Kỳ quan Hạ Long tạo dựng và lan tỏa thương hiệu du lịch

BỐN GIÁ TRỊ VƯỢT BẬC ĐỂ TẠO DỰNG VÀ LAN TỎA THƯƠNG HIỆU

Hạ long là kỳ quan sinh ra từ huyền thoại về rồng

Hạ Long là một kỳ quan sinh ra từ truyền thuyết. Truyền thuyết của người Việt cổ kể lại rằng: Thuở xa xưa, vào một ngày nọ, khi đất nước đang lâm nguy, giặc ngoại bang tràn tới giết người, cướp của... Bỗng trên trời, có một con rồng xanh bất ngờ xuất hiện và bay xuống vùng biển Đông Bắc. Rồng xanh hóa thành hàng ngàn hòn đảo lớn, nhỏ, hình thù kỳ lạ, muôn hình vạn trạng, giống như một mê cung bằng đá mọc lên giữa biển, ngăn bước tiến của thủy tặc. Chỗ rồng đáp xuống che chở cho đất nước được gọi là vịnh Hạ Long (tức vịnh Rồng hạ). Nơi đàn rồng con quay về chầu mẹ là vịnh Bái Tử Long.

Truyền thuyết ấy có lẽ đã gắn với quan niệm của người Việt xưa về tổ tiên mình là Rồng và Tiên. Ngày nay, những cư dân làng chài trên vịnh Hạ Long vẫn truyền lại cho con cháu họ truyền thuyết  rằng: Nơi đây, tổ tiên của người Việt là Lạc Long (vua rồng) và Âu Cơ (tiên nữ) đã giao duyên và sinh hạ trăm trứng là 100 người con đầu tiên của dân tộc lạc Việt.

Mặt khác, địa thế Hạ Long lại gồm những đảo và núi phân bố nhấp nhô uốn khúc như dáng con rồng (theo mỹ cảm của dân gian) đang uốn lượn trên sóng nước. Trong số những hòn đảo trên vịnh Hạ Long lại có những hòn Rồng, hòn Long Châu... cũng mang dáng đầu rồng, đuôi rồng. Một truyền thuyết đặc sắc nữa của người Việt cổ thì kể rằng: ở vùng biển Đông Bắc có con cá chép tu luyện nhân đức 100 năm thì hóa được thành rồng.

Hạ Long là biểu tượng thiêng liêng của dân tộc Việt Nam 

Tất cả các truyền thuyết liên quan đến vịnh Hạ Long đều thể hiện rất rõ ý nghĩa của hình tượng con rồng trong tâm linh người Việt:

 * Rồng là tổ tiên người Việt, là biểu tượng của sự che chở

 * Rồng tượng trưng cho sự biến hóa khôn cùng

 * Rồng tượng trưng cho sức mạnh siêu nhiên

 * Rồng tượng trưng cho lý tưởng cần đạt được

Tất cả những ý nghĩa tinh thần trên về hình tượng con rồng rất phù hợp với khung cảnh địa thế của vịnh Hạ Long, khiến cho vịnh Hạ Long trở thành một biểu tượng rất thiêng liêng của dân tộc Việt Nam.

Hạ Long là di sản địa chất và cảnh quan của nhân loại

Vịnh Hạ Long không chỉ là vùng địa linh của dân tộc Việt Nam, nơi quy tụ hào khí cha ông với nhiều chiến công lừng lẫy trong việc bảo vệ bờ cõi của non sông, nơi hiên ngang chống đỡ mọi thách thức của thiên nhiên, nơi ghi lại dấu ấn của người Việt cổ qua bao trận biển tiến, biển lùi... Hơn thế nữa, vịnh Hạ Long đã trở thành di sản của nhân loại với các giá trị địa chất và cảnh quan độc nhất vô nhị mang ý nghĩa toàn cầu.

Hạ Long là minh chứng hùng hồn của triết học phương Đông

Cảnh quan địa chất của Hạ Long thể hiện sự biến hóa không ngừng của đá và nước, của âm và dương, của tĩnh và động... Trong tác phẩm “Đá và Nước” nổi tiếng, nhà văn Nguyên Ngọc đã viết: “Con người mãi mãi từ xưa và mãi mãi về sau sẽ không bao giờ có thể tìm ra, sáng tạo ra cái ngôn ngữ khả dĩ diễn đạt được tác phẩm tuyệt vời kia của tạo hóa. Tất cả các ngôn ngữ đều bất lực. Bởi lẽ Hạ Long trước hết là một ngôn ngữ tự nó. Một ngôn ngữ duy nhất... có hai mẫu tự, hai chữ cái: Đá và Nước. Chỉ có hai yếu tố trong bao nhiêu yếu tố giàu có của đất trời. Chỉ có hai chất liệu trong vô vàn chất liệu có thể có, để viết, để vẽ, để điêu khắc, để sáng tạo nên tất cả”…

“TUYẾN DU LỊCH RỒNG THIÊNG” - TẠO DỰNG VÀ LAN TỎA THƯƠNG HIỆU DU LỊCH CHO KỲ QUAN HẠ LONG

Dự án tuyến du lịch Rồng thiêng đã được Liên hiệp Khoa học Phát triển Du lịch Bền vững (STDe) nghiên cứu và phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh công bố giai đoạn 1 vào tháng 10/2011 tại Hà Nội, nhằm vận động bầu chọn cho kỳ quan Hạ Long. Theo ý tưởng của dự án này: “Tuyến du lịch Rồng thiêng” là tuyến du lịch được tạo dựng để giúp khách du lịch lần theo các dấu ấn của rồng, nhằm tìm hiểu và khám phá các giá trị tâm linh huyền thoại của rồng Hạ Long.

Tuyến sẽ liên kết 7 hòn đảo nổi tiếng trên vịnh Hạ Long để tạo nên một con rồng huyền thoại với các chủ đề: đảo Ngọc Rồng (đảo Tuần Châu); đảo Rồng - Tiên (đảo Đầu Gỗ); đảo Rồng biến hóa (đảo Bồ Hòn); đảo Con Rồng - Cháu Lạc (đảo Hang Trai); đảo Thủy cung Rồng đảo Đầu Bê); đảo Cá Hóa Rồng (Hòn Vông Viêng); đảo Rồng bay về trời (đảo Cống Đỏ).

Đảo Ngọc Rồng (đảo Tuần Châu)

Là tượng trưng cho trí tuệ siêu việt của rồng vì vậy hoạt động du lịch chính ở đây là những hoạt động vui chơi giải trí thách thức sự hiểu biết và khả năng suy luận của du khách. Hoạt động chính có tên là “Đi tìm báu vật Rồng thiêng”. Du khách sẽ được dẫn vào một mê cung Rồng với 9 ngả rẽ khác nhau dẫn đến 9 hang rồng khác nhau có tên là: Rồng nước, Rồng lửa, Rồng đất, Rồng thơ ca, Rồng âm nhạc, Rồng hội họa, Rồng tâm linh, Rồng hòa bình… Du khách sẽ tham gia các trò chơi mang tính trí tuệ để tìm hiểu về kho tàng tri thức lịch sử văn hóa liên quan đến 9 con rồng này. Ngoài ra, đảo Ngọc Rồng còn là nơi thường xuyên tổ chức các lễ hội tế rồng vào các ngày lễ trong năm như: Tết Nguyên đán, Tết Trung thu…

Đảo Rồng - Tiên (đảo Đầu Gỗ - nơi Âu Cơ gặp Lạc Long)

Theo truyền thuyết của người dân chài Hạ Long: động Thiên Cung (đảo Đầu Gỗ) là nơi vua Rồng (tức Lạc Long Quân) tổ chức đám cưới với Âu Cơ, một nàng tiên rất xinh đẹp. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp lộng lẫy của động và tham dự đám cưới Rồng - Tiên. Các bản nhạc của thiên nhiên như: đàn đá, đàn nước, đàn gió… sẽ giúp cho du khách cảm nhận được khung cảnh thần tiên nơi đây.

Các bộ phim về truyền thuyết Rồng - Tiên và truyền thuyết trăm trứng nói về sự ra đời của dân tộc Lạc Việt sẽ được trình chiếu trong hang bằng nghệ thuật của ánh sáng và hơi nước.

Các du khách muốn đính hôn trong khung cảnh thần tiên này sẽ được mặc thử áo Âu Cơ và Lạc Long thời tiền sử, tặng cho nhau những kỷ vật tình yêu độc đáo và chụp ảnh kỷ niệm tại không gian lãng mạn linh thiêng này.

Đảo Rồng biến hóa (Cụm đảo Bồ Hòn)

Truyền thuyết cho rằng, rồng mẹ đã tạo ra nơi đây rất nhiều hòn đảo, hang động, nhũ đá… có hình thái kỳ lạ khác nhau thể hiện sự biến hóa kỳ ảo giữa đá và nước (hay còn gọi là giữa thổ và thủy, giữa âm và dương).

Đá và nước kết hợp đã tạo ra muôn hình vạn trạng các hòn đảo khác nhau. Du khách sẽ được tham quan các hòn đảo và khám phá vẻ đẹp đa dạng, bất ngờ của chúng dưới nhiều góc nhìn khác nhau, vào nhiều thời điểm khác nhau và thấm hiểu sự kỳ diệu của triết học âm - dương, ngũ hành của người phương Đông.

Đảo Con Rồng - cháu Lạc (đảo Hang trai -  làng chài Cửa Vạn)

Nơi đây có cư dân Cửa Vạn (con cháu của rồng - tiên) sinh sống từ bao đời và để lại nhiều phong tục tập quán đặc biệt, điển hình cho nền văn hóa Hạ Long. Du khách sẽ được trải nghiệm một ngày làm ngư dân với nhiều nét sinh hoạt văn hóa đặc sắclàng chài.

Đảo Thủy cung Rồng (đảo Đầu Bê)

Nơi đây có hệ sinh thái biển điển hình mà chỉ Hạ Long mới có, đó là hệ sinh thái tùng - áng với nhiều loại động thực vật biển phong phú và hấp dẫn. Cả một thế giới thủy cung của vua Rồng sẽ được du khách khám phá bằng nhiều hình thức thú vị: ngủ trong khách sạn dưới nước, càfe nhà kính, hay lặn ngầm. Ngoài cảnh quan thiên nhiên, du khách cũng sẽ được nhìn ngắm các nhân vật của thủy cung như: vua Rồng, công chúa Rồng, cung điện của vua… dưới đáy biển Hạ Long.

Đảo Cá chép hóa Rồng (hòn Vông Viêng)

Nơi đây có một cái cổng đá rất đẹp được gọi là cổng Vũ Môn, nơi du khách có thể tưởng tượng ra cảnh các đàn cá chép thi nhau nhảy qua để được hóa rồng. Cá hóa Rồng tượng trưng cho lý tưởng sống của người Việt cổ. Du khách đến đây sẽ được trải nghiệm về sự kiên trì của cá chép qua các loại hình du lịch mạo hiểm hoặc các lớp thiền học.

Đảo Rồng bay về trời (đảo Cống Đỏ)

Là nơi Rồng mẹ từ giã Rồng con để bay về trời. Du khách sẽ được đi các loại kinh khí cầu đặc biệt (có hình dáng như con rồng) để có cảm giác rồng bay như thế nào. Từ trên cao, du khách sẽ được chiêm ngưỡng toàn bộ cảnh quan hùng vĩ của vịnh Hạ Long từ trên cao và thấu hiểu: Vì sao Hạ Long lại được tôn vinh là kỳ quan thiên nhiên thế giới?

   

CÁC DỊCH VỤ TRONG TUYẾN DU LỊCH RỒNG THIÊNG

* Dịch vụ tham quan, khám phá Hạ Long ở 3 tầng không gian: đi trên biển bằng thuyền rồng, bay trên trời bằng kinh khí cầu hình con rồng, đi trong các hành lang kính dưới đáy biển, bơi dưới nước bằng áo lặn hình rồng. Ngoài ra, rất nhiều đỉnh núi cao sẽ được xây dựng chòi ngắm cảnh để phục vụ du khách.

* Dịch vụ đồ lưu niệm: đồ lưu niệm tạo dáng rồng bằng các vật liệu địa phương đa dạng (đá vôi, than đá…), đồ lưu niệm in khắc hình tượng con rồng…

* Dịch vụ nhà nghỉ: nhà nổi, nhà di động, nhà trên cây, nhà trên vách đá, nhà nghỉ trong hang động, nhà nghỉ dưới nước…

* Dịch vụ ẩm thực: các món ăn đa dạng trang trí hình rồng.

KIẾN NGHỊ VỚI UBND TỈNH QUẢNG NINH

Để tạo dựng và lan tỏa thương hiệu du lịch cho kỳ quan Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh cần nhanh chóng đầu tư triển khai dự án tuyến du lịch Rồng Thiêng vào thực tế, nhằm khai thác một cách toàn diện các giá trị đặc thù, nổi bật nhất của vịnh Hạ Long, giới thiệu cho du khách thế giới hiểu: Vì sao Hạ Long lại được tôn vinh là kỳ quan thiên nhiên thế giới.  

Song song với quá trình triển khai dự án, tỉnh cần xây dựng các chương trình xúc tiến quảng bá trên diện rộng. Từ logo, slogan cho đến tranh ảnh, bài hát, thơ ca, hội họa, sách báo, đến các dịch vụ đồ lưu niệm… cần có nội dung và hình thức quảng bá gắn chặt với việc giới thiệu và tôn vinh 4 giá trị nổi bật của kỳ quan Hạ Long như đã trình bày ở trên.

Để đảm bảo cho thương hiệu được du khách cảm nhận một cách sâu sắc và bền vững, tỉnh cần tập trung cao độ cho việc đào tạo và nâng cao nhận thức của nguồn nhân lực phục vụ du lịch (từ cấp quản lý cao nhất cho đến những người dân). Sao cho nụ cười Hạ Long luôn tỏa sáng từ bên trong và thực sự là nụ cười của những con người được sinh ra từ kỳ quan thế giới. 

Tạp chí Du lịch tháng 5/2018
TS. KTS. Nguyễn Thu Hạnh