núi, băng rừng về hò hẹn tại nơi này...
Toàn cảnh chợ tình Khâu Vai
Từ chiều 26/3 âm lịch, khắp các nẻo đường dẫn đến Khâu Vai đã rộn ràng tiếng cười nói của người dân xuống chợ, những con đường quanh co rực rỡ những trang phục đầy sắc màu của các cô sơn nữ. Người đến chợ có đủ mọi lứa tuổi, từ già tới trẻ với những gương mặt tươi tắn, rạng rỡ. Mặc cho rừng sâu, núi cao, mặc những mỏm đá tai mèo nham nhở, họ vẫn hăm hở vượt đèo, lội suối tìm tới chợ tình Khâu Vai với sự phấp phỏng, hy vọng...
Chợ tình Khâu Vai được người dân địa phương gọi là phiên chợ xuân. Chợ chỉ họp duy nhất một lần trong năm. Chợ kéo dài trong một ngày và một đêm theo đúng nghĩa của câu chuyện tình có ở nơi đây từ thuở năm nào.
Giữa muôn trùng của vùng cao nguyên đá, đến đèo Mây vào tiết tháng ba âm lịch để tận hưởng sự huyền ảo của phong cảnh hữu tình vùng cao, đứng trước “miếu Bà”, “miếu Ông” rêu phong phủ kín để nghe và nghĩ về một câu chuyện tình xa xưa. Người đến chợ không mua, không bán gì cả. Có người chỉ mong gặp lại bạn xưa, hay chia nhau một chén rượu thề, thả lòng mình trong những câu hát giao duyên. Tất cả đều được say trong men say của rượu, của tình người, tình yêu đôi lứa.
Người ta tìm đến Khâu Vai để gặp lại người yêu cũ, cùng uống rượu và tâm sự, ôn lại những tình cảm đã xa. Đã thành lệ, người vợ không ghen chồng và người chồng cũng không ghen vợ khi băng đèo lội suối đến với chợ tình Khâu Vai. Người nam giới thắp nén hương lên miếu Bà. Người nữ giới thắp nén hương lên miếu Ông để nhờ Bà, nhờ Ông giúp mình tìm thấy bạn hoặc đưa chân bạn cũ đến với mình. Đêm chợ tình, ai cũng mong cho trời đừng sáng. Khi sáng rồi lại mong ông mặt trời khoan hãy đi ngủ để họ mãi được bên nhau, để nghe những câu chuyện tình không bao giờ dứt...
Về với chợ tình Khâu Vai, du khách còn được tham gia các trò chơi dân gian như đu quay, bập bênh, đánh sảng, chọi chim,… được tổ chức và được người dân hào hứng tham gia. Với những ai muốn thưởng thức ẩm thực độc đáo của vùng cao thì chợ Khâu Vai sẽ là một địa điểm lý tưởng với những gian hàng ẩm thực dân tộc đặc trưng như: mèn mén, thắng cố, lẩu dê, thịt treo, đậu chúa… Khám phá nét đẹp nguyên sơ của vùng cao nguyên đá và không gian trữ tình của những đôi lứa hẹn hò lặng lẽ dưới khung cảnh thơ mộng của núi rừng - đó chính là điều thôi thúc nhiều du khách không thể bỏ lỡ dịp đến với chợ tình Khau Vai mỗi khi tháng ba về...
Thành Nam