Mắm và khô là hai món ăn có “bề dầy lịch sử” mà cho đến nay vẫn là món ăn được nhiều người ưa thích. Xưa kia, vùng đất này nhiều cá, bắt lên ăn không kịp, người ta xẻ thịt phơi nắng để làm khô, hoặc ủ trong lu làm mắm để dành ăn lâu ngày. Khô và mắm có thể kể đến: khô cá sặc, khô cá lóc, khô cá tra phồng, mắm cá lóc, mắm ruột, mắm cá trèn, mắm cá sặc, mắm nêm, mắm tôm, mắm tép, mắm ruốc, mắm ba khía, mắm bò hốc, mắm ốp và nước mắm cá đồng có mùi thơm và vị béo ngọt đặc biệt.
Bò vò viên Châu Đốc là đặc sản nổi tiếng. Thịt bò xay nhuyễn, ướp gia vị mang trộn đều tay để thịt dai, rồi vò viên. Người Châu Đốc không chỉ ăn bò viên với hủ tiếu, bánh canh, phở, mì, lẩu… mà còn ăn “chơi”, người bán sẽ luộc những viên bò trong nồi súp, rồi bán từng chén bò viên theo yêu cầu của khách. Bò vò viên Châu Đốc chỉ dùng thịt bò của vùng Bảy Núi, vừa giòn dai, vừa thơm ngon, đậm đà hương vị sơn cước.
Bún cá là món ăn đặc sắc của người An Giang. Bún cá có sự kết hợp của ngải bún và mắm ruốc. Cá lóc luộc chín, ướp nghệ và gia vị cho thấm. Nồi nước cho thêm sả và ngải bún, mắm ruốc, gia vị. Khi ăn kèm chung với rau muống bào, bắp chuối, kèo nèo, rau nhút, bông súng… tùy khẩu vị. “Bà con” với bún cá là bún nước kèn, sản phẩm đặc trưng của An Giang. Cá được trộn với tỏi phi vàng, bột cà ri, các gia vị rồi cho vào nồi, sau đó thêm nước cốt dừa. Bún nước kèn khác biệt với bún cá là có nước cốt dừa rất béo.
Thốt lốt là một đặc sản của xứ Bảy Núi, cũng là loài cây gắn liền với người Khmer. Nước thốt lốt là thức uống quen thuộc của người miền núi. Nước có tác dụng giải nhiệt vừa ngọt và thơm. Từ nước thốt lốt có thể làm đường thốt lốt có dạng miếng tròn, màu vàng, ngọt, béo và rất thơm. Thốt lốt còn có thể làm bánh bò thốt lốt. Để chế biến bánh, người ta ủ bột gạo lên men trong một đêm, sau đó trộn cơm thốt lốt, nước thốt lốt, gia vị… rồi đem hấp. Bánh bò thốt lốt xốp, ngọt và thơm ngon, hấp dẫn đối với người thực khách phương xa.
Cốm dẹp là món ăn truyền thống của người Khmer, được làm từ những loại nếp ngon tại địa phương. Nếp được rang trong nồi đất rồi đem quết cho dẹp. Khi ăn người ta trộn với nước dừa và cái dừa đã nạo, để vài giờ cho cốm thấm và mềm thì ăn mới thơm ngon.
Sầu đâu là loại cây quen thuộc, cũng là món nhậu hấp dẫn. Lá sầu đâu nhỏ, dài và mỏng, có vị đắng, hậu ngọt, tính mát. Người mới biết ăn sầu đâu có thể cảm thấy khó ăn vì đắng, nhưng thực tế những món ăn làm từ lá sầu đâu đều là đặc sản của An Giang. Sầu đâu được chế biến thành nhiều món với những hương vị riêng như gỏi sầu đâu, sầu đâu chấm mắm kho… Nếu làm món gỏi thì sầu đầu thường trộn với khô cá lóc, thịt bò, tôm, thịt… Đặc biệt, làm gỏi sầu đâu phải trộn với nước me chua, nước chấm cũng phải là nước mắm me.
Món canh chua lá giang hoặc bò xào lá giang là những món ăn khoái khẩu của người Bảy Núi. Canh chua lá giang thường được nấu với thịt gà, ướp gia vị cùng với sả, ớt, cho lá giang cắt sợi vào. Bò xào lá giang chế biến bằng cách thái mỏng thịt bò, ướp gia vị, rồi xào với nước dừa, sau đó cắt lá giang thành sợi rồi cho vào. Các món nấu với lá giang tạo nên đặc trưng phong vị miền núi, làm thực khách khó quên.
Gà hấp lá trúc được xem là “độc chiêu” của vùng núi An Giang. Lá trúc gần giống lá chanh và bưởi nhưng có vị the và cay nồng hơn. Gà hấp lá trúc dùng gà nguyên con ướp gia vị rồi hấp cách thủy, khi gà chín thì chặt thành miếng rồi rải lá trúc cắt sợi lên.
Món bánh canh Vĩnh Trung được sánh với bánh canh Bến Có (Trà Vinh) và bánh canh Trảng Bàng (Tây Ninh) nhưng vẫn mang đặc trưng riêng. Sợi bánh canh được làm từ lúa sóc - một loại lúa mùa trồng ở vùng cao Bảy Núi nên sợi bánh dai và thơm. Sợi bánh canh không tròn mà dẹp, nước súp được hầm từ xương heo, xương gà, cá đồng, tôm khô… Ngoài ra, nước chấm đặc chế cũng góp phần tạo nên cái độc đáo của bánh canh Vĩnh Trung.
Đến thị trấn Tri Tôn (huyện Tri Tôn) bạn nên thử món cháo bò Tri Tôn được nhiều du khách cho là “danh bất hư truyền” vì được cho thêm lá trúc cắt sợi vào cháo, tạo nên hương vị riêng mà không nơi nào có.
Vĩnh Thông