Chương trình “Vui Xuân Quý Mão - Sắc thái văn hóa Bắc Ninh” sẽ tái hiện tục kéo dây lấy lửa trong lễ hội của làng Yên Vỹ (huyện Yên Phong) thông qua hoạt động trình diễn kéo lửa với những con thằn lằn rơm của người dân địa phương. Đây là một tục lệ độc đáo, thường tổ chức vào mồng 3 Tết và gắn với tín ngưỡng cầu mùa của cư dân nông nghiệp vùng đất Bắc Ninh xưa. Chương trình cũng tái hiện trò chơi chạy ró của người dân ở làng Guột (huyện Quế Võ) giới thiệu các thành phần trong xã hội xưa dưới góc nhìn hài hước, tạo không khí vui tươi, sáng khóai trong ngày đầu năm mới. Những người yêu thích dòng tranh dân gian gắn với dịp Tết sẽ có cơ hội trải nghiệm in tranh và tìm hiểu về ý nghĩa các bức tranh. Đặc biệt, các em nhỏ được thưởng thức những tích trò rối vui nhộn qua hoạt động biểu diễn múa rối nước của các nghệ nhân phường rối Đồng Ngư (huyện Thuận Thành); những du khách mê hội họa và sáng tạo có dịp sáng tác, trang trí con mèo và bộ phỗng bằng đất sét cùng nghệ nhân dân gian.
Nét đặc sắc trong chương trình lần này chính là hoạt động trưng bày chuyên đề Tinh hoa văn hóa Quan họ Bắc Ninh và trình diễn Quan họ (hát canh, hát hội) của các liền anh, liền chị đến từ Bắc Ninh. Du khách có cơ hội tìm hiểu rõ hơn những giá trị của dân ca quan họ qua trưng bày. Từ giai điệu, ca từ, trang phục đến lề lối, lễ nghĩa của người Quan họ đều được giới thiệu tại không gian này. Công chúng thích khám phá sẽ được trải nghiệm mặc thử trang phục quan họ, têm trầu cánh phượng và nghe các nghệ nhân, anh hai, chị hai chia sẻ những câu chuyện trong “lối chơi quan họ”.
Bên cạnh các hoạt động mang đậm sắc thái văn hóa Bắc Ninh, cái hồn Tết Việt cũng là một phần không thể thiếu của chương trình tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam. Du khách có dịp tìm hiểu thêm về nét đẹp của ngày Tết cổ truyền thông qua nghệ thuật viết thư pháp, làm hoa giấy, nặn tò he, nặn mâm ngủ quả... Các em nhỏ được tham gia chơi nhiều trò chơi dân gian của các dân tộc như: bắt chạch trong chum, gánh lúa qua cầu, kéo co, đi cà kheo, mèo đuổi chuột (Việt); ném còn, nhảy sạp (Thái); ném pao, đẩy gậy (Hmông)... cũng như được sáng tạo trong Phòng Khám phá qua việc tô vẽ tranh 12 con giáp và di sản văn hóa Bắc Ninh.
Ngoài ra, du khách còn có cơ hội thưởng thức hương vị ẩm thực Mường như món thịt nướng lá bưởi, chả lá dổi, pịa trâu, gà nướng mắc khén, xôi màu, cơm lam… Những đặc sản vùng miền như trâu gác bếp, lạp xưởng hun khói… cũng được giới thiệu trong dịp này.
Giám đốc Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Thị Trọng chia sẻ: “Bảo tàng mang những nét văn hóa đặc trưng nhất của tỉnh để giới thiệu đến người dân ở thủ đô Hà Nội. Chúng tôi mong muốn tạo ra cơ hội giao lưu, hợp tác giữa các nghệ nhân dân gian với công chúng cũng như các nghệ nhân ở vùng miền khác. Hy vọng chương trình sẽ là cầu nối giới thiệu di sản văn hóa Bắc Ninh đến đông đảo du khách trong và ngoài nước để bản sắc văn hóa của địa phương có sức lan tỏa và góp phần giáo dục thế hệ trẻ.”
Theo Phó Giám đốc phụ trách Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam Bùi Ngọc Quang, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam luôn chú trọng khai thác giới thiệu bản sắc văn hóa các dân tộc, vùng miền và đã trở thành một điểm du xuân hấp dẫn của công chúng. “Năm nay, các hoạt động được tổ chức đa dạng hình thức và nội dung, không chỉ đáp ứng nhu cầu tham quan, vui chơi giải trí, mà còn giúp du khách nâng cao hiểu biết về giá trị văn hóa. Điều này góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế” - TS. Bùi Ngọc Quang cho biết.
Tuấn Hải