Kinh phí thuốc cắt cơn, phục hồi sức khỏe và ăn uống, sinh hoạt hàng ngày do các học viên hoặc gia đình chịu trách nhiệm. Nhà nước hỗ trợ các chi phí cần thiết còn lại, kể cả tiền lương cán bộ, nhân viên trung tâm và khấu hao cơ sở vật chất cùng số tiền điện, nước không nhỏ cho sinh hoạt hàng ngày của các học viên.
Công tác cai nghiện tại gia đình, cộng đồng ở nhiều địa phương đã được các cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo và triển khai thực hiện. Tuy nhiên, số người nghiện được cai hàng năm, cả đi cai bắt buộc và cai tự nguyện mới chiếm khoảng 20 - 25% tổng số người nghiện có hồ sơ quản lý.
Hiện nay, cả nước có 142 cơ sở cai nghiện ma túy: trong đó, 82 cơ sở cai nghiện ma túy đa chức năng, 41 cơ sở điều trị nghiện ma túy tự nguyện do ngành Lao động -Thương binh và Xã hội quản lý và 19 cơ sở cai nghiện do tư nhân thành lập. Tổng công suất vào khoảng 50.000 - 60.000 người nhưng hầu như các trung tâm hiện nay chỉ đạt tỷ lệ sử dụng công suất từ 20 - 30%. Nhiều trung tâm hiện nay rơi vào tình trạng có số cán bộ bằng hoặc thậm chí nhiều hơn cả số học viên cai nghiện.
Hiện trạng trên đây một phần do khó khăn, phức tạp khi chuyển từ quy định đưa người nghiện đi cai bằng quyết định hành chính lâu nay của UBND cấp huyện sang quyết định của Tòa án nhân dân cấp huyện theo luật xử lý vi phạm hành chính mới được ban hành.
Về điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, hiện có 55/63 tỉnh, thành phố triển khai điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, với 220 cơ sở, tăng 87 cơ sở so với cuối năm 2014. Số người hiện đang điều trị bằng liệu pháp Methadone đạt trên 40.000 người nhưng sắp tới không còn nguồn tài trợ của quốc tế về chương trình này thì việc duy trì hoạt động lâu dài của các cơ sở Methadone sẽ là bài toán phức tạp cần được tính toán kỹ.
Để đẩy mạnh công tác cai nghiện trong thời gian tới, một giải pháp rất quan trọng là đẩy nhanh quá trình chuyển đổi công năng các trung tâm cai nghiện tập trung hiện nay sang dạng đa năng, không chỉ bó hẹp trong nhiệm vụ chỉ cai bắt buộc như lâu nay, nhất là đối với các tỉnh còn nghèo và số người nghiện không nhiều.
Khuyến khích người nghiện đi cai tự nguyện ở các cơ sở tư nhân và trung tâm nhà nước cũng như cai tại gia đình, cộng đồng; cần có các chính sách hỗ trợ hoạt động cai nghiện tại gia đình và cộng đồng cho cả người cai nghiện và gia đình, cộng đồng khi tham gia hoạt động này.
PV