Hà Giang có 19 dân tộc anh em cùng chung sống. Trong đó, đồng bào Mông chiếm 1/3 dân số, phân bố rộng khắp ở 11 huyện, thành phố. Trong quá trình cộng cư, đồng bào Mông đã sáng tạo nên nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, trong đó có nghệ thuật khèn Mông, góp phần làm phong phú đa dạng cho nền văn hóa Việt Nam. Năm 2015, Nghệ thuật khèn của người Mông tỉnh Hà Giang đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Festival Khèn Mông tỉnh Hà Giang và Lễ hội Văn hóa Ẩm thực ba miền Bắc - Trung - Nam năm 2023 diễn ra từ 22-24/4, là hoạt động nhằm tôn vinh những giá trị bản sắc văn hóa nghệ thuật truyền thống của đồng bào các dân tộc Hà Giang; đồng thời giới thiệu những giá trị tinh hoa văn hóa ẩm thực của 3 miền Bắc - Trung - Nam. Theo đó, Ban tổ chức chương trình cũng tổ chức công bố 50 món ẩm thực, đồ uống chế biến từ tam giác mạch; giao lưu, trao đổi với nghệ nhân, thử nghiệm, tham gia quy trình chế biến ẩm thực tại các gian trưng bày mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc. Du khách còn được tận mắt chứng kiến tái hiện lễ hội Gầu Tào, trình diễn múa khèn tập thể của các nghệ nhân, kỹ thuật chế tác khèn Mông, thi dệt vải lanh; tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm như đan quẩy tấu, may trang phục dân tộc Mông, dệt thổ cẩm, mua sắm các sản phẩm nông sản đặc trưng, thưởng thức những món ăn truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số mang phong cách đặc trưng của văn hóa của Hà Giang.
Phát biểu Khai mạc Festival, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Văn Sơn cho biết, lần đầu tiên Lễ hội văn hóa ẩm thực 3 miền Bắc - Trung - Nam được tổ chức tại Hà Giang, kết hợp với Festival khèn Mông, tạo cho người dân địa phương và du khách có thêm không gian trải nghiệm văn hóa của 3 miền tại mảnh đất địa đầu cực Bắc của Tổ quốc. “Mong rằng, thời gian lưu lại Hà Giang sẽ để lại cho quý vị đại biểu và du khách nhiều trải nghiệm thú vị về một vùng đất giàu lòng mến khách, ấm áp tình người này” Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Văn Sơn khẳng định.
Cũng theo Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Văn Sơn, Hà Giang đã và đang trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Lượng khách đến với Hà Giang tăng nhanh, 4 tháng đầu năm 2023, Hà Giang đã đón 931.000 lượt khách. Đặc biệt, Hà Giang vừa được thưởng Du lịch thế giới đề cử tại hạng mục “Điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á”; trước đó, Hà Giang cũng đã được Tạp chí New York Times bình chọn, xếp thứ 25 trong danh sách 52 điểm đến tuyệt vời cho du khách toàn cầu khám phá trong năm 2023.
Tại Lễ Khai mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đoàn Văn Việt cho biết, Đảng, Nhà nước luôn coi trọng vấn đề bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Việc Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc là bảo tồn, giữ gìn thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Thứ trưởng Đoàn Văn Việt đã dẫn lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc lần thứ hai tổ chức ngày 24/11/2021 khẳng định “Văn hóa là bản sắc của dân tộc, văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất”. Qua đó, có thể khẳng định đường lối của Đảng về phát triển văn hóa ngày càng sâu sắc, cụ thể, có quan hệ mật thiết với sự phát triển toàn diện về các mặt chính trị, kinh tế, xã hội. “Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần, là mục tiêu, động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội mà còn là sức mạnh nội sinh của dân tộc, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước giàu mạnh, phồn vinh” - Thứ trưởng Đoàn Văn Việt nhấn mạnh.
Thứ trưởng Đoàn Văn Việt đồng thời ghi nhận, đánh giá cao sự quyết tâm của tỉnh Hà Giang trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa, chú trọng lấy văn hóa để phát triển du lịch và lấy phát triển du lịch để bảo tồn văn hóa, tạo ra các giá trị mới trong phát triển. “Sự kiện Festival Khèn Mông và Lễ hội văn hóa ẩm thực ba miền Bắc - Trung - Nam sẽ hướng tới mục tiêu tôn vinh những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc; là nơi giao lưu, gặp gỡ, giới thiệu các sản phẩm văn hóa ẩm thực đặc trưng của tỉnh Hà Giang cũng như các vùng miền trong cả nước. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển mạnh mẽ du lịch Việt Nam theo hướng sản phẩm đặc sắc - dịch vụ chuyên nghiệp - thủ tục thuận tiện - giá cả cạnh tranh - môi trường vệ sinh sạch đẹp - điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện” - Thứ trưởng Đoàn Văn Việt tin tưởng.
Thanh Minh