Tầm quan trọng của việc chống tái nghiện
Việc tái nghiện không bao giờ là một hành vi nhất thời. Nó là một quá trình tư duy, nhận thức mà hành vi cuối cùng là tái sử dụng ma túy. Do đó, việc phục hồi cho NNMT không những là một quá trình từ bỏ sử dụng ma túy mà còn duy trì trạng thái sống không có ma túy, kèm theo với những thay đổi nội tâm quan trọng cùng với những thay đổi trong quan hệ cá nhân. Nếu NNMT không có sự thay đổi nói trên thì tình trạng sống không có ma túy chỉ kéo dài một thời gian ngắn ngủi, sau đó là sự tái sử dụng.
Chính vì vậy, việc chống tái nghiện có một vai trò hết sức quan trọng. Như chúng ta đã biết tình trạng nghiện ma túy đã làm gia tăng tội phạm, bạo lực, tham nhũng, vắt cạn kiệt nhân lực, tài chính, huỷ diệt những tiềm năng quí báu khác mà lẽ ra phải được huy động cho phát triển kinh tế xã hội, đem lại ấm no hạnh phúc cho mọi người. Nghiện ma túy đã làm suy thoái nhân cách, phẩm giá, sức khoẻ, tàn phá cuộc sống gia đình, gây xói mòn đạo lý, kinh tế, xã hội... Nghiêm trọng hơn, nghiện ma túy còn là tác nhân chủ yếu đẩy căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS phát triển. Nếu chúng ta làm tốt công tác phòng chống nghiện ma túy nói chung và phòng chống tái nghiện tại cộng đồng nói riêng thì sẽ hạn chế được những hiểm hoạ nói trên. Đồng thời, đó cũng chính là cơ sở đặt niềm tin cho những gia đình có NNMT và NNMT quyết tâm cai nghiện và phòng chống tái nghiện.
Kỹ năng chống tái nghiện
Kỹ năng đầu tiên cần phải trang bị cho người nghiện phòng chống tái nghiện đó là rèn luyện và xây dựng cho mình một kỹ năng vượt qua được cảm giác thèm ma tuý. Hạn chế đến mức tối đa hoặc bỏ qua để không phải nghe thấy, không nhìn thấy, không ngửi thấy và không sờ thấy ma tuý. Phải biết từ chối một cách lịch sự như: “Tôi vừa sử dụng rồi” hoặc “Anh thông cảm, tôi đang vội”. Làm sao để bỏ qua không chú ý đến cảm giác của bản thân, giữ tâm hồn vững vàng, triệt tiêu cảm xúc, luyện tập hít thở sâu, thiền.
NNMT luôn có khả năng xử lý những tình huống nguy cơ cao. Vì vậy, họ nên tích cực tham gia vui chơi giải trí, văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, làm những việc hữu ích như giúp đỡ bạn nghiện, sống điều độ không cần dùng bất cứ một chất gây nghiện nào như rượu, thuốc lá...
Luôn chuẩn bị tinh thần cho mình để đối phó với tình huống sa ngã khi đi một mình mà có ma túy trong tầm tay.
Cán bộ được phân công giúp đỡ cho NNMT tại cộng đồng phải tìm ra những nguy cơ của đối tượng và giúp cho họ nhận thức được chúng, học tập khả năng vượt qua chúng. Giúp họ hiểu được rằng tái nghiện là một quá trình xảy ra trong nội tâm đối tượng và kết thúc là hành vi tái sử dụng ma túy.
Giúp họ hiểu tại sao có cảm giác thèm ma tuý và học tập để vượt qua được cảm giác ấy. Làm sao họ có thể đương đầu với áp lực của bạn bè, xấu muốn họ sử dụng lại.
Cán bộ được phân công giúp đỡ NNMT xây dựng cho họ một lối sống điều độ, cân bằng, tự xây dựng những biện pháp phòng chống sa ngã và tái nghiện. Trang bị cho họ những kinh nghiệm cần thiết để họ có thể nhận ra được những tình trạng bất thường, nhận thức sai lệch, để họ biết cách xử lý, vượt qua.
ThS. BS. Mai Xuân Phương