Tây Giang là huyện miền núi của tỉnh Quảng Nam, giáp với nước bạn Lào, là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc thiểu số Cơ Tu. Nơi đây lưu giữ nhiều giá trị văn hóa độc đáo trong các bản làng Cơ Tu, cùng những nét đẹp nguyên bản của các làng nghề truyền thống (làm gốm, đan lát, dệt thổ cẩm, chế tác nhạc cụ, điêu khắc tượng gỗ…); các nghệ thuật nói lý, hát lý, dân ca, dân vũ Cơ Tu; các trò chơi dân gian, ẩm thực truyền thống Cơ Tu…
Tây Giang có nhiều tiềm năng về du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, với những cánh rừng nguyên sinh, quý hiếm nằm trong Sách Đỏ như: rừng lim xanh, rừng pơ mu, rừng hoa đỗ quyên cổ…; có tới 1.587 cây di sản Việt Nam, trong đó 1.146 cây pơmu có độ tuổi từ 200 năm đến hơn 1.000 năm tuổi, 5 cây đa hơn ngàn năm tuổi, 1 cây dổi, 435 cây đỗ quyên cổ nằm trên đỉnh K’lang có độ cao so với mặt biển 2.005m. Đặc biệt, Tây Giang có khí hậu mát mẻ quanh năm, đa dạng về hệ thống sông, suối với nhiều thác ghềnh hoang sơ như: thác R’cung (Bhalêê), thác R’măng (xã Gari)…
Nằm bên con suối Chơr Lang hiền hòa, làng Ta Lang thuộc huyện Tây Giang lưu giữ nhiều dấu ấn văn hóa dân tộc Cơ Tu đặc sắc, tiêu biểu như nghề chế tác và trình diễn các loại hình nhạc cụ dân tộc của cố nghệ nhân Alăng Avel - người đã sáng chế nhiều loại hình nhạc cụ độc đáo như aheen (sáo 3 lỗ), abel (đàn cò)… cùng nhiều loại hình văn hóa khác đang được cộng đồng làng giữ gìn, bảo tồn và phát huy đưa vào khai thác phục vụ du lịch.
Làng du lịch sinh thái cộng đồng Ta Lang được Viện Phát triển châu Á, Dự án Trường Sơn Xanh (do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ - USAID tài trợ) và Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam (VCTC) hỗ trợ và chính thức được bàn giao cho cộng đồng làng Ta Lang đưa vào khai thác và phục vụ du khách vào cuối tháng 12/2019. Mô hình du lịch sinh thái cộng đồng này góp phần đánh thức, khôi phục, khai thác đúng cách kho báu văn hóa Cơ Tu kết hợp với phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng một cách khoa học và hiệu quả, qua đó giúp tạo việc làm, nguồn thu nhập cho cộng đồng làng. Đây được xem là con đường phát triển kinh tế bền vững giúp nâng cao sinh kế của bà con, góp phần phát triển kinh tế địa phương, giảm sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên hữu hạn từ rừng, hạn chế việc làm nương làm rẫy, săn bắt động vật hoang dã, bảo vệ rừng và khu bảo tồn loài sao la ngày càng tốt hơn, đồng thời quảng bá được nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào Cơ Tu.
Khi đến Ta Lang, du khách có dịp trải nghiệm và hòa mình trở thành một phần của cộng đồng Cơ Tu khi được chào đón bằng lễ cầu an và nghi thức nhập làng trang trọng. Năm nhà sàn lưu trú với không gian thiết kế đậm bản sắc văn hóa Cơ Tu mang tới trải nghiệm văn hóa thú vị cho du khách; bên cạnh đó là trải nghiệm các trò chơi dân gian của người Cơ Tu như đi cà kheo, ném vòng mây, giã gạo, bắn ná, bắt cá bằng vợt… Đêm đêm, bên ánh lửa bập bùng nơi núi rừng Trường Sơn bao la hùng vĩ, du khách có dịp giao lưu với bà con Cơ Tu trong tiếng trống, nhịp chiêng rộn rã, thư thái thả mình vào điệu dân ca “Rụm Cây” hay sôi nổi trong điệu múa “Tung tung da dá” (Vũ điệu dâng trời) dưới ánh trăng vùng cao huyền ảo, giữa không gian yên tĩnh, hữu tình của vùng thung lũng Ta Lang. Đến với Ta Lang, du khách còn có dịp trải nghiệm làm và thưởng thức ẩm thực truyền thống Cơ Tu với các món ăn dân dã mang hương vị núi rừng như bánh sừng trâu, cơm lam, gà nướng ống tre, rau rừng…
Ta Lang cũng là lựa chọn cho cả những du khách ưa khám phá khi được xuôi dòng Chơr Lang trong mát bằng bè tre, đắm mình bên thác R’cung trắng xóa, hay trekking rừng tìm hiểu 12km đường Hồ Chí Minh cũ còn lại ở Tây Giang (đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Lịch sử quốc gia đặc biệt năm 2019), thăm địa đạo Axoò và đạp xe trải nghiệm cung đường Trường Sơn huyền thoại.
Một điểm đặc sắc nữa ở Ta Lang đó là cùng người dân lên rừng hái rau, măng rừng, quả rừng, xuống suối bắt tôm, bắt cá, cùng tìm các loại gia vị đặc biệt làm món Zơ rá truyền thống của đồng bào Cơ Tu; được tự tay sơ chế và chuẩn bị từ những nguyên liệu sạch của làng Ta Lang thành những món ăn truyền thống của đồng bào Cơ Tu dưới mái nhà Gươl đầm ấm. Đây cũng là điểm nhấn khiến cho trải nghiệm ở Ta Lang vừa thân thuộc vừa mới mẻ với du khách gần xa.
Không chỉ thế, Làng du lịch sinh thái cộng đồng Ta Lang còn là điểm dừng chân lý tưởng, kết nối đến các điểm du lịch khác thuộc huyện Tây Giang và dễ dàng đến với các làng du lịch sinh thái cộng đồng khác nằm dọc tuyến đường Hồ Chí Minh, như Làng du lịch sinh thái cộng đồng A Nôr (xã Hồng Kim, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) - cũng là một điểm du lịch sinh thái cộng đồng khác do Dự án Trường Sơn Xanh của USAID và VCTC hỗ trợ.
LT