Lễ hội diễn ra với mục đích duy trì bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của người Pà Thẻn, đồng thời tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ nâng cao ý thức gìn giữ vốn văn hóa truyền thống, không ngừng sáng tạo, góp phần làm giàu thêm cho nền văn hóa các dân tộc Việt Nam.
Theo thông lệ, cứ vào ngày 16/10 âm lịch hàng năm, là thời điểm nông nhàn, sau thu hoạch vụ mùa, người Pà Thẻn huyện Quang Bình tổ chức lễ hội nhảy lửa truyền thống. Đây là nét đẹp trong đời sống văn hóa tinh thần của người Pà Thẻn, đối với người Pà Thẻn, vị thần tối cao nhất là thần Lửa, ngọn lửa mang lại sự may mắn cho họ.
Theo gia phả người Pà Thẻn để lại thì việc nhảy lửa là để truyền dạy cho con cháu đời sau các bài cúng, xua đi nỗi sợ hãi và chỉ những người mạnh mẽ mới nhảy được vào đống lửa thiêng. Lễ hội nhảy lửa cũng được coi là một hình thức sinh hoạt văn hóa mang tính tâm linh, minh chứng sức mạnh phi thường của con người dám đương đầu với hiểm nguy, xua đuổi tà ma, bệnh tật, mừng cho vụ mùa bội thu và cầu thần linh phù hộ cho dân làng ấm no, hạnh phúc.
Thành viên tham gia nhảy lửa có khoảng 8 đến 10 người, là những thanh niên khỏe mạnh trong làng. Trước khi nhảy lửa, thầy cúng làm lễ xin thổ công, thổ địa cho phép nhảy lửa, rồi đến lễ cúng thần Lửa, tiếp đó thầy cúng điều khiển các thành viên ngồi trước mặt mình nhận sức mạnh rồi nhảy vào đống lửa rực hồng trong tiếng hò reo cổ vũ của mọi người mà không hề bị bỏng.
Trong khuôn khổ Lễ hội, du khách còn được thưởng thức chương trình văn nghệ dân gian truyền thồng, trình diễn trang phục truyền thống dân tộc Pà Thẻn, nghi thức đám cưới và trải nghiệm nghi thức kéo chày. Cùng với tham quan làng văn hóa du lịch dân tộc Pà Thẻn (thôn My Bắc, xã Tân Bắc); thăm gian trưng bày, giới thiệu sản phẩm của bà con nhân dân xã Tân Bắc với các sản phẩm nông sản, đan lát, mật ong, dược liệu, tiểu thủ công nghiệp… và thưởng thức ẩm thực truyền thống dân tộc Pà Thẻn.
PV